1. Thạch nhũ là gì?

Thạch nhũ, một số nơi sẽ quen gọi là nhũ thạch, là dạng vật chất được tạo nên từ quá trình nước khoáng nhỏ giọt xuống đá vôi theo thời gian, tạo ra nhiều hình thù nhưng đa phần sẽ mang hình thù búp măng do chiều tác động từ trên xuống.

Những hình ảnh thạch nhũ vô cùng lộng lẫy nhưng không kém phần huyền bí được tạo nên rất nhiều ở bên trong Động Phong Nha Kẻ Bàng hay tại nhiều hang động khác thuộc vùng núi đá vôi ở Việt Nam. Các hình thù được tạo nên rất dễ gợi trí tưởng tượng. 

Với lý giải thạch nhũ là gÌ, đó là khởi nguồn để chúng ta lại nảy ra thêm nhiều tò mò liên quan khác. Điển hình nhất mà ai cũng nghĩ tới đó chính là sự hinh thành của núi đá vôi như thế nào để có thể trở thành nơi “trú ngụ” của hàng dải thạch nhũ và sự hình thành kỳ diệu của thạch nhũ. 

Khi bạn chưa biết tìm câu trả lời ở đâu, đừng vội rời khỏi nội dung này. Chủ đề về thạch nhũ với các thông tin kiến thức cụ thể, chi tiết hơn nữa sẽ được bật mí qua các nội dung phía dưới, theo dõi ngay nhé.

2. Khám phá về sự hình thành của thạch nhũ

Dựa vào tự nhiên có thể thấy ngôi nhà nơi các thạch nhũ được tạo thành và phát triển theo thời gian chính là các hang động đá vôi. Vậy nên bạn muốn biết rõ về thạch nhũ là gì, được hình thành ra sao thì trước tiên cần phải biết “ngôi nhà” của chúng được hình thành như thế nào. 

2.1. Hang động đá vôi được hình thành ra sao?

Bắt nguồn từ những khe nứt thẳng đứng hay nằm ngang của những khối đá vôi, nơi nước mưa sẽ chảy men theo và hòa tan đá vôi. Nhờ quá trình này mà theo thời gian các hang động đá vôi được hình thành và ngày càng mở rộng. 

Trong nước mưa tự nhiên chứa nhiều CO2. Nhờ vậy nên sẽ tác động cực mạnh để hòa tan khoáng vật thuộc các nhóm sunfat, cacbonat để chuyển hóa thành Ca(HCO3)2. 

Công thức kết hợp như sau: H20 + CO2 + CaCO3 → Ca(HCO3)2

Với sự bất ổn về mặt hóa học, vậy nên sản phẩm của sự xúc tác, kết hợp trên dễ bị phân ra thành canxi cacbonat và Axit Cacbonic. Lượng canxi cacbonat thừa này sẽ được tách khỏi dung dịch, từ đó tạo nên túp vôi và nhiều dạng hình thù kết tủa. Hang động cacxtơ thường ở dạng hành lang kéo dài, một vài chỗ sẽ phình to ra, có một vài cửa nhỏ để thông với mặt đất bên ngoài. 

Khi không còn diễn ra quá trình hòa tan đá vôi ở trong hang đá thì lúc này sẽ gọi là hang khô. Trong thực tế, đã có những hang động của nước ta chấm dứt quá trình hình này, điển hình nhất là động Thiên Đường tại vùng núi Phong Nha Kẻ Bàng. 

2.2. Quá trình hình thành thạch nhũ trong hang đá vôi

Ở bên trong các hang động đá vôi sẽ có rất nhiều thạch nhũ. Có nhiều loại thạch nhũ và người ta dựa vào vị trí xuất hiện của chúng để phân chia, bao gồm: trên trần hang, thạch nhũ thường mang hình dạng mảng đá hoặc chuông đá; trên vách hang sẽ thường tạo ra dạng thạch nhũ thác hay rèm; dạng thạch nhũ ở trên sàn hang sẽ có dạng chủ yếu là cột đá, măng đá. 

Quá trình thạch nhũ được hình thành diễn ra như sau: canxi cacbonat được hòa tan vào với nước mưa sẽ chảy theo các khe nứt của khối đá vôi. Chảy tới trần hàng thì gặp phải vật cản nên tại đây, hỗn hợp nhỏ giọt rơi xuống dưới đáy hang, 

Vì tiếp xúc với không khí ở bên trong hang động đá vôi, nhiệt độ trong hang cao làm cho một phần axit cacbonic bị mất đi, đồng thời chuyển thành Canxi cacbonat. Đây là một chất rất khó hòa tan, nó tự động được tách ra khỏi dung dịch rồi kết tủa chính ở nơi rơi xuống của giọt nước, tạo nên hình thù chuông đá. khi kết tủa ở trên trần hang đá thì sẽ mang hình nón lộn ngược. 

Giọt nước men theo trần, chuông đá rơi xuống vẫn có Canxi cacbonat tại nơi nó rơi xuống sẽ xảy ra hiện tượng kết tủa canxi để tạo hình măng đá. Nhiều khi chuông đá được phân bố dọc những khe nứt ở vách hang hoặc trên trần hang, các chuông nằm sát nhau, chồng cái nọ lên cái kia, chúng được gắn kết với nhau bằng một tảng đá mỏng trông giống hệt bức rèm rủ xuống trông rất thích mắt. Trải qua thời gian lâu, măng đá với chuông đá có thể chập lại với nhau và tạo nên cột đá.

2.3. Thời gian hình thành thạch nhũ là bao lâu, giá trị được tạo thành

Ngày nay, nước ta có hang động Phong Nha sở hữu khối thạch nhũ vô cùng tráng lệ và kỳ vĩ. Ngoài ra còn có động Thiên Đường. Vậy dựa vào sự khám phá quá trình hình thành thạch nhũ vừa được chia sẻ ở trên, bạn có biết phải mất bao lâu để sở hữu được khối thạch nhũ đồ sộ này hay không?

Phải trải qua hàng trăm triệu năm nhân loại mới có cơ hội được ngắm nhìn chúng. Một thời gian quá dài, quá nhiều phải không nào? Biết bao đời ông cha đi qua chúng ta chẳng thể đếm xuể nổi, thạch nhũ mới được hình thành như ngày nay. Bởi thế nên vẻ đẹp của thạch nhũ ở trong hang động thực sự là một kiệt tác của tạo hóa, tự nhiên cho nhân loại muôn đời thưởng thức.

Kiệt tác này không phải kỳ công mới tạo được mà đơn giản, nó chỉ là sự “tỉ mỉ, kiên trì” chảy trôi của dòng nước trên đá, sự kết hợp không thể tuyệt vời hơn giữa đá và nước. Những địa danh may mắn sở hữu được các động đá vốn là chốn tuyệt mĩ nhân gian như Quảng Bình đã làm cho nền kinh tế du lịch vô cùng phát triển. Bởi nơi đây có nhiều hang đá vôi hình thành thạch nhũ như động Phong Nha, động Tiên Sơn, động Thiên Đường, hang Sơn Đoòng, … luôn thu hút du khách tới tham quan, chiêm ngưỡng vẻ đẹp trời ban này.

Như thế, với thông tin chia sẻ trong bài viết này, chúng ta đã hiểu rõ thạch nhũ là gì. Bạn đã bao giờ được chứng kiến tận mắt thạch nhũ hay chưa? Nếu chưa, hãy thu xếp thăm thú, khám phá những danh thắng nổi tiếng ở vùng núi đá vôi của nước ta mà đã nhắc tới ở trên để có cơ hội tận mắt chứng kiến và tận tâm cảm nhận về thạch nhũ nhé.