1. UPU là gì?

UPU là từ viết tắt tên của một tổ chức là Universal Postal Union, chính là Liên minh Bưu chính Quốc tế - Liên hiệp bưu chính Quốc tế. Theo cách gọi tiếng Pháp là Union Postal Universelle. Đây là tổ chức quốc tế chuyên phụ trách điều hành mọi chính sách bưu chính toàn cầu nói chung và giữa những nước thành viên. 

Liên hiệp UPU hiện có 04 cơ quan hoạt động gồm Hội đồng quản trị, Nha quốc tế, Bưu chính và Hội đồng Điều hành. UPU cũng làm nhiệm vụ giám sát cả dịch vụ tốc hành. Mỗi một thành viên của UPU đều đi đến thỏa thuận sẽ cùng dùng chung bộ luật đồng nhất chức năng của bưu chính quốc tế. 

Trụ sở của UPU được đặt tại Bern, Thụy Sĩ. 

2. Thông tin tổng quan về Liên hiệp UPU

2.1. Sự ra đời và quá trình hoạt động của UPU

Trước khi UPU chính thức được thành lập, có một yêu cầu bắt buộc phải triển khai đó là một đất nước cần ký một hiệp ước bưu chính riêng với từng quốc gia khác nếu muốn giao dịch bưu chính với họ. Hoa Kỳ là chủ điểm đứng ra kêu gọi hội nghị bưu chính quốc tế - sau này đã được tổ chức năm 1863. Đây là nguyên nhân để Heinrich von Stephan thành lập ra Liên minh UPU vào năm 1874. 

Ban đầu liên minh có tên là Liên minh Tổng Bưu chính với sự công nhận của Hiệp ước Berne. Sau đó, năm 1878, quyết định đổi tên như hiện tại - Liên minh Bưu chính Quốc tế.

Liên minh đã xác định mục tiêu hoạt động như sau:

- Nên có mức giá nhất định khi gửi thư đi khắp nơi trên thế giới. 

- Thẩm quyền bưu chính cần có sự công bằng khi đối xử với tất cả các loại thư: quốc tế lẫn quốc nội.

- Các quốc gia nên giữ số tiền thu được từ việc bán tem quốc tế.

Hiệp ước Liên minh Bưu chính Quốc tế đem đến nhiều kết quả. Một trong số đó được cho là quan trọng nhất chính là sự chấm dứt việc quá cần thiết của tem gắn như đã từng. Tem của mọi quốc gia thành viên trong tổ chức đều sẽ được chấp nhận khi vận chuyển quốc tế.

Khi Liên hiệp Quốc tế được thành lập thì đồng nghĩa rằng Liên minh UPU trở thành cơ quan đặc trách. 

Đến năm 1969, UPU giới thiệu hệ thống trả tiền mới. Mọi cước phí đều được trả trên cơ sở sai khác của tổng trọng lượng thư. Hệ thống này được đánh giá là đảm bảo sự công bằng hơn. Tuy nhiên, về lâu dài, sự tác động của nó cũng gây ảnh hưởng nhất định tới chi phí khi giao tạp chí. Vì thế, Liên minh UPU tiếp tục đưa ra hạn ngạch mới để áp dụng phù hợp hơn vào năm 1991.

Hệ thống mới này đưa ra mức cước cho tạp chí, thư từ riêng đối với đất nước nào nhận được mức tối thiểu 150 tấn thư mỗi năm. Quốc gia chỉ nhận thư từ số lượng ít thì cước phí ban đầu vẫn không bị thay đổi. 

Hoa Kỳ đã tiến hành những cuộc thương thảo riêng với 13 đất nước trong khu vực châu Âu để đi đến thống nhất cách thức tính cước ở nơi thư được gửi tới. Đó là giá từng thư sẽ cộng với giá riêng của mỗi cân nặng. Đồng ý áp dụng điều này với Canada. 

UPU cũng điều hành tem thư, địa chỉ đối với thư hồi đáp thông qua EOE - Văn phòng Hoán đổi Liên lãnh thổ.

2.2. Hoạt động nghiên cứu, phát hành tem

UPU phối hợp với Hội WEDP chuyên nghiên cứu để phát hành tem toàn cầu để phát triển hệ thống các mã số được gọi là WNS. Hoạt động này bắt đầu được triển khai vào thời gian tháng 01/2002. Website của hội được dành cho 160 quốc gia và vùng lãnh thổ, hội cũng phát hành hơn 25.000 tem đã có đăng ký từ năm 2002. Các tem đa phần không có hình ảnh mà sẽ mang bản quyền của đất nước phát hành cùng với hình ảnh biểu tượng cho UPU.

2.3. Những tiêu chuẩn của Liên minh Bưu chính Quốc tế UPU

Tiêu chuẩn đặt ra mang đến những giá trị quan trọng mà trước hết đối với hoạt động bưu chính, sự liên kết hệ thống bưu chính trên phạm vi toàn cầu. Ban đặc trách của UPU sẽ duy trì, phát triển tiêu chuẩn theo chiều hướng gia tăng nhằm mục tiêu cải thiện đối với sự hoán đổi thông tin giữa những cơ quan bưu chính với nhau. Qua đó đồng bộ sáng kiến liên quan đến hoạt động bưu chính quốc tế cũng như Liên minh Bưu chính Quốc tế.

Ban đặc trách cũng đứng ra giải quyết tất cả các vấn đề và hoạt động bưu chính. Cụ thể bạn sẽ làm việc với những đơn vị chuyên vận chuyển sản phẩm là bưu chính, làm việc với nhà cung cấp vật liệu. khách hàng cũng như những đối tượng có sự hợp tác liên quan. 

2.4. Những quốc gia thành viên của Liên minh UPU

Toàn bộ những quốc gia thuộc Liên Hiệp Quốc đều có đủ điều kiện để trở thành một thành viên tại UPU. Hiện có 192 quốc gia thuộc Liên Hiệp Quốc cũng đang là thành viên của UPU. Còn lại có 04 quốc gia chưa là thành viên vì lý do chưa giải quyết xong các tình trạng bất cập đối với Liên minh Bưu chính quốc tế. Họ bao gồm Quần đảo Marshall, đất nước Andorra, Paula và liên bang Micronesia. 

Những quốc gia không thuộc Liên Hiệp Quốc cũng có cơ hội để tham gia vào Liên minh UPU nếu thỏa mãn điều kiện được 2/3 số quốc gia trực thuộc UPU đồng ý. Điển hình có thể kể tới như Vatican.

191 Quốc gia trong UPU có lãnh thổ của Hà Lan chẳng hạn như Antille, Aruba và lãnh thổ hải ngoại của nước Anh. Tức là không phải là một quốc gia độc lập. 

Trung Hoa Dân Quốc cũng gia nhập UPU vào thời gian 01/03/1914 khi đất nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa mới thành lập. Nhưng đến 13/04/1972 thì mới được công nhận là đại diện chính thức của đất nước Trung Quốc.

Còn có nhiều đất nước không được công nhận như Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ thuộc miền Bắc của Síp hay Somaliland cho nên thư tín của họ buộc phải được chuyển qua bên thứ ba vì không được UPU cho phép giao thư trực tiếp. Đối với thư của Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ miền Bắc Síp cần được giao thông qua đất nước Thổ Nhĩ Kỳ. Ethiopia là nơi đi qua của thư từ của đất nước Somaliland.

3. Cuộc thi viết thư UPU có mối liên hệ gì tới Liên minh Bưu chính Quốc tế?

3.1. Thi viết thư Quốc tế UPU là gì?

Viết thư Quốc tế UPU là một cuộc thi viết thư dành cho giới trẻ trên phạm vi Quốc tế. Bản chất viết thư quốc tế UPU chính là cuộc thi sáng tác tác phẩm văn học thông qua hình thức lá thư. 

Không cần phải giới thiệu quá nhiều thì ắt bạn cũng biết rõ Liên minh Bưu chính Quốc tế chính là tổ chức khởi xướng cuộc thi giàu ý nghĩa này dưới sự bắt tay hợp tác với nhiều tổ chức bao gồm Tổ chức UNESCO (Giáo dục - khoa học - văn hóa Liên Hiệp Quốc) và những tổ chức chuyên môn thuộc Liên Hiệp Quốc. Hàng năm lấy chủ đề thi là gì thì sẽ có sự tham dự của tổ chức chuyên môn cụ thể liên quan tới chủ đề đó. 

Bắt đầu triển khai cuộc thi từ năm 1971 đến năm 2021, cuộc thi đã có 50 năm được tổ chức. Tuổi đời trải qua một nửa thế kỷ, thi viết thư quốc tế UPU được xem chính là một hoạt động thi thố dành cho độ tuổi thiếu niên dưới 16 tuổi đầu tiên. 

Quy mô cuộc thi rộng lớn toàn cầu và truyền thống lâu đời hàng mấy chục năm như vậy, cuộc thi được đánh giá có sự uy tín lớn với hình thức tổ chức vô cùng chặt chữ có phần khắc nghiệt bậc nhất đối với mọi cuộc thi về Giáo dục trên trường Quốc tế.

Bạn có tò mò vì sao lại tổ chức cuộc thi này hay không? Nhìn về lịch sử của sự ra đời, chúng ta sẽ khám phá được rất nhiều thông tin thú vị đấy nhé.

3.2. Lịch sử cuộc thi viết thư quốc tế UPU ra đời như thế nào?

Ở trong Đại hội UPU lần thứ 16 tổ chức năm 1996 tại thủ đô Nhật Bản - Tokyo, có 133 quốc gia đã tham dự, đồng loại đưa ra ý kiến về việc tổ chức cuộc thi này. Sau thời gian chuẩn bị, xây dựng kế hoạch kéo dài 3 năm, Hội đồng Điều hành của Liên minh đã xem xét, đưa ra quyết định chính thức tại kỳ họp diễn ra vào năm 1971. Quyết định được thông qua đi kèm với các nguyên tắc tổ chức, sau đó giao đến Văn phòng quốc tế thực hiện.

Mỗi năm, Liên minh Bưu chính Quốc tế sẽ đưa ra một chủ đề và gửi tới các quốc gia thành viên. Đề tài sẽ được mỗi đất nước triển khai rộng rãi trong cả nước để kêu gọi sự tham gia của thiếu niên. Các bài được chấm và chọn ra bài viết có nội dung xuất sắc nhất để tiếp tục gửi đi dự thi trên trường quốc tế giữa các nước thành viên của UPU. 

Vượt ra cả khuôn khổ một cuộc thi sáng tác văn học thông thường, cuộc thi mà chúng ta đang bàn luận tới chính là một hoạt động có tính xã hội cực lớn, có khả năng thu hút và kích thích sự hào hứng tham gia của giới trẻ tuổi học đường.  Việt Nam là thành viên của UPU, đã tham gia hưởng ứng rất nhiệt tình cuộc thi này.

Giải thưởng hàng năm được trao cho đối tượng trải qua sự chọn lọc kỹ càng do Ban giám khảo Quốc tế lựa chọn. Tỷ lệ chọi là hàng trăm, hàng triệu bài dự thi trên khắp thế giới. Toàn bộ các bài thi đều được chấm công bằng và chọn ra người đạt giải cuối cùng cũng khách quan, công bằng. 

Mục đích của cuộc thi viết thư quốc tế UPU nhằm thúc đẩy tinh thần viết văn của con người cũng với khả năng tư duy sáng tạo ngay từ độ tuổi niên thiếu. Cao cả hơn còn là mục đích thắt chặt tình hữu nghị của mọi quốc gia, dân tộc trên toàn cầu, cũng là để con người khi còn ở tuổi đời rất trẻ có thể nhận thức được vai trò quan trọng của ngành Bưu chính đối với đời sống và sự phát triển xã hội.

Đến đây, những thông tin UPU là gì đã được làm sáng tỏ. Hy vọng, bạn đã có được cái nhìn tổng quan và sâu sắc đối với hoạt động của một tổ chức điều hành toàn ngành Bưu chính trên phạm vi toàn cầu. Hiểu rõ về UPU cũng giúp chúng ta nhận thức đầy đủ hơn nữa giá trị của hoạt động ngành bưu chính.