1. Khái quát về chức danh

Chức danh được hiểu là sự ghi nhận một cá nhân có vị trí công việc chính thức tại các tổ chức, cơ quan hợp pháp như tổ chức chính trị, tổ chức xã hội hoặc tổ chức nghề nghiệp. Điều kiện là cá nhân đó phải được công nhận và giữ vai trò nhất định chẳng hạn như Kỹ sư, Dược sĩ, Cử nhân, Giáo sư, …

Khi làm bất cứ công việc gì chúng ta đều phải biết mình đã vận dụng những gì và cách thức tiến hành như thế nào. Hầu hết bất cứ công việc gì cũng đều yêu cầu người làm việc phải có trình độ năng lực và phẩm chất nhất định để tham gia công việc.

Chính vì thế mà các tổ chức cần phải thực hiện đánh giá công việc theo cách rõ ràng nhất để mang ra các chức danh thích hợp như việc nghiên cứu thông tin của nhiệm vụ nào đó hoặc quyền hạn của người lao động, các điều kiện trong thời gian làm việc với mục tiêu làm rõ bản chất công việc.

Bởi điều này sẽ mang lại lợi ích quan trọng trong việc đánh giá và xây dựng chức danh công việc nhằm tạo điều kiện cho các cấp quản lý lựa chọn đúng người, đúng việc để có thể hoàn thiện công việc theo cách tốt nhất để đạt được các mục tiêu mà đơn vị đã đề ra.

2. Khái quát về chức vụ

Chức vụ là vị trí mà người lao động sẽ đảm nhận vai trò ổn định trong một tập thể hoặc tổ chức nào đó một cách hợp pháp. Thông thường, chức danh và chức vụ thường đi kèm với nhau nhưng trong một số tình huống định nghĩa của chức vụ và chức danh sẽ khác nhau.

Để có thể đạt được chức vụ ổn định thì yêu cầu mỗi cá nhân đó phải trải qua giai đoạn tuyển dụng, phỏng vấn và đào tạo theo quy chế mà doanh nghiệp đã đề ra. Điểm quan trọng nhất là đối tượng nắm giữ chức vụ phải là người được quản lý, được công nhận trong một doanh nghiệp, tổ chức.

Ngược lại với chức vụ, chức danh sẽ không cần phải đáp ứng các yêu cầu trên. Cụ thể, người nắm giữ chức danh đôi khi chỉ cần kiên trì, nỗ lực để được công nhận chức danh đó mà không cần thông qua quy trình tuyển dụng và đào tạo như chức vụ.

Nói chung, sự khác biệt của chức danh và chức vụ chính là chức danh sẽ được công nhận bởi xã hội còn chức vụ sẽ được công nhận bởi một tập thể, tổ chức hoặc doanh nghiệp.

3. Cách phân biệt chức danh và chức vụ có gì khác nhau

3.1. Sự công nhận

- Chức danh: Chức danh là khái niệm được sự công nhận danh phận trong xã hội. Có thể khẳng định rằng đây chính là việc công trình sự phấn đấu của một cá nhân để có được chức danh ổn định trong xã hội. Quá trình phấn đấu có thể là học tập và sự kiên trì, nỗ lực của bản thân.

Một số chức danh quan trọng có thể đề cập đến như Giáo viên, Thạc Sĩ, Tiến Sĩ, Giáo sư, Cử nhân, …

- Chức vụ: Chức cụ sẽ có yêu cầu cao hơn so với chức danh, cụ thể chức vụ không chỉ là sự công nhận của xã hội mà còn là sự công nhận của một tổ chức nào đó. 

Chẳng hạn cá nhân đó phải được công nhận về vị trí làm việc tại tổ chức, quyền hạn mà cá nhân đó đang nắm giữ. Nếu không có sự công nhận của tổ chức một cách hợp pháp thì chức vụ của cá nhân đó sẽ không được ghi nhận.

3.2. Chức năng

- Chức danh: Về chức năng công việc của chức danh thì người nắm giữ chức danh sẽ thực hiện chức danh gắn liền theo tên thường gọi, chẳng hạn như Bác sĩ (chức danh chữa bệnh) hoặc Giảng viên (chức năng dạy học, đào tạo).

- Chức vụ: Người sở hữu chức vụ thường sẽ sở hữu và đảm nhận nhiều chức năng khác nhau trong doanh nghiệp. Tuy nhiên, thông thường chức vụ sẽ có vị trí quan trọng trong tổ chức, do vậy mà chức năng của chứng vụ sẽ được tổ chức theo quy định cụ thể.

3.3. Đơn vị quản lý

- Chức danh: Những đối tượng đã nắm giữ chức danh có thể được một đơn vị quản lý hoặc không quản lý. Do vậy mà không bắt buộc người nắm giữ chức danh phải thuộc đơn vị quản lý nào đó.

- Chức vụ: Là những đối tượng nắm giữ chức vụ và vai trò chính thức tại một tổ chức bởi đặc tính cơ bản của chức vụ chính là được một tổ chức công nhận vị trí làm việc, nhiệm vụ công việc.

Nói chung, cả hai khái niệm chức vụ và chức danh các bạn có thể thấy giảng viên chắc chắn là chức danh nhưng giảng viên đấy lại có chức vụ trưởng bộ môn thì đó chính là chức vụ. Chính vì thế mà không thể tách riêng khái niệm chức vụ và chức danh hoàn toàn với một vị trí nghề nghiệp cụ thể.

4. Một số câu hỏi thường gặp về chức danh và chức vụ

4.1. Nhân viên là chức vụ hay chức danh?

Trả lời cho câu hỏi: Nhân viên là chức vụ hay chức danh? Sẽ không thể xác định chính xác được là chức vụ hay chức danh bởi điều này còn phải tùy thuộc vào vị trí công việc nhất định thì mới có thể xác định cụ thể được.

Tuy nhiên, có thể dựa vào một số tiêu chí như nhân viên này đã được xã hội công nhận như thế nào? Nhân viên này đảm nhận công việc với vị trí gì, lĩnh vực gì trong doanh nghiệp và doanh nghiệp đó có thực hiện quản lý nhân viên này hay không.

Nhân viên này có đảm bảo vị trí mà họ đang thực hiện tại tổ chức lâu dài hay không? Chính vì thế mà nhân viên trong thực tế sẽ được công nhận chức danh chứ không phải là chức vụ theo như định nghĩa đã đề ra.

4.2. Hiệu trưởng là chức vụ hay chức danh?

Từ khái niệm của chức vụ đã được giải đáp ở trên chúng ta có thể khẳng định Hiệu trưởng chính là chức vụ. Bởi vị trí Hiệu trưởng là vị trí không thể thiếu tại bất cứ trường học nào, hơn nữa vị trí này sẽ nắm giữ nhiều nhiệm vụ quản lý các chức danh.

Tuy nhiên, để có thể nắm giữ vững chức vụ hiệu trưởng thì cần phải trải qua giai đoạn khá lâu chính là bổ nhiệm, bỏ phiếu thì Hiệu trưởng mới được sự quản lý của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

4.3. Chức danh công việc có quan trọng không?

4.3.1. Đối với người lao động

Một cá nhân sẽ cảm thấy tự hào, phẩm giá của bản thân được nâng cao khi họ sở hữu chức danh cao. Bởi họ đã phải cố gắng rất nhiều để có thể sở hữu được chức danh đó nên họ cảm thấy tự hào về thành tích của bản thân, có chỗ đứng, có địa vụ trong xã hội và dành được sự tôn trọng của người ngoài.

Bên cạnh đó, khách hàng và các cộng sự sẽ tôn trọng người lao động trong tổ chức của bạn hơn nếu chức danh công việc được nghe “cao cả” hơn. Điều đặc biệt chính là tạo nên sự uy tín của tổ chức với phần lớn mọi người chỉ muốn được bổ nhiệm với các vị trí cai quản cấp cao.

Các cá nhân đảm nhận chức danh công việc cao cả hơn sẽ cảm thấy phấn khích khi xây dựng thời cơ mới. Chẳng hạn nếu một nhà tuyển dụng nàng đó sở hữu hàng trăm sơ yếu lý lịch để lựa chọn và loại trừ, khi đó cá nhân sở hữu chức danh tốt sẽ là điểm ấn tượng để nhà tuyển dụng ứng tuyển bạn.

4.3.2. Đối với doanh nghiệp

Đối với doanh nghiệp, tổ chức thì chức danh sẽ được xác định rõ vị trí công việc cần thực hiện bởi điều này sẽ giúp doanh nghiệp có thể có cái nhìn tổng quát và thống trị tốt hơn trong quá trình đánh giá, nghiên cứu khả năng hoàn thành công việc của một nhân sự.

Tuỳ thuộc vào mỗi chức danh mà các nhiệm vụ sẽ được xác định rõ ràng cũng như các công việc được giao cho từng nhân viên được phân chia công bằng. 

Điều này sẽ là lợi thế cho doanh nghiệp khi sở hữu một bộ máy quản lý minh bạch, góc nhìn tổng quan về hiệu suất làm việc của nhân viên. Từ đó, doanh nghiệp, tổ chức sẽ tìm ra phương án tốt nhất cho mục tiêu phân bổ công việc cấp dưới sao cho đạt hiệu quả tối ưu nhất.

Trên đây là các thông tin cơ bản về chức danh cũng như cách phân biệt chức danh và chức vụ, hy vọng những thông tin mà chúng tôi đã giải đáp cho bài đọc này sẽ giải đáp được thắc mắc của độc giả về chức danh. Đừng quên thường xuyên theo dõi và cập nhật các tin tức mới và hữu ích qua trang vieclam123.vn của chúng tôi nhé.