1. Giới thiệu vấn đề cần nghị luận

Vấn đề ô nhiễm môi trường đang nhận được nhiều sự quan tâm của đảng và nhà nước nói chung và của người dân nói riêng. Sống trong xã hội hiện đại với đầy đủ cơ sở vật chất, điều kiện đáp ứng nhưng giữ gìn sao cho xã hội luôn văn minh giàu đẹp là không phải dễ dàng khi có nhiều yếu tố tác động và làm ảnh hưởng, nhất là những yếu tố bên ngoài môi trường. Môi trường sống của con người bao gồm các yếu tố tự nhiên và vật chất nhân tạo bao quanh con người, ảnh hưởng đến cuộc sống sự phát triển của con người và mọi sinh vật, môi trường gồm hai loại là môi trường tự nhiên và môi trường xã hội. Do đó, môi trường là rất quan trọng đối với xã hội cũng như đời sống của nhân dân, vấn đề ô nhiễm môi trường là nỗi lo lắng của nhiều người dân và mọi người cần có ý thức cũng như sự hiểu biết về những vấn đề liên quan đến ô nhiễm môi trường để có hướng giải quyết tốt nhất.

2. Nghị luận về vấn đề môi trường

2.1. Biểu hiện của ô nhiễm môi trường

Thực trạng ô nhiễm môi trường đang diễn ra rất nghiêm trọng, cụ thể nhiều biểu hiện về ô nhiễm môi trường đưa ra là minh chứng cho sự suy giảm sinh thái đất nước cũng như làm ảnh hưởng đến môi trường xanh sạch đẹp. Biểu hiện cụ thể là ô nhiễm không khí, nước, đất :

+ Ô nhiễm không khí : Hiện tượng các nhà máy, các ống thoát khí của các xí nghiệp đã và đang thải ra môi trường không khí một nguồn cacbonic khổng lồ, các loại axit độc hại, các loại khí gây hiệu ứng nhà kính, khói bụi xe hơi, xe cơ động phân phối lớn. Môi trường không khí ngày càng bị ô nhiễm hết sức nặng nề, đặc biệt là Hà Nội và Tp. Hồ Chí Minh đã vượt qua ngưỡng mức cho phép về ô nhiễm môi trường, những năm gần đây nồng độ chì đã tăng lên ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân và hậu quả của ô nhiễm không khí mang lại rất nặng nề.

+ Ô nhiễm môi trường nước :Tình trạng ô nhiễm nguồn nước đang ngày càng báo động trong cuộc sống hiện đại, biểu hiện một số khu công nghiệp đã xả nước thải không qua xử lý ra môi trường hay nước sinh hoạt ở các hộ gia đình thải trực tiếp ra dòng nước, hiện tượng xả rác ra ao, hồ sông suối ở các vùng miền đang xảy ra trầm trọng, việc sử dụng nước sạch không chiếm tỉ lệ cao. Ô nhiễm nước bởi kim loại nặng tác động tiêu cực tới môi trường sinh vật và con người, kim loại nặng tích lũy theo chuỗi thức ăn thâm nhập và cơ thể con người. Nước bị ô nhiễm còn do sinh vật, vi sinh vật, sinh vật có trong nước với nhiều dạng khác nhau, đáng chú ý là các vi khuẩn, ký sinh trùng gây bệnh làm cho nguồn nước không còn đảm bảo chất lượng, biến đổi màu sắc của dòng nước khi sự xuất hiện của xác sinh vật để lâu dưới nước, hậu quả đem lại nghiêm trọng lớn.

+ Ô nhiễm môi trường đất : Đất là môi trường sinh sống chủ yếu của nhiều loài sinh vật, đất ô nhiễm bị gây ra bởi sự có mặt của hóa chất xenobiotic, gây ra bởi các hoạt động công nghiệp, các hóa chất nông nghiệp hoặc do ý thức vứt rác thải không đúng quy định. Ngày nay tình trạng ô nhiễm môi trường đất càng bị thoái hóa và nghiêm trọng, ảnh hưởng đến nhiều vấn đề xã hội cũng như đến sức khỏe của người dân. Ô nhiễm môi trường đất thường xuất hiện ở các vùng nông thôn chủ yếu làm nghề nông mà công việc chủ yếu là trồng lúa nước và chăn nuôi gia súc. Những hành động tiêu cực trong công việc cũng là phần nguyên nhân gián tiếp làm đất xung quanh nơi sinh sống bị ô nhiễm nặng.

Ô nhiễm môi trường là vấn đề khó thể tính toán trước, hậu quả cũng như những tác hại tiêu cực thường để lại trong thời gian dài. Thấy được những biểu hiện về ô nhiễm môi trường mà có kế hoạch cũng như phương án tốt nhất để bảo vệ môi trường sống xung quanh chúng ta.

2.2. Hậu quả mang lại ô nhiễm môi trường

Ô nhiễm môi trường là mối quan tâm lớn không chỉ các quốc gia trên thế giới, đặc biệt ở Việt Nam, khi xã hội hiện đại, tình trạng ô nhiễm môi trường càng là câu chuyện được bàn nhiều nhất đối với cấp quản lý và người dân sinh sống. Hậu quả ô nhiễm môi trường mang lại rất nghiệm trọng, sự nghiêm trọng nhất kể đến là sức khỏe của người dân.

2.2.1. Hậu quả ô nhiễm môi trường đến sức khỏe con người

+ Đối với ô nhiễm môi trường không khí : Ô nhiễm môi trường không khí có ảnh hưởng khá lớn đến quá trình hô hấp của con người. Khi con người tiếp xúc với môi trường bên ngoài, duy trì sự sống bằng chính việc hấp thụ không khí, mà không khí ô nhiễm từ các khí thải của phương tiện giao thông làm ảnh hưởng đến phổi, bên cạnh đó, bụi là yếu tố nguy hiểm nhất vì nó tồn tại và phát tán trong thời gian dài với kích thước nhỏ. Ô nhiễm không khí ban đầu đem lại những hiệu quả tưởng như rất nhỏ như chóng mặt, đau đầu, nhưng để lâu dài không phát hiện được những căn bệnh tái phát như căn bệnh liên quan đến tim mạch thì sẽ rất nguy hiểm trong quá trình điều trị. Tùy từng nhóm đối tượng sẽ có hậu quả đem lại khác nhau tùy vào sức khỏe cũng như cơ điện của mỗi người thích ứng và tùy vào mức độ ô nhiễm. Ngoài ra, sóng nhiệt hay tiếng ồn, biến đổi khí hậu cũng gây ra hậu quả cho con người về thính giác do tiếng ồn, sự tăng giảm bất thường của nhiệt độ khiến gây ra những bệnh như đột quỵ nhiệt, các căn bệnh trong cơ thể sẽ dần tái phát nặng.

+ Đối với ô nhiễm môi trường nước : Thực tế, cho thấy hậu quả mà ô nhiễm môi trường nước tác động tới  cho sức khỏe con người thông qua ăn uống phải nguồn nước ô nhiễm hoặc sử dụng động thực vật được nuôi trồng trong môi trường nước ô nhiễm. Đó là những hoạt động sinh hoạt ở chính cuộc sống xung quanh chúng ta, các căn bệnh sẽ ngày càng xuất hiện khi người dân sử dụng dòng nước ô nhiễm như tiêu chảy, dịch tả, viêm gan, thiếu máu. Đó là những căn bệnh thường thấy ảnh hưởng đến sức khỏe con người khi phải đối diện với môi trường nước ô nhiễm.

+ Đối với ô nhiễm môi trường đất : Người dân làm nghề nông hay duy trì quá trình ăn uống của con người thường sử dụng những nông sản phục vụ nhu cầu con người đó là rau, hoa quả. Khi việc sử dụng hóa chất trong sản xuất nông nghiệp xuất hiện, việc sử dụng quá liều lượng sẽ dẫn đến hóa chất bị dư thừa và ngấm trong đất, gây mất cân bằng sinh thái giữa đất và cây trồng. Và khi con người sử dụng cây trồng đó như là món ăn hàng ngày thì sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe rất nhiều, các căn bệnh có thể thấy được khi sử dụng nông sản trong môi trường đất bị ô nhiễm là gan phổi duy trì không tốt, hệ thần kinh, hệ di truyền, ảnh hưởng nhiều, đặc biệt vấn đề liên quan đến quá trình học tập đối với thế hệ trẻ trong thời gian dài, ngoài ra, môi trường đất bị ô nhiễm còn đem lại hậu quả đất bị xói mòn, thoái hóa, đất canh tác không được bảo đảo, độ an toàn không cao, sinh vật sẽ mất dần sự sống, một số loài bị tuyệt chủng do ô nhiễm môi trường đất.

2.2.2. Hậu quả ô nhiễm môi trường gây ra với hệ sinh thái

 Hệ sinh thái là nơi các quần thể sinh sống  tương tác và bổ sung với nhau, ô nhiễm môi trường sẽ dẫn tới sự điều tiết của hệ sinh thái bị thay đổi liên quan tới những vấn đề quan trọng của xã hội. Mối đe dọa chính và tác động trực tiếp đối với hệ sinh thái chính là ô nhiễm không khí, môi trường không khí ô nhiễm dẫn tới mưa axit làm hủy diệt các khu rừng, ảnh hưởng tới môi trường đất, xuất hiện đất trống đồi trọc, khiến đời sống sinh vật bị suy giảm trầm trọng. Hệ sinh thái sẽ mất cân bằng trong việc duy trì sự sống của sinh vật và các vấn đề liên quan đến đời sống nhân dân. Ô nhiễm môi trường gây ra những hậu quả rất lớn không chỉ để lại những biến chứng ở hiện tại mà còn duy trì trong thời gian dài, ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của nhân loại.

2.2.3. Hậu quả ô nhiễm môi trường đối với môi trường kinh tế - xã hội

Ô nhiễm môi trường gây ra những hậu quả tổn thất rất lớn đối kinh tế  của đất nước:

+ Ô nhiễm môi trường gây thiệt hại về kinh tế do nhiều bệnh tật : Khi con người mắc những căn bệnh do ô nhiễm môi trường đem lại, quá trình điều trị cần rất  nhiều thời gian và tiền bạc, có những trường hợp, tiền bạc không thể chữa khỏi căn bệnh do bệnh quá nặng không có hướng giải quyết trong thời gian sớm, ảnh hưởng đến kinh tế gia đình và ngân sách nhà nước cũng suy giảm khi phải đưa ra những chính sách giải quyết cũng như hỗ trợ những vùng bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm môi trường mang lại.

+ Ô nhiễm môi trường gây ra thiệt hại về kinh tế do ảnh hưởng đến nông, thủy sản: Quá trình sản xuất là cả công đoạn tốn nhiều sự đầu tư cũng như đầu tư trong mối quan hệ ngoại giao lớn, khi ô nhiễm môi trường làm ảnh hưởng đến chất lượng, thời gian dự định của kế hoạch đưa ra thì  số lượng, uy tín trong sản xuất nông thủy sản suy giảm, chưa kể đến những trường hợp bồi thường do không làm đúng hợp đồng đã ký.

+ Ô nhiễm môi trường gây thiệt hại lớn về kinh tế trong hoạt động du lịch: Du lịch đang là ngành phát triển lớn mạnh của nhiều quốc gia, không chỉ riêng Việt Nam, ngoại giao quốc tế hay việc quảng bá thương hiệu của một đất nước, truyền thống dân tộc, ngành mang lại nền kinh tế lớn mà khi ô nhiễm môi trường tác động vào du lịch sinh thái, cụ thể là môi trường nước và không khí sẽ không còn làm thu hút sự chú ý của khách du lịch đến thăm, tốc độ đô thị hóa giảm, kinh tế suy yếu,  khó đi lên phát triển nếu không có phương án đưa ra kịp thời.

+ Ô nhiễm môi trường lớn xảy ra, xã hội còn mất một khoảng kinh tế lớn để cải thiện lại môi trường. Số vốn phải bỏ ra rất lớn khi phải thay đổi cũng như những chính sách đưa ra khi ô nhiễm môi trường nặng nề, tốn chi phí tốn thời gian mà kết quả không thể tính trước được do nhiều yếu tố bên ngoài ảnh hưởng.

2.3. Nguyên nhân của ô nhiễm môi trường

Nhận thấy được những hậu quả to lớn mà ô nhiễm môi trường mang lại, thì kèm theo đó mỗi người dân phải biết được nguyên nhân cụ thể gây ra ô nhiễm môi trường. Có rất nhiều nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường :

+ Do ý thức của con người : Một nguyên nhân quan trọng trong việc gây ô nhiễm môi trường là ý thức con người, con người khi không có ý thức trong hành động của bản thân, sự ích kỷ, lười biếng trong hành động một phần gây hại cho chính bản thân mình, những hành động nhỏ của con người gián tiếp vào việc gây ô nhiễm ảnh hưởng đến sức khỏe của họ và cũng một phần làm mất đi sự trong sạch đẹp của môi trường sống xung quanh chúng ta. Ý thức của con người là nguyên nhân nhận được nhiều sự quan tâm của chính phủ cũng như các cấp cơ quan quản lý môi trường, và có những đề xuất nghiêm khắc trong việc điều chỉnh ý thức bảo vệ môi trường.

+  Do chất thải từ nhà máy, khu công nghiệp : Những nhà máy, xí nghiệp thải ra môi trường những chất thải chưa qua khâu xử lý, nguyên nhân gây ra ô nhiễm môi nước trầm trọng, ngoài ra việc nhà máy sử dụng các hóa thạch là chất đốt tạo ra các khí thải độc, gây ra hiệu ứng nhà kính, nguyên nhân dẫn đến sự nóng lên của trái đất.

+ Do chất thải độc hại, hóa chất bảo vệ thực vật : Đó là các loại thuốc trừ sâu, phân bón hóa học trong quá trình phân hủy, do ý thức sử dụng của người dân không tốt, khi không sử dụng hết vứt bừa bãi, chất độc hại đó, ngấm dần vào nguồn nước ngầm dưới lòng đất, ao, hồ, là nguyên nhân gây ra ô nhiễm môi trường đất, nước, sự thoát hơi nước không đảm bảo gây ra các hiện tượng không tốt như thủy triều tăng, lũ lụt, vỡ đê khi thiên nhiên tác động tiêu cực vào.

+ Do khói bụi : là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng ô nhiễm không khí xung quanh cuộc sống chúng ta, tình trạng này thường xuất hiện ở các thành phố lớn, giao thông đông đúc, việc sử dụng các động cơ không an toàn và quy định góp phần vào ô nhiễm môi trường.

+ Do sự quản lý của cơ quan nhà nước còn có sự thiếu sót : Việc tình trạng môi trường ô nhiễm thì không thể thiếu trách nhiệm từ phía cơ quan chức năng ở mỗi địa phương, khu vực. Khi những chính sách đề ra chưa có sự triệt để, sự đầu tư không đúng đắn, quan tâm đến đời sống nhân dân chưa được nâng cao, những vấn đề không tốt về nội bộ thường xuyên xảy ra trong quá trình thi hành chính sách, khiến chất lượng và hiệu quả không được nâng cao, và tình trạng ô nhiễm môi trường không có dấu hiệu cải thiện theo chiều hướng tích cực.

2.4. Giải pháp hạn chế ô nhiễm môi trường

Từ những nguyên nhân được nêu ở trên về việc gây ra ô nhiễm môi trường nặng nề, vấn đề được nhiều sự quan tâm của đảng và nhà nước, và là nỗi lo lắng của nhiều người dân khi đang đối diện với cuộc sống ngày càng bị đe dọa tới tính mạng. Giải pháp hạn chế ô nhiễm môi trường là công việc cần thiết ngay từ bây giờ, giải pháp đưa ra càng sớm thì việc hạn chế ô nhiễm môi trường càng cao nhưnggiải pháp phải đem lại chất lượng tốt mới là giải pháp có hiệu quả.

2.4.1. Giải pháp về phía cơ quan nhà nước

+ Hạn chế sử dụng chất tẩy rửa để ngừa tắc cống thoát nước, đề ra phương án sử dụng tốt nhất để sự thoát nước được tốt, có thể sử dụng tẩy rửa bằng chất vi sinh.

+ Hoàn thiện hệ thống pháp luật bảo vệ môi trường và chống ô nhiễm môi trường một cách nghiêm túc và chính xác, xử phạt rõ ràng, nghiêm minh, cũng như công tư phải minh bạch trong cách giải quyết những trường hợp vi phạm ô nhiễm môi trường.

+ Cơ quan nhà nước cần xây dựng hệ thống quản lý môi trường theo tiêu chuẩn quốc tế để chất lượng mang lại hiệu quả.cao, tiêu chuẩn phải được kiểm chứng kỹ càng và chất lượng đảm bảo.

+ Thường xuyên kiểm tra, giám sát và đánh giá tình trạng môi trường trong từng khu vực, thời kỳ khác nhau để có thể điều chỉnh cũng như hạn chế sự ô nhiễm môi trường kịp thời.

+ Nâng cao  ý thức, thái độ cũng như chuyên môn nghiệp vụ đối với đội ngũ cán bộ có trách nghiệm công tác trong vấn đề môi trường.

+ Biết sử dụng các phương tiện kỹ thuật hiện đại, đầu tư có hiệu quả các năng lượng thân thiện với môi trường như gió, mặt trời, hạn chế ô nhiễm môi trường cho đất nước

+ Đưa ra các phong trào hoạt động phòng chống tích cực để bảo vệ ô nhiễm môi trường.

2.4.2 Giải pháp về ý thức con người

Giải phải cần được sự quan tâm nhất là ý thức của con người trong việc bảo vệ môi trường. Giáo dục ý thức phải được giáo dục từ khi các bạn còn nhỏ đến khi lớn lên. Ý thức đầu tiên vẫn phải nhắc đến ý thức của người lớn qua hoạt động sinh hoạt hàng ngày, từ những hoạt động đơn giản như vứt rác đúng nơi quy định, sử dụng các dụng cụ vệ sinh, đó là những cử chỉ nhận được sự để ý của các bạn nhỏ, khi cha mẹ làm gì, sự học hỏi của các bạn ở độ tuổi nhỏ là rất quan trọng. Rèn luyện các bạn trẻ, những thế hệ tương lai của đất nước, có ý thức cũng như có trách nhiệm trong việc bảo vệ môi trường. Nhưng trước hết cần cho trẻ ý thức cao trong học tập với việc bồi dưỡng tâm hồn cũng như đạo đức tốt đẹp, khi các bạn có đầy đủ những kỹ năng và tính cách tốt đẹp rồi thì sẽ trở thành một người công dân tốt giúp ích cho xã hội rất nhiều. Và vieclam123.vn đồng hành với bố mẹ trong việc tìm gia sư có nghiệp vụ sư phạm chuyên nghiệp, không chỉ  giỏi củng cố kiến thức cho các bạn trẻ mà còn bồi dưỡng các kỹ năng mềm cho trẻ, chuẩn bị tốt nhất để các bạn có hành trang kỹ càng trên chặng đường đi đến thành công.

>> Xem thêm bài liên quan:

• Nghị luận về an toàn giao thông
• Nghị luận về lòng dũng cảm