1. Vài nét thông tin về thuật ngữ P&ID là gì? 

Thoạt nhìn sẽ thấy P&ID là một thuật ngữ rất khó hiểu bởi đây là từ ngữ thuộc về lĩnh vực chuyên ngành và được dùng trong chuyên ngành nhất định. Vậy thực chất thì P&ID là gì? 

1.1. Khái niệm 

P&ID là từ viết tắt của cụm từ tiếng anh đầy đủ là Piping and Instrumentation Diagram, với ý nghãi là một bản vẽ sơ đồ gồm có những loại thiết bị , instrument và rất nhiều các tín hiệu với các chức năng chính là tinh chỉnh và điều khiển mạng lưới hệ thống piping. 

Bản vẽ sơ đồ P&ID thể hiện một cách chi tiết và đầy đủ hơn so với các bản vẽ khác, đặc biệt là đối với bản đồ dòng chảy. 

1.2. Ý nghĩa của P&ID 

- Dễ dàng nhận thấy được sự thể hiện qua quá trình mô tả, thiết kế và các quy trình kỹ thuật ở tất cả các khía cạnh thuộc về công trình hay nhà máy, thuộc khu vực đang thi công. 

- Hiểu được những quy trình thiết kế của công trình giàn khai thác đầu giếng hay giàn xử lý công nghệ trung tâm. Tất cả đều sẽ được thể hiện cho tiết trong bản vẽ P&ID hay còn gọi là bản vẽ đường ống. 

- Biết được những thông tin về toàn bộ thông số kỹ thuật và tên gọi riêng biệt của từng loại thiết bị. 

- Nắm rõ được đường đi của các laoij tín hiệu và điều chỉnh chúng tới từng chi tiết. 

1.3. Tại sao cần phải xây dựng bản vẽ P&ID 

Có thể nói, P&ID thực sự có vai trò quan trọng trong công nghệ. P&ID thể hiện được những công nghệ riêng biệt trong chu trình sản xuất hay chu trình xử lý của các xí nghiệp, nhà máy, thực hiện việc phân loại các thiết bị nào cần sử dụng, công suất vận hành thiết kế của các công nghệ này như thế nào và có thể tìm kiếm các thông tin về áp suất , nhiệt độ từ các dạng công nghệ này hay không? 

- P&ID sẽ cho biết thông tin về toàn bộ đường ống: kích cỡ, chất liệu, cấu tạo theo tiêu chuẩn và loại vỏ bọc của đường ống được làm bằng chất liệu gì, áp suất chịu đựng được là bao nhiêu? 

- Đối với đo lường, bản đồ P&ID cho chính được thiết bị đo, các đơn vị, đại lượng đo là gì, cách thức đo và các phụ kiện được sử dụng kèm theo với thiết bị đô và vị trí để lắp đặt các thiết bị công nghệ để thực hiện việc đo lường nhằm đưa ra được kết quả chính xác cho việc xây dựng bản vẽ. 

Lưu s rằng trong trường hợp các bản vẽ  không có sẵn các thông số kỹ thuật thì cần tìm hướng giải quyết bằng cách tiếp cận quy trình công nghệ của nhà máy bằng PFD và P&ID, tuy nhiên việc này sẽ gây ra việc mất nhiều thời gian hơn để dành cho việc walk-around. Thế nhưng các kỹ sư đo lường thường có thể tự mình xây dựng nên các bản vẽ công nghệ và cũng dựa theo cách này mà người kỹ sư dễ dàng nắm bắt hơn các dây chuyền sản xuất và các thiết bị đo lường cần sử dụng. 

2. Các ký hiệu xuất hiện trong bản vẽ P&ID

P&ID là một dạng bản vẽ không quá phức tạp, khá nhiều hình ảnh và ký hiệu nhưng sẽ không làm bạn bị rối mắt mà vô cùng dễ hiểu

- IFR: là ký hiệu thể hiện có hiệu lực ban hành, đưa ra sự đánh giá, cho ý kiến với tên tiếng anh đầy đủ là Issued For Comment. 

- IFA: gọi là Issued For Approval: nghĩa là thực hiện việc chuyển đổi thông tin và các dữ liệu trong bản vẽ kỹ thuật đối với khách hàng để họ có thể hiểu hết được những thông số cũng như những ký hiệu đi kèm, xem xét và chấp nhận phê duyệt bản vẽ. 

- AFC: các dấu AFC cho cấu kiện, thiết bị và công trình. Thực hiện việc phê duyệt các sản phẩm được sản xuất theo đúng yêu cầu được quy định chi tiết trong bản vẽ. AFC là viết tắt của từ Approval for Construction. 

- Post AFC: bản post này sẽ thực hiện việc ghi lại những thay đổi và những bổ sung về bản vẽ thiết kế khi đang trong quá trình thi công công trình. 

- As- built: đây là công đoạn mô tả thực tế công trình đã hoàn thành, biểu thị toàn bộ những sự thay đổi về vật liệu, kích thước cũng như vị trí của dự án. 

3. Đọc bản vẽ P&ID như thế nào là chuẩn nhất? 

Sau khi đã nắm bắt được toàn bộ những thông tin cơ bản về khái niệm, vai trò và đặc biệt là những ký hiệu thường thấy nhất trong bản vẽ P&ID thì đều sẽ rút ra được rằng mỗi bản vễ đều sẽ có những quy định riêng biệt về cách đặt tên các thiết bị trong dự án công nghệ, đặt tên các đường hay đoạn thẳng thông qua việc đánh số hoặc ký hiệu bằng những ký tự khác nhau trong bản vẽ P&ID. 

Tùy thuộc vào từng sự án mà các kỹ hiệu có sự thay đổi khác nhau cũng như các quy định cũng sẽ được thay đổi theo. Vấn đề này sẽ được ghi chi tiết ngay trong trang đầu của bản vẽ P&ID. 

Và sau khi đã quen thuộc với những cách đặt tên thì cần phải ghi nhớ thêm những quy định về các dãy số sẽ được biểu thị trong bản vẽ P&ID như là NPS, systems number, insulation, material… để có thể nắm rõ được toàn bộ thông tin của bản vẽ P&ID, dễ dàng thực hiện việc thi công. 

Tất cả các thông tin trong bản vẽ P&ID phải được đọc từ trái qua phải hoặc theo trình tự lần lượt từ trên xuống dưới. Gọi tên đầy đủ các thiết bị chính cho đến điểm kết thúc của dòng chảy. Sau đó sẽ đọc các hệ chính thông quan thiết bị kiểm tra rồi cuối cùng mới đọc tới đường. Đọc toàn bộ thông tin bản vẽ theo cách này sẽ giúp cả người thực hiện cũng như người viết dễ dàng hình dung được dự án thi công cũng như sẽ thuận tiện tìm ra được những thiết sót để kịp thời có sự thay đổi phù hợp. 

P&ID thực sự là một thuật ngữ cần rất nhiều thời gian để thấu hiểu cũng như ghi nhớ toàn bộ những thông tin liên quan đến bản vẽ, đặc biệt là các thông số biểu thị toàn bộ chất liệu, hệ thống và cả những ký hiệu tiếng anh riêng biệt. Không những vậy, mỗi dự án sẽ kèm theo nhiều ký tự và các thông số khác nhau, yêu cầu người thực hiện thi công và người thiết kế bản vẽ đều phải là những người kỹ sư có sự thấu hiểu kỹ càng từng chi tiết nhỏ nhất. 

Cũng bởi đây là thuật ngữ chỉ dành riêng cho ngành nghề nhất định và phải là những người rành trong nghề thì mới có thể nắm bắt được toàn bộ những thông tin và yêu cầu cần thiết. 

Mặc dù là người trong ngành nhưng chưa chắc mọi người đều đã hiểu P&ID là gì, đây thực sự là thuật ngữ cần sự hiểu biết kỹ càng, vieclam123.vn mong rằng bài viết này sẽ giúp bạn hiểu được phần nào về từ ngữ này cũng như cách đọc nó trong bản vẽ công nghệ. Nếu bạn còn điều gì khó hiểu hay có thêm thông tin thú vị nào nữa thì chia sẻ ngay với chúng mình để nội dung được bao quát và có thêm nhiều kiến thức bổ ích nhé.