1. Chỉ số NPV là gì?

Chỉ số NPV được viết tắt của cụm từ tiếng Anh Net Present Value có nghĩa là giá trị hiện tại ròng. Đây là chỉ số quan trọng giúp xác định dòng tiền ra vào trong mỗi dự án, khi nhắc đến chỉ số này người ta sẽ nghĩ ngay đến các khoản tiền gửi hoặc tiền đầu tư để đem lại lợi nhuận cao. Để xem khoản đầu tư có thu lại lợi nhuận hợp lý không thì các nhà đầu tư thường quy tiền về một thời điểm, bởi một khoản tiền ở mỗi thời gian khác nhau sẽ có giá trị khác nhau vì lạm phát.

Vì vậy để tổng hợp giá trị tiền ra vào thì nhà đầu tư phải tính toán rất kỹ, công cụ để tính đó là chỉ số NPV. Đây là chỉ số tính giá trị hiện tại của dòng tiền dự kiến, nó được sử dụng trong các công việc lập dự kiến cho các kế hoạch đầu tư, từ đó phân tích các khả năng sinh lời của các dự án đầu tư đó.

2. Công thức và ý nghĩa của giá trị NPV

2.1. Công thức tính chỉ số NPV đúng nhất

Công thức để tính được giá trị thu được từ các khoản đầu tư giúp cho các nhà đầu tư cân nhắc lựa chọn những dự án đó bằng công thức:

NPV = ⨊(P/ (1+i)t ) – C

Trong đó:

C: được hiểu là chi phí các nhà đầu tư bỏ ra ban đầu

T: là số năm vòng đời của dự án được đầu tư

i: tỷ lệ chiết khấu hay còn được gọi là tỷ lệ hoàn vốn khi đầu tư.

2.2. Ý nghĩa của các giá trị NPV

Chỉ số NPV cho biết giá trị của dự án đầu tư có thể sinh lời hay không, điều này đồng nghĩa với việc thể hiện đây là một dự án sinh lời hay dự án bác bỏ:

Giá trị của chỉ số NPV dương cho chúng ta thấy được thu nhập từ dự án sẽ cao hơn phi phí bỏ ra, đồng nghĩa với đó là có các khoản lợi nhuận thu về.

Nếu giá trị của chỉ số NPV âm điều đó có nghĩa là khoản đầu tư đang lớn hơn doanh thu mà dự án đó thu về, tỷ suất lợi nhuận ròng sẽ có khả năng nhỏ hơn tỷ lệ chiết khất, nó không đồng nghĩa với việc sẽ mất tiền những khoản thu về là rất ít và gần như không có. Vì vậy khoản đầu tư này không giá trị, hiểu sâu xa ra là các nhà đầu từ đang bị lỗ vì giá trị đồng tiền sẽ bị lạm phát, tiền để im trong một khoản thời gian sẽ bị giảm giá trị so với thời điểm ban đầu.

Nếu chỉ số NPV này bằng không thì dự án đầu tư không có lãi, cũng không có lỗ, túc là dự án này nằm ở điểm hòa vốn.

Thực tế các nhà đầu tư nên chọn những dự án có khoản đầu tư này dương vì đã gọi là đầu tư ngoài việc không bị lỗ còn phải làm cho nó sinh lợi nhuận, nếu đầu tư để về điểm hòa vốn thì khoản đầu tư này vừa vô ích vừa mất thời gian.

3. Ưu và nhược điểm của chỉ số NPV

3.1. Ưu điểm của chỉ số NPV

Chỉ số NPV là gì thì cũng có một số người biết nhưng ưu điểm của chỉ số này là gì lại là điều mà nhiều người băn khoăn:

Đầu tiên là dễ sử dụng: đây là công cụ giúp các nhà đầu tư tính toán và xác định được mức độ hấp dẫn của một dự án hay một khoản đầu tư tiềm năng. Vì thế nó hoàn toàn có thể tính toán được giá trị của các dự án là lãi hay lỗ- đây là một công cụ tuyệt vời giúp các khoản đầu tư trở lên có nghĩa hơn.

Ngoài việc dễ sử dụng thì để so sánh các khoản đầu tư qua chỉ số này cũng khá dễ dàng: miễn là chỉ số này được tính cùng một thời điểm thì nhà đầu tư hoàn toàn có thể so sánh chỉ số này để xác định xem nên đầu tư vào hạng mục nào để đem lại giá trị lớn nhất cho bản thân cũng như cho công ty.

Ưu điểm lớn nhất là có thể tùy chỉnh: chỉ số NPV có thể tùy chỉnh nhằm phản ánh chính xác về các nhu cầu tài chính của doanh nghiệp, do đó xác định rõ được rủi ro cũng như chi phí cơ hội hay các loại phí khác cho công ty, doanh nghiệp.

3.2. Hạn chế của chỉ số NPV là gì

3.2.1. NPV có quá nhiều cách hiểu

Việc áp dụng các phương pháp tự đánh giá giúp các dự án đầu tư gặp một số bất cập, khá khó để có thể giải thích nó một cách dễ dàng nếu như những đối tượng nghe giải thích không trực tiếp tìm hiểu vấn đề. Rất nhiều chuyên gia tài chính sau khi phân tích xong khó giải trình với ban lãnh đạo để họ có thể hiểu và chấp nhận việc đầu tư hoặc không đầu tư với các dự án đó.

Có thể thấy nếu chỉ số NPV này dương thì rất dễ để giải thích vì chúng có thể thể hiện luôn ra bằng các con số dương bao nhiêu, dương từ những hoạt động gì. Nhưng nếu chỉ số này âm nó không trực tiếp làm các nhà đầu tư mất tiền nhưng sẽ chưa thể hiện vấn đề lãi lỗ ngay được vì ẩn sâu trong đó là các giá trị ròng, phải có kiến thức và kinh nghiệm sâu sắc về tài chính mới giúp cho họ có thể phân tích và dự báo tình hình tăng trưởng của các dự án.

Chính bởi điều này mà khi giải trình với lãnh đạo cấp cao các chuyên gia phải hết sức kiên nhẫn, giải thích cho mọi người hiểu thế nào là có khả năng sinh lời qua chỉ số âm. Bởi nếu chỉ số này không dương thì có cơ hội sinh lời, đồng thời các cổ đông cũng đặt nhiều niềm tin vào các chỉ số dương và sẽ không có dự định đầu tư nếu chỉ số này âm mặc dù vẫn có các khoản lãi kèm theo.

3.2.2. Tính chỉ số NPV dựa trên các ước tính

 Để có thể tính được chỉ số này các nhà đầu tư phải thu thập rất nhiều thông tin từ những chi phí nhỏ nhất mới bắt đầu tiền hành tính toán, mà thực tế số liệu các khoản chi phí này luôn luôn được cập nhật vậy nên số vốn sẽ không cố định cùng như có sự thay đổi dựa vào các chi phí. Ví dụ bạn có thể dễ dàng đưa ra một con số dự tính để mua một chiếc xe nhưng không thể đưa ra con số chính xác cho việc xây nhà, vì dù có cộng hết các khoản chi phí nhân công hay nguyên vật liệu cũng không đủ vì thi thoảng sẽ có các khoản phát sinh không lường trước được.

Dòng tiền trong các dự án cũng vậy nó chỉ là con số ước lượng do các chuyên gia thu thập mà thôi, những kết quả tính toán ra là những phỏng đoán hay ước tính, bạn còn phải xem xét được tỷ lệ chiết khấu của từng khoản để đưa ra đánh giá. Với những phép tính được học trên lớp bạn có thể tính ra một con số cụ thể tuy nhiên trong thực tế các chuyên gia sẽ đưa ra một con số ước lượng để từ đó có thể tính toán ra một kết quả cuối cùng. Đây là một nhược điểm khá lớn đối với doanh nghiệp khi phải đưa ra các quyết định dựa trên sự ước lượng này.

3.2.3. Không thể hiện được quy mô và tính tổng quan của dự án

Mỗi dự án sẽ có mức đầu tư và thu về lợi nhuận riêng, không thể lấy chỉ số NPV này ra để đánh đồng các dự án được. Một vấn đề khác là các dự án ít có tính liên kết, vì mỗi dự án cần có quy mô, vị trí khác nhau nên kinh phí cùng vì thế mà thay đổi theo.

Qua bài viết trên đã giúp mọi người hiểu được chỉ số NPV là gì? Một chỉ số giúp các nhà đầu tư đánh giá được tiềm năng cũng như lợi nhuận của dự án, tuy nhiên có một số hạn chế bất cập mà bạn cần biết để các khoản đầu tư sinh lời một cách tốt nhất.