1. Khái niệm thuế giá trị gia tăng là gì?

Thuế giá trị gia tăng viết tắt là GTGT hay còn được gọi với cái tên tiếng Anh là Value Added, đây là phần chênh lệch giữa doanh thu hay một sản lượng sản xuất của doanh nghiệp và cả chi phí nguyên vật liệu đầu vào phục vụ quá trình sản xuất.

Theo luật thuế giá trị gia tăng (VAT) là một loại thuế gián thu tính trên khoản giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ phát sinh từ quá trình sản xuất lưu thông đến tiêu dùng. Khoản thuế này sẽ được các cá nhân hay tổ chức doanh nghiệp nộp vào ngân sách nhà nước để thu các khoản phí liên quan tới mức độ tăng trưởng của các sản phẩm đó. Về bản chất là các khoản thuế này sẽ được nhà nước tiếp tục phân bổ để xây dựng cơ sở hạ tầng một cách bền vững.

Vậy nên tất cả các mặt hàng đều phải trả thuế, nó giống như một loại thuế tiêu dùng bền vững và giúp cho quốc gia đó tăng trưởng nhanh hơn. Nếu thuê snoopj càng nhiều đồng nghĩa với việc ngân sách tăng, chi tiêu của người dân có sự thay đổi tích cực, do đó khoản VAT nộp vào ngân sách càng nhiều thì nền kinh tế quốc gia đó càng vững mạnh.

2. Đặc điểm và cách tính thuế cho các hàng hóa

Thuế giá trị gia tăng rất đặc biệt, nó có thể được cộng vào giá bán của các sản phẩm, người mua sẽ không phải đi trả một khoản phí riêng, việc này sẽ giúp tiết kiệm thời gian và kho bạc nhà nước có thể thu được phần thuế này nhanh nhất.

2.1. Đặc điểm nổi bật của thuế giá trị gia tăng là gì?

Đầu tiên phải kể đến là thuế gián thu: VAT còn được gọi là thuế gián thu vì người tiêu dùng không phải nộp trực tiếp mà kho bạc nhà nước sẽ thu gián tiếp qua người bán hàng hàng hay cá cơ sở hoạt động kinh doanh hay cung ứng dịch vụ. Người tiêu dùng là người chịu thuế và được người cung cấp sản phẩm dịch vụ thu hộ. Đây chính là đặc điểm nổi bật nhất của thuế giá trị gia tăng.

Thứ hai là thuế giá trị gia tăng được dùng theo các phương pháp khác nhau để quản lý, phương pháp được nhà nước sử dụng chủ yếu là phương pháp khấu trừ.

Thứ ba: thuế giá trị gia tăng có phạm vi điều tiết rộng, hầu như ai cũng biết đến loại thuế này bởi khi mua hàng thì đây là loại thuế được sử dụng thường xuyên và được tính vào các hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ.

Và cuối cùng là thuế giá trị gia tăng tính vào phần tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ. việc giảm bớt thuế và không tính thuế trên giá trị có sẵn đã làm giảm áp lực lên các nhà cung ứng cũng như các doanh nghiệp sản xuất được nhiều hơn.

2.2. Các sản phẩm chịu thuế giá trị gia tăng

Theo luật thuế được quy định năm 2013 thì các mức thuế sẽ được áp dụng khác nhau trên từng loại mặt hàng. Căn cứ vào từng loại hàng hóa thuộc diện nhập khẩu hay diện tiêu thụ đặc biệt mà mức thuế này có thể chênh lệch rất nhiều. Một số trường hợp cụ thể chịu nhiều thuế hơn so với mức bình thường được quy định như sau:

Sản phẩm do các các cơ quan, doanh nghiệp sản xuất ra chưa được tính thuế giá trị gia tăng, các sản phẩm có thể chịu thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế bảo vệ môi trường sẽ được tính thuế giá trị gia tăng khác nhau.

Đối với sản phẩm hàng hóa nhập khẩu cũng sẽ được tính theo cách riêng là cộng cả phần thuế nhập khẩu, thuế bảo vệ môi trường và thêm các loại thuế tiêu thụ đặc biệt nếu có.

Theo đó cũng có một số sản phẩm mà khi người mua sử dụng thì chưa được đóng thuế giá trị gia tăng là: tài sản cho thuê; hàng hóa được mua với phương thức trả góp, trả chậm; hàng hóa được gia công.

2.3. Đối tượng không phải nộp thuế giá trị gia tăng là ai? 

Đã là người tiêu dùng và thực hiện các hoạt động thương mại mua bán sản phẩm trên thị trường thì đều phải trả thuế giá trị gia tăng, còn các đơn vị sản xuất kinh doanh, các chủ doanh nghiệp sẽ phải thực hiện nghĩa vụ đóng thuế cho Nhà nước. Không phân biệt ngành nghề, tổ chức kinh doanh hay hình thức kinh doanh lớn nhỏ,… đều phải thực hiện nghĩa vụ đóng thuế này.

Nhưng bên cạnh đó, có những trường hợp cụ thể hay một số cá nhân trong trường hợp nào đó sẽ không phải thực hiện kê khai và nộp thuế giá trị gia tăng. Đối tượng không phải nộp loại phí này bao gồm:

Đối tượng nhận các khoản bồi thường trực tiếp bằng tiền.

Tổ chức cá nhân hay doanh nghiệp kinh doanh không phải nộp phần thuế này đối với tài sản bán.

Hoặc một số tổ chức cá nhân nhượng quyền dự án đầu tư cũng như chuyển quyền sản xuất kinh doanh cho tổ chức khác.

3. Bất cập của luật thuế giá trị gia tăng là gì?

Tuy là một loại thuế đã được thu và phổ biến từ rất lâu, nhưng luật của thuế giá trị gia tăng vẫn còn gặp nhiều bất cập vẫn chưa được bổ sung hay sửa đổi một cách sâu sắc. Chính điều đó đã làm cho nhà nước bị thất thoát rất nhiều ngân sách, vì doanh nghiệp nào có lãi từ 20% trở lên mới phải chịu phần thuế này nên không ít doanh nghiệp hoặc các cơ sở kinh doanh đã lách luật để giảm tối đa số thuế phải đóng.

Đối với các cá nhân, tổ chức: vì theo bộ luật của nước ta hiện nay, chính phủ vẫn tạo điều kiện cho một số doanh nghiệp không phải đóng thuế. Phần luật này lại không quy định rõ ràng mà nó chứa rất nhiều lỗ hổng làm các đối tượng cố gắng tìm cách lách luật để chi phí đóng thuế bỏ ra là thấp nhất.

Các bộ luật mâu thuẫn với nhau: các loại thuế mà hàng hóa hay người tiêu dùng phải trả cho nhà nước là rất nhiều và mỗi loại thuế lại được quy định khác nhau tùy loại mặt hàng. Nếu chỉ như vậy thì việc xác định cũng như đóng thuế là một việc khá dễ dàng, nhưng luật thuế giá trị gia tăng sẽ quy định mức thuế này một kiểu, luật thuế bảo vệ môi trường lại quy định một kiểu khác,… Và bên cạnh đó còn một số sản phẩm hưởng mức ưu đãi với giá bằng 0. Điều đó đã gây hiểu nhầm và làm người phải đóng thuế tìm cách lách luật.

Phương pháp tính thuế giá trị gia tăng: thủ tục của nhà nước quá rườm rà làm cho người nộp thuế khó khăn trong việc làm hồ sơ giấy tờ, đối với các loại hình kinh doanh khác nhau có thể chọn cách nộp thuế khác nhau tùy vào quy mô của doanh nghiệp. Bên cạnh đó việc tính thuế đối với các nhà thầu nước ngoài sẽ làm giảm yếu tố cạnh tranh của doanh nghiệp trong nước, trong khi doanh nghiệp của nước ra liên tục phải chịu các mức thuế khác nhau thì doanh nghiệp nước ngoài lại được ưu ái áp dụng mức thuế thấp hơn và thậm chí là được miễn giảm thuế.

Việc khấu trừ và hoàn thuế: trong luật thuế giá trị gia tăng việc quản lý các chính sách đóng thuế được thay đổi theo quý thay cho theo tháng đã làm cho việc khấu trừ hay hoàn thuế chưa được thực hiện bao quát và khiến cho việc thực hiện chính sách phức tạp hơn.

Bài viết trên đã giúp cho mọi người hiểu được thuế giá trị gia tăng là gì? Làm cách nào để hiểu được cách đóng thuế tại nước ta. Bên cạnh đó các doanh nghiệp cũng cần phải cân nhắc hoạt động kinh doanh vì sẽ có nhiều sản phẩm được giảm hoặc hoàn thuế. Đây cũng là một yếu tố giúp doanh nghiệp xác định được phần thuế giá trị gia tăng phải đóng.