Tiện ích
Cẩm nang
Gia công là hoạt động chủ yếu của nghề cơ khí, gia công các chi tiết hoặc một cụm chi tiết. Chất lượng của các sản phẩm cơ khí có tốt hay không phụ thuộc rất nhiều vào quá trình gia công và sự hoạt động của máy tiện. Các loại đồ gá trên máy tiện là một trong những dụng cụ quan trọng trong quá trình thực hiện gia công. Hôm nay, chúng ta hãy cùng tìm hiểu về chúng.
Đồ gá hay còn được biết đến với một tên gọi khác là mâm cặp máy tiện. Dụng cụ này được coi là một trong những sự trang công nghệ bị cần thiết cho các loại máy tiện để hỗ trợ cho quá trình, hoạt động gia công cơ khí, kiểm tra cũng như lắp ráp các bộ phận của sản phẩm. Đồ gá sẽ giúp máy tiện xác định được vị trí cần đặt phôi sao cho khớp với máy cắt nhằm chịu một một lực cắt đúng, đủ trong quá trình gia công.
Nhờ có đồ gá mà các hoạt động sản xuất cơ khí được tự động hóa, trở thành một phần không thể tách rời khi thực hiện quá trình gia công cơ khí bằng các loại máy cắt. Một số công dụng của các loại đồ gá trên máy tiện có thể kể đến gồm:
- Hỗ trợ xác định một cách nhanh chóng các vị trí, chi tiết cần gia công trên máy một cách chính xác.
- Đồ gá có chức năng hướng dẫn, điều hướng cho các máy khoan, cắt
- Hỗ trợ các loại máy công cụ trong việc thực hiện các chuyển động mà các máy đó không làm được hoặc làm nhưng chất lượng không cao
- Tăng năng suất và giảm thiểu sức lao động phải bỏ ra
- Hỗ trợ đẩy nhanh các tốc độ cơ khí hóa, tự động hóa trong sản xuất.
Có 2 tiêu chuẩn mà các loại đồ gá cần phải đáp ứng được chính là khả năng định vị tốt cũng như có thể kẹp chặt.
Có rất nhiều loại đồ gá trên máy tiện, mỗi loại lại sẽ có những đặc điểm, sử dụng cho từng trường hợp cụ thể riêng.
Đầu tiên là trục gá cứng dạng hình trụ. Khi muốn gia công các cánh bơm có đường kính Ø350 thì người ta sẽ phải sử dụng đến trục gá cứng hình trụ. Các chi tiết cần được gia công sẽ được xác định, định vị trên trục gá rồi tiến hành kẹp chặt lại bằng đai ốc. Sau khi đai ốc đã kẹp chặt, hai mũi tâm sẽ bắt đầu gá lên chi tiết cần gia công kèm với trục gá. Cặp tốc sẽ thực hiện chức năng truyền momem xoắn vào chi tiết đang được gia công.
Khi muốn thực hiện việc định vĩ cũng như kẹp chặt chi tiết cần gia công, người ta sẽ sử dụng trục gá đàn hồi. Người ta sẽ tiến hành định vị chi tiết cần gia công theo như mặt trụ phía trong của trục gá đàn hồi cũng như mặt gờ ở thân trục gá. Lúc này, có 5 bậc tự do để định vị chi tiết. Dùng đai ốc để siết chặt chi tiết.
Để thực hiện nhiệm vụ định vị và kẹp chặt chi tiết mặt trụ trong. Cấu tạo của trục gá gồm có thân, vòng chặn, lò xo đĩa, ống kẹp cùng với kít. Trong quá trình kẹp chặt chi tiết, ống kẹp sẽ gây ra biến dạng cho lò xo theo phương hướng kính.
Khi thực hiện gia công với đồ gá tiện mặt cầu lõm, chi tiết cần gia công sẽ được đặt tại vị trí mâm cặp 3 chấu của máy tiện. Phần ụ động của máy tiện sẽ có lắp thân đồ gá. Cách thức hoạt động của gá tiện mặt cầu lõm như sau: đuôi thanh răng sẽ dịch chuyển vuông góc so với trục tâm chính. Bánh răng thứ 2 sẽ chuyển động cùng chiều kim đồng hồ với dao thứ 4 từ đó hình thành mặt cầu với chiều dài của bán kính được chọn từ trước nhờ sự tác động từ thanh răng 1.
Giống với các loại đồ gá khác, mâm cặp cũng có chức năng cặp thật chặt các các chi tiết trong quá trình gia công. Vị trí đặt mâm cặp là ở trên trục chính.
Người ta phân ra thành 2 loại mâm cặp, một là mâm cặp tự định tâm và mâm cặp không tự định tâm. Hai loại mâm cặp này cũng sẽ được sử dụng trong các trường hợp khác nhau.
Trước tiên là về mâm cặp tự định tâm. Mâm cặp tự định tâm sẽ được sử dụng để cố định các chi tiết có tâm trùng với tâm của trục chính như các chi tiết gia công với hình dạng tròn xoay. Một số loại mâm cặp tự định tâm hiện nay như mâm cặp 2 chấu, 3 chấu, 4 chấu, 6 chấu. Mâm cặp 3 chấu là loại hay được sử dụng nhiều nhất hiện nay.
Mâm cặp không tự định tâm hay còn được biết đến là mâm cặp với các chấu độc lập. Cơ chế hoạt động của loại mâm cặp này là trong các vành mâm cặp, sẽ có sự dịch chuyển về hướng tâm độc lập, không liên quan đến nhau của các chấu. Khi muốn thực hiện kẹp chặt các đồ vật không có độ đối xứng hay thực hiện các chi tiết có độ lệch tâm, người ta sẽ sử dụng đến loại mâm cặp này.
Khi thực hiện gia công các vật dụng có í độ cứng hoặc một số chi tiết hình dạng dài, hai đầu đều được khoan ở tâm, người ta sẽ sử dụng đến mũi chống tâm để gá. Người ta phân ra làm 4 loại mũi chống tâm khác nhau với công dụng riêng biệt của mỗi loại.
Mũi tâm cố định: Dùng khi gia công chi tiết với tốc độ thấp nhất, hoạt động tại khu vực ụ động hoặc đằng sau trục chính.
Mũi tâm xoay: Dùng khi gia công chi tiết với tốc độ cao hơn, hoạt động tại khu vực ụ động hoặc đằng sau trục chính.
Mũi tâm ngược: đây là loại mũi tâm bao gồm cả mũi tâm cố định và mũi tâm xoay. Người ta sẽ sử dụng loại mũi tâm này khi ra công những chi tiết nhỏ, yêu cầu, đòi hỏi sự cắt gót cẩn thận, tỉ mỉ, độ chính xác cao.
Mũi tâm có khía nhám: loại mũi tâm này sẽ được lắp đặt ở vị trí đầu trục chính, dùng mũi tâm này khi muốn gia công các chi tiết dạng hình ống dài.
Với những chi tiết gia công được lắp đặt trên hai mũi tâm thông qua vị trí mâm đẩy tốc hoặc đuôi tốc thì người ta sẽ lựa chọn loại đồ gá là tốc kẹp.
LuyNet hay còn được biết đến với tên gọi khác là giá đỡ thường được sử dụng khi muốn thực hiện gia công cho những chi tiết dạng trụ dài, hoặc có trọng tải lớn, nặng.
Giá đỡ sẽ có điểm tiếp xúc với bề mặt của chi tiết gia công tại điểm chốt tỳ hoặc con lăn. Hiện nay, có hai loại giá đỡ dùng để gá trên máy tiện gồm giá đỡ dạng cố định và giá đỡ di động.
Với giá đỡ dạng cố định, người ta sẽ dùng để đỡ cho các vật dụng có khối lượng lớn, nặng hơn, ngoài ra, giá đỡ cố định còn được dùng đến khi cần gia công các mặt đầu hoặc gia công các chi tiết dạng lỗ. Các bu lông sẽ làm nhiệm vụ cố định, lắp chặt các giá đỡ cố định trên băng máy.
Nếu như giá đỡ cố định được dùng để đỡ các vật dụng có khối lượng lớn thì giá đỡ di động sẽ đỡ các loại chi tiết nhẹ hơn rất nhiều, kích thước chi tiết cũng nhỏ nhưng đòi hỏi chiều cắt phải sâu. Vì là giá đỡ di động nên nó sẽ được thiết kế, lắp chặt vào bàn xe của máy tiện để có thể thuận tiện mang theo, di chuyển theo cả bàn máy lớn.
Trên đây là toàn bộ bài viết được gửi đến bạn đọc nhằm cung cấp các thông tin, nội dung về các loại đồ gá trên máy tiện. Hy vọng các thông tin được chia sẻ sẽ thật sự hữu ích. Chúc các bạn có một ngày học tập, làm việc thật vui vẻ, năng suất, hiệu quả.
Ngành kỹ thuật cơ khí là gì? Cơ hội làm việc và mức lương hiện tại của những người làm việc trong ngành cơ khí ra sao? Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây!
Chia sẻ