1. Hạt kiều mạch là hạt gì? Đặc điểm của hạt kiều mạch

1.1. Kiều mạch là hạt gì?

Hạt kiều mạch là hạt của cây tam giác mạch, là một loại ngũ cốc, hạt có hình tam giác, mọc nhiều ở các tỉnh thành Việt Nam như Lạng Sơn, Hà Giang, Cao Bằng. Hạt kiều mạch thuộc họ Rau răm (Polygonaceae), tên khoa học là Fagopyrum esculentum Moench, xuất hiện ở các nước Đông Nam Á vào khoảng 6000 năm TCN.

Cây kiều mạch hay cây hoa tam giác mạch chỉ sinh sống ở những nơi có khí hậu lạnh, còn hiện nay đã phổ biến trên nhiều quốc gia. Đây là một loại hạt có giá trị dinh dưỡng cao, cao hơn cả yến mạch và gạo.

Hạt kiều mạch có vị hơi bùi, ngọt ngọt độc đáo, có thể dùng để pha trà, nấu rượu, làm bánh, làm chè, hay chế biến thành các món ăn khác nhau.

1.2. Hạt kiều mạch có đặc điểm gì?

Tùy thuộc vào thời điểm trồng cây và nở hoa, hạt của cây tam giác mạch, tức hạt kiều mạch thường thu hoạch vào mùa hè hoặc đông, mỗi năm có thể đến 2 vụ. Hạt kiều mạch có hình tam giác màu nâu vàng, 3 cạnh không đều nhau. Sau khi thu hoạch, hạt kiều mạch sẽ đem đi đập để lấy hết hạt, sau đó phơi khô.

Ngày trước, người dân Việt Nam chỉ dùng hạt kiều mạch làm thức ăn cho gia cầm, gia súc vì ăn đơn lẻ, hạt này kiến động vật bị say, nên thường trộn với ngô hoặc cơm. Đến nay, khi biết được giá trị dinh dưỡng của hạt kiều mạch, nhiều người sử dụng để chế biến các món ăn, tráng miệng hoặc trộn với các loại ngũ cốc khác làm thực phẩm giảm cân rất tốt.

Hạt kiều mạch hiện nay là một loại hạt được công nhận là mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, có giá trị dinh dưỡng cao.

1.3. Hạt kiều mạch bao nhiêu tiền?

Tùy vào cơ sở và chất lượng hạt kiều mạch, giá cả trên thị trường sẽ có sự chênh lệch. Trung bình, giá hạt kiều mạch đã được sấy khô và làm sạch thường khoảng 100.000 đến 180.000 đồng/kg. Cũng bởi giá cả hợp lý cùng giá trị dinh dưỡng cao, nhiều người có thể mua hạt kiều mạch để sử dụng.

2. Hạt kiều mạch có công dụng gì? Một số lưu ý khi sử dụng

Khi đã biết được kiều mạch là hạt gì, chúng ta cùng tìm hiểu công dụng và lợi ích của loại hạt này nhé!

2.1. Hạt kiều mạch có lợi ích gì?

2.1.1. Kiểm soát đường huyết tốt

Không chỉ ở người cao tuổi, ở những người trẻ tuổi mắc bệnh tiểu đường ngày càng tăng cao, bởi lượng đường trong thực phẩm nạp vào cơ thể cao, từ đó lượng đường trong máu tăng lên.

Các chuyên gia nghiên cứu chỉ ra rằng hạt kiều mạch có chứa nhiều chất xơ rất tốt cho sức khỏe, là thực phẩm lành tính với những người mắc bệnh tiểu đường, nhất là những người bị tiểu đường loại 2. Bên cạnh đó, lượng đường trong máu của bạn sẽ giảm từ 12 đến 19% nếu sử dụng hạt kiều mạch thường xuyên.

Sau khi ăn, nếu bạn sử dụng hạt kiều mạch sẽ giúp lượng đường trong cơ thể giảm bớt, hạn chế hấp thụ, bởi vậy nếu bạn đang có nguy cơ hay đang bị tiểu đường thì có thể lựa chọn hạt kiều mạch để sử dụng.

2.1.2. Tốt cho tim mạch

Trong hạt kiều mạch có nhiều chất xơ, magie, rutin, đồng và protein, đây đều là chất có tác dụng rất tốt cho sức khỏe của tim mạch. Đặc biệt, so với các loại hạt ngũ cốc khác, hàm lượng chất rutin trong kiều mạch phong phú hơn rất nhiều, chất này có thể giảm viêm, giảm nguy cơ hình thành các cục máu đông và giúp ổn định huyết áp.

Hạt kiều mạch cũng được dùng trong Tây y để giảm cholesterol, hạ huyết áp, bảo vệ gan và đóng vai trò là chất chống oxy hóa. Bên cạnh đó, hạt tam giác mạch có ngăn ngừa chứng rối loạn đường ruột, cải thiện hệ tiêu hóa ở cả người lớn và trẻ em. 

2.1.3. Một số công dụng khác

Ngoài 2 công dụng kể trên, hạt kiều mạch chứa các chất như rutin, vitamin E, epicatechin và squalene có tác dụng hiệu quả trong việc giảm cân. Ngoài ra, hạt kiều mạch còn có tác dụng ngăn ngừa hình thành tế bào ung thư và bảo vệ DNA khỏi tổn thương, cũng như cải thiện hệ tiêu hóa vô cùng tốt.

2.2. Lưu ý khi sử dụng hạt kiều mạch

Bởi kiều mạch là loại có tính hàn, do đó những người bị tỳ vị hư hàn thì không nên dùng. Những người có cơ địa dễ dị ứng, đang mắc bệnh ung thư hoặc thể trạng yếu cũng không nên sử dụng hạt kiều mạch.

Nếu nghiền nát hạt kiều mạch có thể động đến hàn khí hoặc gây phát bệnh kinh niên. Nếu bạn dùng kiều mạch, thì không nên sử dụng thịt lợn và phèn chua.

Một số nghiên cứu cũng chỉ ra hạt tam giác mạch có chứa sắc tố huỳnh quang đỏ, khi ăn có thể khiến dị ứng ánh sáng, đau cổ họng, viêm niêm mạc mắt, rát mũi và viêm phế quản.

3. Bài thuốc và món ăn từ hạt kiều mạch

3.1. Dùng hạt kiều mạch để trị bệnh gì?

- Dùng kiều mạch trị chứng ra mồ hôi trộm: Bạn chuẩn bị bột kiều mạch 500g và đường đỏ. Sau đó, đem trộn đường đỏ và bột kiều mạch với nhau, cho thêm chút nước để tạo thành hỗn hợp đặc giống như bánh, đem vào lò vi sóng hoặc nồi chiên không dầu, hoặc có thể áp chảo để nướng chín. Bạn ăn liên tục trong nhiều ngày, mỗi ngày 1 lần tới khi chứng ra mồ hôi trộm được cải thiện.

- Dùng kiểu mạch trị khí hư ở nữ hoặc bệnh liên quan tới tiêu hóa: Bạn cho hạt kiều mạch đem rang trên chảo cho vàng, sau đó đem đi xay thành một. Mỗi lần dùng lấy một lượng bột vừa đủ pha với một cốc nước ấm, mỗi ngày dùng 2 lần.

3.2. Món ngon từ hạt kiều mạch

- Mực nhồi kiều mạch

Chuẩn bị nguyên liệu: 200g mực ống, 50g hạt kiều mạch, nấm rơm, hành tây cùng một số gia vị như bột canh, hạt nêm, tiêu…

Đầu tiên, bạn sơ chế mực thật sạch, sau đó ướp gia vị theo sở thích, có thể cho hạt nêm, muối, dầu hào, nước mắm, hạt tiêu lượng vừa đủ. Nấm rơm và hành tây cắt hạt lựu, sau đó đem hạt kiều mạch đi hấp chín và trộn cùng, cho thêm chút gia vị.

Sau đó, bạn dùng hỗn hợp này dồn vào trong con mực, đem hấp 5 - 10 phút kể từ khi nước sôi là có thể thưởng thức.

- Salad ức gà kiều mạch

Nguyên liệu cần chuẩn bị: Ức gà, nước sốt hải sản, cà chua, bông cải xanh, mật ong, hạt kiều mạch và gia vị.

Đầu tiên, bạn ngâm hạt kiều mạch với nước, tới khi hạt nở cho vào nồi luộc trong 15 phút, sau đó vớt ra để ráo. Cà chua và bông cải xanh rửa sạch, thái vừa. Thịt gà rửa sạch, có thể xé sợi hoặc thái khối nhỏ tùy thích, cho vào nồi luộc chín và vớt ra để ráo. Tiếp đến, bạn luộc bông cải xanh rồi vớt ra để ráo.

Cách làm nước sốt: 2 thìa nước sốt hải sản, 1 thìa cà phê mật ong, 1 thìa cà phê dầu hào, 1 ít hạt tiêu xay, 1 thìa cà phê dầu mè, sau đó trộn đều các nguyên liệu. Cuối cùng, cho thịt gà, hạt kiều mạch, bông cải xanh và cà chua thái hạt lựu vào trong tô lớn, trộn đều với nước sốt và thưởng thức.

Bên cạnh đó, bạn có thể dùng hạt kiều mạch chế biến các món như kiều mạch xào rau củ, sữa kiều mạch, ánh kiều mạch sữa chua Hy Lạp, ngũ cốc kiều mạch, kiều mạch xào nấm rau…

Hy vọng qua bài viết này, bạn đã biết được kiều mạch là hạt gì và một số thông tin về loại hạt này. Hạt kiều mạch có rất nhiều chất chống oxy hóa và hàm lượng chất dinh dưỡng cao, hơn cả gạo và yến mạch. Tuy nhiên, kiều mạch có thể gây dị ứng nhẹ khi sử dụng và có chứa độc tính nhẹ. Do đó, khi sử dụng hạt kiều mạch, bạn nên trộn với các loại ngũ cốc khác để giảm thiểu tác dụng phụ và rủi ro khi dùng.