1. Tìm hiểu về Phytochemicals 

Để duy trì sự sống, con người có thể chỉ cần nước là đủ. Nhưng để duy trì cuộc sống khỏe mạnh, con người cần có các nguồn dinh dưỡng được bổ sung hàng ngày. Chất lượng cuộc sống có tốt hay không sẽ phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe của bạn mà trong đó, tình trạng sức khỏe phụ thuộc phần lớn và chất lượng dinh dưỡng mà cơ thể bạn được cung cấp mỗi ngày.

Tuy nhiên, cuộc sống hiện đại đã khiến nhiều người bị cuốn vào vòng xoáy công việc, cuốn vào những cuộc vui ăn uống mà quên đi chăm sóc sức khỏe bản thân. Nhiều vấn đề nhức nhối trong xã hội đã và đang ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe con người như vấn đề ô nhiễm môi trường sống, thực phẩm không đảm bảo vệ sinh, đồ ăn công nghiệp chứa nhiều chất béo… Tất cả vấn đề này đang có những ảnh hiểu tiêu cực, báo động về một xã hội không hề khỏe mạnh như chúng ta đang nhìn thấy.

Từ các vấn đề đó, nhiều hệ lụy liên quan đến sức khỏe đã xảy ra, trong đó có căn bệnh đang trở thành nỗi ám ảnh của nhiều người mang tên ung thư. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa thức ăn chúng ta ăn hàng ngày và nguyên nhân thúc đẩy căn bệnh ung thư gia tăng như chế độ ăn uống không lành mạnh, cơ thể phải hấp thụ nhiều độc tố từ thức ăn không đảm bảo…

Do đó nhiều tổ chức y tế khoa học trên thế giới đã khuyến cáo người dân trên toàn cầu gia tăng nhận thức và cải thiện thói quen ăn uống tích cực hơn, trong đó có việc bổ sung các Phytochemicals cho cơ thể. Vậy Phytochemicals là gì? Tác dụng của Phytochemicals đối với sức khỏe con người là gì? 

1.1. Phytochemicals là gì?

Phytochemicals hay còn được hiểu là các hợp chất có nguồn gốc từ thực vật, là tên gọi chung của các chất được tìm thấy trong các loài thực vật hiện nay. Các hợp chất từ thực vật này có vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ hệ miễn dịch con người, dưỡng chất chống lão hóa. Một số hợp chất trong nhóm Phytochemicals còn được báo cáo có tác dụng bảo vệ các tế bào bên trong cơ thể con người khỏi bị hư hại dẫn đến các căn bệnh ung thư.

Như chúng ta đã biết thì nguyên nhân trực tiếp khiến con người mắc bệnh ung thư đó là rối loạn các tế bào bên trong cơ thể, khiến chúng bị thay đổi chức năng hoạt động. Một khi có tế bào nào đó bị rối loạn thì sẽ kéo theo hàng loạt các tế bào khác cũng sẽ bị rối loạn theo.

Ở đây, các hợp chất có nguồn gốc từ thực vật sẽ đóng góp vào quá trình nuôi dưỡng bảo vệ các tế bào, tăng cường những dưỡng chất đảm bảo sự vận hành trơn tru của các tế bào.

Các thành phần trong nhóm Phytochemicals được tìm thấy ở nhiều loại thực vật, tập trung nhiều ở lớp vỏ, tạo màu sắc, hương thơm và mùi vị cho rau củ quả.

1.2. Vai trò của Phytochemicals

Nhiều nhà khoa học và nhà dinh dưỡng đã khuyên rằng, con người nên bổ sung các loại thực phẩm như rau xanh, củ quả và các loại trái cây tươi hàng ngày. Họ tin rằng ăn nhiều rau của quả có thể đẩy lùi 40% nguy cơ mắc bệnh ung thư ở người. Một số nghiên cứu đã cho thấy rằng các hợp chất từ thực vật có tác dụng trên cơ thể người như sau:

- Bổ sung dưỡng chất có lợi cho quá trình hoạt động và thực hiện chức năng của các tế bào.

- Ngăn chặn sự hình thành các chất có thể gây ung thư đang tiềm ẩn trong cơ thể bạn, giúp tế bào được khỏe mạnh, đẩy lùi các chất gây ung thư.

- Tác dụng đến quá trình sản sinh nội tiết tố, giảm các triệu chứng mãn kinh và loãng xương khi cơ thể bắt đầu thoái hóa.

- Kích thích sản sinh các enzyme gây ức chế làm Estrogen giảm hiệu quả, giảm nguy cơ ung thư vú và ngăn chặn sự phá hủy protein trong cơ thể.

- Can thiệp vào quá trình DNA được sao chép, ức chế và giảm sự nhân lên của các tế bào ung thư, bảo vệ DNA khỏi các chất có thể gây ung thư ở người.

- Nâng cao sức khỏe hệ miễn dịch, chống lại các vi khuẩn có hại.

- Ngăn chặn sự bám dính của các mầm bệnh lên các thành tế bào khỏe mạnh, giảm nguy cơ bị nhiễm trùng đường tiết niệu cũng như cải thiện sức khỏe răng miệng con người.

2. Phân loại Phytochemicals

Có 6 nhóm chất chủ yếu thuộc hợp chất Phytochemical có ảnh hưởng tốt đến sức khỏe con người, đó là:

2.1. Nhóm Carotenoids

Nhóm carotenoids được tìm thấy trong sắc tố của thực vật, tảo và các vi khuẩn quang hợp. Đặc trưng biểu hiện của nhóm này được biểu hiện qua các loại rau củ quả có màu vàng tươi, đỏ và cam. Các nhà khoa học đã khám phá phát hiện ra hơn 600 loại carotenoid khác nhau có tác động tích cực đối với sức khỏe con người.

Nhóm carotenoid có tác dụng bổ sung vitamin A, tăng cường hệ miễn dịch và cải thiện sức khỏe cho mắt. Theo báo cáo khoa học, các hợp chất carotenoid khi được bổ sung thường xuyên sẽ bổ sung cho mắt hai hợp chất carotenoid lutein và zeaxanthin có tác dụng hấp thụ ánh sáng xanh ở võng mạc - nguyên nhân hàng đầu gây ra mù lòa.

Bên cạnh đó các Carotenoids này cũng có những tác động tích cực tới sức khỏe tim mạch của con người. Báo cáo của các nhà khoa học cũng chỉ ra rằng Carotenoid có tác dụng ngăn chặn sự tích tụ các mảng bám trên thành mạch, giảm nguy cơ tắc nghẽn mạch máu.

Khi tăng lượng carotenoid trong mỗi bữa ăn, bạn đã cung cấp thêm cho cơ thể các chất chống oxy hóa, bảo vệ các gốc tự do của tế bào và ngăn chặn các chất có hại cho cơ thể được hấp thu. Bởi vậy, khi mắc bệnh ung thư, các bệnh nhân vẫn được khuyên nên bổ sung nhiều thực phẩm chứa Carotenoids để ngăn ngừa sự phát triển của tế bào ung thư.

2.2. Nhóm Anthocyanin 

Nhóm hợp chất từ thực vật này được tìm thấy nhiều nhất ở các thực vật có màu xanh, tím và đỏ. Ví dụ như: lựu, bắp cải tím, dâu tằm, việt quất, nho đen, mâm xôi,...

Đây là nhóm hợp chất giúp hỗ trợ sức khỏe tim mạch cho bạn thông qua việc giảm nguy tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim. Các nghiên cứu gần đây cũng chỉ ra rằng hợp chất anthocyanin này có tác dụng trong việc ngăn ngừa các gốc tự do, giảm quá trình peroxy hóa lipid, giảm sưng tuyến tụy… hỗ trợ điều trị các bệnh về tiểu đường và rối loạn tuyến tụy.

Bên cạnh đó, các anthocyanin cũng giúp tăng cường hệ miễn dịch, bảo vệ các DNA khỏi quá trình peroxy lipid, chống viêm và giúp tăng cường sản xuất cytokine cho hệ miễn dịch.

Nhóm hợp chất này cũng chính là một trong nhóm hợp chất cần phải bổ sung để cải thiện trí nhớ, tăng khả năng phục hồi sau tổn thương và cải thiện thị lực

2.3. Nhóm Isoflavones

Nhóm isoflavones được tìm thấy nhiều nhất ở các cây họ đậu, có tác dụng giống như estrogen ở trong cơ thể con người, mang lại nhiều tác dụng đến sức khỏe con người.

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng khi các phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh bổ sung một lượng isoflavone mỗi ngày sẽ có tác dụng cải thiện hệ thống động mạch, giảm nguy cơ mắc bệnh động mạch vành - nguyên nhân gây tử vong hàng đầu của phụ nữ mãn kinh.

Bên cạnh đó, isoflavone được xem như liệu pháp estrogen thay thế trong việc phòng ngừa nguy cơ loãng xương, tăng tỷ trọng khoáng chất trong xương cột sống.

2.4. Nhóm Allyl Sulfide

Đây là hợp chất được tìm thấy nhiều nhất trong tỏi có khả năng cải thiện tình trạng sức khỏe của dạ dày, cung cấp dưỡng chất cho các vi khuẩn có lợi trong dạ dày và đường ruột, hỗ trợ quá trình tiêu hóa và hấp thụ các dưỡng chất trong cơ thể người.

Bên cạnh đó hợp chất allyl sulfide được tìm thấy nhiều nhất trong tỏi giúp cải thiện và tăng cường trí nhớ, kiểm soát các gốc tự do, các tác nhân gây lão hóa tế bào.

2.5. Nhóm Saponin

Nhóm hoạt chất này được tìm thấy nhiều nhất ở hải sâm và sao biển và nhân sâm. Saponin giúp ức chế sự phát triển của các tế bào ung thư đang tồn tại bên trong cơ thể theo cách gây độc trực tiếp lên tế bào ung thư và tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể.

Bên cạnh đó, Saponin có tác dụng giảm mỡ máu, giảm nồng độ cholesterol trong máu và ức chế sự hấp thu cholesterol cho cơ thể; ức chế hoạt chất gây độc, bảo vệ lá gan; hỗ trợ chống một số loại nấm và chống tình trạng viêm cấp và mãn tính.

2.6. Nhóm chất chống oxy hóa

Chế độ ăn giàu chất chống oxy hóa là một chế độ ăn lý tưởng không chỉ cho chị em phụ nữ mà còn cho cả cánh mày râu. Chất chống oxy hóa có tác dụng chống lại các gốc tự do trong cơ thể - yếu tố có khả năng gây nên nhiều loại bệnh khác nhau cho con người như bệnh tiểu đường, tim mạch, ung thư.

Tuy rằng cơ thể có thể tự tạo ra các chất chống gốc tự do nhưng chúng là không đủ. Để bổ sung thêm các chất chống oxy hóa này, bạn có thể bổ sung thêm các loại thực phẩm trái cây, rau củ chứa các vitamin E, C.

Như vậy, trên đây là toàn bộ những thông tin cơ bản liên quan đến Phytochemicals là gì? Hy vọng rằng qua bài viết này, bạn đọc đã có thêm những thông tin hữu ích liên quan dinh dưỡng và chăm sóc sức khỏe cho bản thân và gia đình.