1. Tìm hiểu về khái niệm nhân văn

1.1. Nhân văn có nghĩa là gì?

Nhân văn hay còn được gọi trong tiếng Anh là “humanities”, giải thích một cách dễ hiểu thì đó là những tư tưởng, tình cảm, quan điểm cũng như thái độ liên quan tới giá trị sống của một cá nhân. Nhân văn được xem là thước đo cho những giá trị nhân cách của con người nên chính vì thế nó luôn được gắn liền với những vẻ đẹp ở sâu bên trong tâm hồn con người như tình cảm, trí tuệ, niềm tin cũng như tình thương của con người với nhân loại.

1.2. Thế nào thì được gọi là nhân văn

1.2.1. Chủ nghĩa nhân văn được hiểu là gì?

Chủ nghĩa nhân văn là một khái niệm bao hàm những ý nghĩa khá trừu tượng và rộng lớn. Thường thường khi nhắc đến chủ nghĩa nhân văn, người ta không đơn thuần là nói những câu chuyện về đạo đức mà chúng bao hàm cả những tư tưởng và lăng kính khách quan đánh giá, nhìn nhậnvề mỗi cá nhân và giá trị ở những góc độ khác nhau. Những góc độ này có thể là từ một nhóm đối tượng yếu thế trong xã hội, hay là môi trường, đời sống tự nhiên,…

1.2.2. Nhân văn trong cách lý giải của văn học Hán Nôm

Trong từ điển Hán Nôm, nhân văn được giải thích theo nghĩa rằng đây là từ ngữ được con người dùng để ám chỉ những lễ nghi giáo hóa. Không chỉ vậy, nhân văn còn được sử dụng để phiếm chỉ những hiện tượng văn hóa về cuộc sống, con người trong xĩa hội.

Bên cạnh đó, theo cách chiết tự nghĩa thì chúng ta có thể hiểu nhân văn theo nghĩa sau. Đó là “nhân” tức “người”, hiểu bao quát hơn thì là chỉ loài nguwofi, đặc tính, bản tính của con người, còn “văn” tức “văn hóa”, “văn minh” hay “văn học”. Từ đó kết hợp nghĩa lại chúng ta có thể hiểu nôm na rằng “nhân văn”  tức là bản chất con người kết hợp cùng những văn minh, văn hóa thể hiện qua lối suy nghĩ, giao tiếp ứng xử, lịch sử, tôn giáo, truyền thống, tâm linh.

1.2.3. Tính nhân văn nghĩa là gì?

Nếu “nhân văn” thể hiện những giá trị tư tưởng liên quan đến bản chất thì “tính nhân văn” là những tư tưởng, hành động mang những giá trị đẹp của một cá nhân nào đó thể hiện được những giá trị tích cực trong xã hội. lấy một ví dụ khá điển hình cho tính nhân văn như khoảng thời gian giữa năm 2021, các tỉnh miền nam nước ta đã chịu thiệt hại khá lớn do đại dịch Covid-19 gây ra, trong bối cảnh đó, người dân ở các vùng khác đã đứng lên quyên góp lương thực, vật chất, giúp đỡ lực lượng bác sĩ tuyến đầu trong công tác chống dịch. Những hành động đẹp ấy vừa là biểu tượng của tính nhân văn, vừa lan tỏa những thông điệp mang giá trị nhaannvawn cao cả đến cho toàn xã hội.

1.2.4. Khoa học nhân văn được hiểu là gì?

Khoa học nhân vân hay còn gọi là khoa học xã hội và nhân văn là một lĩnh vực có phạm vi tương đối rộng. Nó bao gồm tất cả những bộ môn khoa học nghiên cứu về các vấn đề liên quan đến con người và xã hội trên thế giới. Xét trên khía cạnh này, “Nhân văn” tức là “nhân văn học” , đây là một ngành học mà lĩnh vực nghiên cứu của nó chỉ tập trung xoay quanh các vấn đề liên quan đến văn hóa con người thông qua những hình thức như phân tích, nghiên cứu, suy luận và có pha trộn cả những yếu tố lịch sử trong đó. Điều này khá khác biệt với các cách tiếp cận tự nhiên dựa trên nghiên cứu thực nghiệm của các ngành khoa học thuộc khối tự nhiên.

1.2.5. Tìm hiểu về giá trị nhân văn trong văn chương

Mỗi tác phẩm văn học đều được xem là bản điêu khắc con chữ mà tác giả dùng tâm hồn mình dệt nên. Bất kỳ một tác phẩm nào cũng là một tâm tư, nỗi lòng , tình cảm riêng của người viết nó và giá trị nhân văn, chính là những giá trị mà tác giả gieo vào lòng mỗi độc giả sau những chuỗi tâm tư của mình. Một tác phẩm có tính nhân văn sẽ luôn hướng đến một giá trị truyền tải cuối cùng đó là khẳng định và đề cao giá trị con người. Nhân văn được xem là thước đo giá trị văn học, nó là sợi dây gắn kết những cảm xúc, quan điểm và suy nghĩ của tác giả đối với cuộc đời và con người thông qua câu chữ. Đồng thời nó cũng kết nối những giá trị, tình cảm được đúc kết và cảm nhận qua từng thời kỳ khác nhau.

Chính vì lẽ đó mà từ trước đến nay, ít nhiều các tác phẩm văn học đã gây được tiếng vang lớn trong lịch sử văn học bởi những giá trị nhân văn vô cùng vĩ đại mà nó truyền tải đến với cuộc đời. Không những thế, nó còn là cầu nối đưa cảm xúc, những quan điểm và góc nhìn nhân văn mới của tác giả đến với cộng đồng xã hội để tất cả mọi người cùng chiêm ngưỡng, tận hưởng và đôi khi là phán xét và tung hô như một bức họa để đời cho nhân loại.

2. Ý nghĩa của nhân văn với cuộc sống con người

Nhiều nghiên cứu cũng như trong thực tế đã cho thấy con người không thể tồn tại hoàn toàn biệt lập mà không có bất kỳ mối quan hệ nào với cộng đồng xã hội. Chính vì vậy mà có thể thấy nhân văn có vai trò và giá trị vô cùng quan trọng với cuộc sống của mỗi cá nhân nói riêng và toàn xã hội loài người nói chung. Nhân văn luôn luôn tồn tại và được thể hiện trong mọi mặt của đời sống. Nó là giá trị đạo đức vô cùng tốt đẹp mà bất cứ xã hội văn minh nào cũng ưu tiên đặt lên hàng đầu và mốn tất cả mọi người hướng cuộc sống của mình tới nó. Nhân văn giúp con người hoàn thiện nhân cách giúp con người biết cái tâm mình đang ở đâu giữa cuộc đời, biết được thế nào là cho đi, thế nào là sống trọn vẹn.

Nhân văn giúp cho cuộc sống con người thêm phần hoàn thiện, trở nên tốt đẹp và trọn vẹn hơn. Những giá trị nhân văn luôn được xã hội đề cao và truyền tư đời này sang đời khác. Từ trước tới nay chủ nghĩa nhân văn vẫn luôn là chủ nghĩa văn hóa truyền thống của Việt Nam, nó luôn được ông cha ta gìn giữ, khắc ghi, nuôi dưỡng trong từ trang lịch sử nước nhà và trong từng tâm hồn của mỗi người con đất Việt.

3. Làm sao để trở nên nhân văn hơn

Có không ít thắc mắc rằng làm thế nào để có thể trở nên nhân văn hơn. Trước tiên, cần phải hiểu rằng, nhân văn và vẻ đẹp giá trị của bản chất nên bất kỳ ai khi muốn hoàn thiện mình đều phải xuất phát từ tâm, không phải là vì những ham muốn mà cưỡng cầu.Để trở nên nhân văn hơn và cuộc sống có giá trị hơn, trước hết bản thân mỗi người cần xây dựng lối sống nhân văn dựa trên một vài khía cạnh nhất định như:

3.1. Vị tha và khoan dung hơn

Biểu hiện đầu tiên của giá trị nhân văn đó là luôn vị tha và khoan dung. Thế nhưng trong cuộc sống thường ngày, đôi khi để dễ dàng chấp nhận và tha thứ cho một điều gì đó đâu phải là chuyện mà ai cũng có thể làm được kể cả những người có bản tính lương thiện. Bởi lẽ, khi đứng trước những tình huống hiểu lầm trong cuỗ sống, người ta dễ dàng từ thân thiết chuyển sang thù hằn, ghét bỏ nhau,..Tuy nhiên, suy cho cùng thì để tâm hồn luôn được thanh thản và cuộc sống bình yên hơn, ai trong chúng ta cũng nên xây dựng cho mình lối sống nhân văn bắt nguồn từ lòng khoan dung và tha thứ.

3.2. Sống yêu thương và hòa mình nhiều hơn với thiên nhiên

Ta thường nghe người ta nhắc tới lối sống nhân văn và thân thiện, hài hòa với thiên nhiên. Lối sống này không chỉ lành mạnh mà còn có tác đông trực tiếp tới suy nghĩ và đời sồn tinh thần của con người. Sống gần thiên nhiên khiến tinh thần ta thoải masi hơn. Từ đó mà nhưng suy nghĩ cũng trở nên cởi mở hơn, ta bớt đi nhiều cau có, bới đi những để tâm bon chen hận thù để rồi nuôi dưỡng một tâm hồn thanh thản với bình yên trọn vẹn.

3.3. Niềm vui độc lập trong cuộc sống

Trở nên nhân văn hơn cũng có nghĩa là chúng ta luôn hài lòng và tự vui với bản thân trong hầu hết hoàn cảnh. Người có một tâm hồn nhân văn sẽ luôn biết cách yêu thương người và yêu thương mình, luôn biết cách tự chăm sóc và làm bản thân vui vẻ trong cuộc sống dù bộn bề tới đâu. Điều này được thể hiện nhiều ở khả năng tư duy tài chính, khả năng độc lập của bản thân mỗi người.

3.4. Người nhân văn luôn hướng tới công lý

Một đặc điểm cuối cùng nhưng khá phổ biến ở những tâm hồn nhân văn đó là họ luôn hướng tới công lý. Họ luôn là người chăm chỉ học hỏi những điều mới mẻ ở thế giới bên ngoài và luôn tích trữ cho bản thân một lượng kiến thức vừa đủ để có thể phân biệt phải trái đúng sai cũng như sẵn sàng đứng lên lên tiếng và bảo vệ những gì thuộc về lẽ phải. Đây cũng chính là một trong những giá trị tư tưởng giúp xã hội tốt đẹp hơn.

Bài viết trên đây vieclam123.vn đã cùng bạn tìm hiểu cũng như phân tích những giá trị cũng như khía cạnh xoay quanh câu hỏi “nhân văn là gì?”. Hi vọng rằng những dòng chia sẻ phía trên, độc giả đã tích lũy được ho mình những kiến thức bổ ích để giúp đời sống tinh thần cũng như công việc trở nên tốt đẹp hơn.