1. Tổng quan về hạn ngạch thuế quan

1.1. Định nghĩa hạn ngạch thuế quan là gì?

Hạn ngạch thuế quan chính là một hình thức đánh thuế trực tiếp các mặt hàng xuất nhập khẩu. Mục đích của việc đưa ra hạn ngạch thuế quan chính là giảm lượng hàng xuất nhập khẩu đồng thời tăng ngân sách thu về. Hạn ngạch thuế quan được áp dụng theo quy định pháp luật và được điều chỉnh bởi các cơ quan có thẩm quyền.

1.2. Phân loại hạn ngạch thuế quan

Hạn ngạch thuế quan bao gồm hai loại đó là: hạn ngạch thuế quan xuất khẩu và hạn ngạch thuế quan nhập khẩu. Trong đó,

- Hạn ngạch thuế quan xuất khẩu là các biện pháp được các cơ quan nhà nước có thẩm quyền áp dụng để quy định về khối lượng, số lượng, giá trị của hàng hoá xuất khẩu với những mức thuế suất cụ thể theo từng mặt hàng.

- Hạn ngạch thuế quan nhập khẩu là các biện pháp mà cơ quan nhà nước có thẩm quyền đưa ra và áp dụng để quy định về số lượng, khối lượng, giá trị của hàng hoá nhập khẩu với thuế suất ưu đãi hơn so với ngoài hạn ngạch. Bạn có thể xem thêm bài viết về hạn ngạch nhập khẩu là gì để hiểu tại sao lại như vậy.

2. Nguyên tắc thực hiện hạn ngạch thuế quan hiện nay

Tiếp theo, vieclam123.vn sẽ cung cấp cho bạn những nguyên tắc thực hiện hạn ngạch thuế quan hiện nay. Đây là kiến thức hữu ích dành cho các thương nhân hoặc các bạn đang có nhu cầu tìm kiếm việc làm nhân viên xuất nhập khẩu vì bạn có thể ghi thêm điểm trong mắt nhà tuyển dụng khi có nhiều kiến thức chuyên môn.

2.1. Nguyên tắc cần có giấy phép nhập khẩu

Các mặt hàng nhập khẩu nằm trong danh mục hàng hoá nhập khẩu vẫn phải có giấy phép nhập khẩu mới được hưởng thuế suất nhập khẩu. Nếu không có giấy phép do Bộ Công Thương cấp thì sẽ được áp dụng mức thuế ngoài hạn ngạch thuế quan. Riêng đối với hàng hoá là thuốc lá thì nguyên liệu nhập khẩu ngoài hạn ngạch thuế quan để sản xuất ra mặt hàng thuốc lá điếu cần làm theo hướng dẫn của Bộ Công Thương.

2.2. Nguyên tắc đối với hàng hoá nhập khẩu để sản xuất hàng xuất khẩu

Pháp luật Việt Nam quy định rõ ràng về khối lượng, số lượng, trị giá của các mặt hàng nằm trong danh mục được áp dụng hạn ngạch thuế quan. Nhưng đối với các mặt hàng dùng để sản xuất, gia công hàng xuất khẩu thì sẽ không được tính vào lượng hạn ngạch thuế quan mà Bộ Công Thương công bố hàng năm.

2.3. Nguyên tắc đối với đối tượng được cấp giấy phép nhập khẩu

Hàng hoá thuộc danh mục hạn ngạch thuế quan bao gồm muối, thuốc lá nguyên liệu là những đối tượng được cấp phép nhập khẩu theo hạn ngạch thuế quan được Bộ Công Thương cấp giấy phép nhập khẩu nếu đủ điều kiện nhập khẩu hàng hoá.

3. Quy định pháp luật về việc áp dụng biện pháp hạn ngạch thuế quan

3.1. Cơ quan nào có thẩm quyền ra quyết định?

Các biện pháp hạn ngạch thuế quan thì cơ quan có thẩm quyền áp dụng chính là bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ. Các bộ phận này có quyền tự ra quyết định có áp dụng biện pháp về hạn ngạch thuế quan hay không. Quy định này rất được đồng tình vì đảm bảo kịp thời và chính xác đối với từng mặt hàng xuất nhập khẩu cả trong và ngoài nước.

3.2. Các quy định cụ thể khi áp dụng hạn ngạch thuế quan

3.2.1. Áp dụng hạn ngạch thuế quan theo điều ước quốc tế

Các biện pháp hạn ngạch thuế quan đối với hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu đều được thực hiện theo điều ước quốc tế mà nước Việt Nam là thành viên trong đó. Có thể hiểu rằng các biện pháp hạn ngạch thuế quan tương tự như các biện pháp cấm xuất nhập khẩu vào lãnh thổ Việt Nam dựa theo những quy định sẵn có của Việt Nam và các điều khoản khi là thành viên của các liên minh kinh tế.

3.2.2. Đảm bảo minh bạch, công khai số liệu khách quan

Bên cạnh đó, khi các chính quyền, ban ngành có thẩm quyền áp dụng biện pháp hạn ngạch thuế quan thì nhất định phải công bằng, công khai minh bạch về số lượng, khối lượng cũng như trị giá của hàng hoá. Đồng thời, các phương thức phân giao hạn ngạch thuế quan xuất khẩu, nhập khẩu cũng cần được công bố rõ ràng.

3.2.3. Không áp dụng đối với hàng hoá gia công, sản xuất hàng xuất khẩu

Như đã nói ở trên thì hàng hoá gia công, sản xuất để xuất khẩu sẽ không được tính vào hạn ngạch thuế quan năm. Hơn nữa, những mặt hàng này cũng không áp dụng các hạn ngạch thuế quan về số lượng, khối lượng, trị giá.

4. Thủ tục hành chính cấp giấy phép xuất nhập khẩu theo hạn ngạch thuế quan

Vậy thì nhà nước ta sẽ áp dụng và cấp giấy phép xuất nhập khẩu đối với các đại lý mua bán, gia công và quá cảnh hàng hoá ở nước ngoài? Khi đó, các đối tượng này cần đọc kỹ thông tư 04/2014/TT-BCT và làm các thủ tục xin cấp phép nhập khẩu theo hạn ngạch thuế quan và áp dụng các biện pháp với trình tự như sau:

Bước 1 : Các thương nhân có nhu cầu xin giấy phép nhập khẩu theo hạn ngạch thuế quan cần gửi hồ sơ đề nghị về Bộ Công Thương hoặc Cục xuất nhập khẩu. Hồ sơ bao gồm:

- Đơn đăng ký theo mẫu phụ lục III của thông tư trên.

- Bản sao công chứng giấy chứng nhận kinh doanh và đăng ký mã số thuế (Hoặc bạn có thể lấy giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp). 

Bước 2 : Thương nhân chờ Bộ Công Thương xem xét hồ sơ để cấp giấy phép nhập khẩu hạn ngạch thuế quan hàng năm. Ngoài ra, các cán bộ cũng sẽ ra quyết định dựa trên tình hình thực tế thực hiện nhập khẩu năm trước của thương nhân.

Thời điểm xem xét phân giao lượng hạn ngạch thuế quan sẽ được Bộ Công thương và các ban ngành liên quan thống nhất. Nhưng thời gian giải quyết việc cấp phép sẽ trong vòng 10 ngày làm việc kể từ thời điểm phân giao được thống nhất.

Bước 3 : Bộ Công Thương trả lời thương nhân kết quả đăng ký:

- Nếu từ chối thì sẽ gửi văn bản và nêu rõ lý do.

- Nếu chấp thuận thì gửi giấy phép đến địa chỉ ghi trên đơn đăng ký theo đường bưu điện cho thương nhân.

Bước 4 : Sau khi đã có giấy phép thì thương nhân xuất trình giấy phép ở cảng hải quan. Lượng hàng hoá nhập khẩu trong giấy phép sẽ được hưởng đúng theo mức thuế nhập khẩu trong hạn ngạch thuế quan đã quy định rõ ràng.

Bước 5 : Hàng quý hoặc bất kể lúc nào, thương nhân đều có trách nhiệm phải báo cáo về tình hình thực hiện xuất nhập khẩu của mình. Đây là yêu cầu bắt buộc từ phía Bộ Công Thương (Cục xuất nhập khẩu). Thương nhân báo cáo theo mẫu tại phụ lục IV của thông tư.

Riêng đối với báo cáo quý III cần được nộp trước 30 tháng 09 hàng năm để Bộ Công Thương đánh giá khả năng nhập khẩu cả năm. Sau đó, nhà nước sẽ có những điều chỉnh tăng, giảm hạn ngạch thuế quan hoặc phân giao cho các thương nhân khác để tối ưu hiệu quả áp dụng biện pháp hạn ngạch thuế quan.

Tóm lại, hạn ngạch thuế quan chính là biện pháp nhà nước áp dụng về định mức về số lượng, khối lượng hàng hoá xuất nhập khẩu. Hy vọng với những chia sẻ ngắn gọn của vieclam123 thì bạn đọc đã hiểu được khái niệm hạn ngạch thuế quan là gì cùng với một số kiến thức liên quan để áp dụng cho ngành nghề của mình nhé.