Vì thế, dưới góc độ của một người đã có những tìm hiểu sâu rộng và kỹ lưỡng đối với chi phí tính trong công tác kế toán, vieclam123.vn sẽ chia sẻ đến bạn đọc những thông tin hữu ích nhất về hai khái niệm trên và giúp bạn phân biệt rõ ràng giữa chúng.

1. Làm sáng tỏ khái niệm, đặc điểm của biến phí và định phí

1.1. Thông tin hiểu biết về biến phí

1.1.1. Biến phí có nghĩa là gì? Mang đặc điểm ra sao?

Trong tiếng Anh, biến phí được sử dụng quen thuộc dưới cụm từ Variable Cost, còn hàm ý là chi phí khả biến hay cách gọi khác nữa là loại chi phí có sự biến đổi. Biến phí thuộc tổng chi phí sản xuất, được thay đổi tùy vào từng yếu tố như doanh số, quy mô sản xuất, sản lượng, nguồn nguyên vật liệu,...

Đặc điểm cơ bản của biến phí nằm ở chỗ nó tỉ lệ thuật với yếu tố doanh thu. Do đó, nếu như doanh thu giảm đi thì biến phí sẽ giảm và ngược lại. Dù vậy, khoản chi phí này cũng không nhất thiết bắt buộc phải có trong mọi hoạt động sản xuất, hoạt động kinh doanh.

Xét đối với loại hình doanh nghiệp sản xuất thì biến phí được hiểu trực tiếp là các chi phí cho số nhân công lao động trực tiếp, chi phí nguyên vật liệu, phí bao bì, điện nước,... Còn xét ở góc độ của các doanh nghiệp lĩnh vực thương mại thì biến phí được tính là vốn nhập hàng, là chiết khấu từ khâu bán hàng,...

1.1.2. Biến phí có những loại nào?

Tùy vào mỗi tiêu chí đánh giá khác nhau mà người ta có thể chia biến phí thành nhiều loại. Nếu dựa vào tính chất hoạt động của đơn vị thì chúng ta có hai loại biến phí gồm tỷ lệ và cấp bậc.

Biến phí tỷ lệ hiểu đơn giản là chi phí có sự tỉ lệ thuận với mức biến động của doanh nghiệp về mặt hoạt động. Những chi phí này có thể kể tới như phí cho nguồn nguyên vật liệu trực tiếp, phí trả cho nguồn lực lao động trực tiếp, số tiền hoa hồng,... Biến phí tỷ lệ được tính theo công thức Y = b*x với Y chính là giá trị tổng của biến phí, b là biến phí tính cho một đơn vị; x là mức độ doanh nghiệp hoạt động.

Biến phí cấp  bậc là chi phí diễn ra những dao động trong trường hợp mức độ doanh nghiệp hoạt động có sự hoạt động rõ rệt và nhiều. Cho đến khi nào mức độ này thay đổi để đạt được tới một giới hạn cụ thể thì lúc đó sẽ diễn ra sự thay đổi biến phí cấp bậc.

Xem thêm: Cách giải bài tập kế toán dịch vụ vận tải chuẩn nhất

1.2. Thông tin về định phí

1.2.1. Khái niệm, đặc điểm

Trong tiếng Anh, định phí cũng được gọi bằng một cụm từ vô cùng quen thuộc mà kế toán hay nhà quản trị nào cũng rõ, đó là Fixed Cost. Bản chất của nó là chi phí cố định. Hoàn toàn trái ngược lại với biến phí có sự thay đổi về chi phí thì định phí sẽ không có sự thay đổi khoản phí khi mức độ hoạt động của doanh nghiệp thay đổi.

Đặc điểm nổi bật của định phí chính là không bị phụ thuộc vào khoản doanh thu, là một khoản chi phí không hề thay đổi nên cố định và sẽ không bị mất đi trong mọi hoạt động của doanh nghiệp. Đó chính là nguồn tài sản cố định của doanh nghiệp. Một số yếu tố được tính là định phí gồm máy móc sản xuất, chi phí thuê mặt bằng, tiền lương trả cho người lao động, phí trả cho hoạt động marketing,...

Đặc điểm cố định của định phí hoàn toàn có thể tồn tại trong cả hoàn cảnh doanh nghiệp không có sự hoạt động. Nó sẽ cùng biến phí tạo thành tổng chi phí trong hoạt động của doanh nghiệp.

1.2.2. Tìm hiểu về những loại định phí

Tương tự như biến phí, định phí cũng được phân chia thành các loại. Cụ thể, định phí có hai loại chính là định phí chung - định phí bắt buộc và định phí bộ phận.

Định phí bắt buộc được tính là các chi phí được dùng lâu dài, khó có thể thay đổi. Vì đặc điểm đó mà định phí bắt buộc khi trở về con số 0 thì càng trở nên phức tạp, có nhiều thay đổi và cần thời gian khá dài. Nó có sức sống lâu bền đến nỗi ngay cả khi doanh nghiệp bị tạm ngừng hay giảm hoạt động thì nó vẫn tồn tại. Có thể kể tới một vài khoản trong nhóm chi phí này như tiền thuê mặt bằng, tiền lương trả người lao động,...

Loại phí thứ hai trong định phí là định phí bộ phận. Bạn cũng có thể bắt gặp loại phí này trong những tên gọi khác như định phí quản trị, định phí trực tiếp. Đặc điểm của chúng đó là khả năng có thể nhanh chóng thay đổi dựa vào đặc điểm của mỗi doanh nghiệp. Khoản phí này thường sẽ gắn liền với những quyết định quản trị.

Trong hai loại chi phí trên, định phí phụ trách chính là nguồn chi phí đào tạo, quảng cáo,... Khoản phí này có thể biến mất đi trong trường hợp hoạt động của doanh nghiệp bị giảm đi hay một số bộ phận nào bị cắt giảm.

Thông qua những thông tin kiến thức trên chúng ta đã có thể dễ dàng phân biệt, so sánh hai loại phí này.

Xem thêm: Tìm hiểu kế toán công nợ khách sạn chi tiết nhất hiện nay

2. So sánh định phí và biến phí trong kế toán quản trị

Định phí hay biến phí đều là chi phí trong hoạt động của doanh nghiệp. Chúng đóng vai trò quan trọng. Vì vậy, chúng ta cần làm sáng tỏ điểm giống và khác nhau giữa chúng để có thể phục vụ hiệu quả hoạt động trong doanh nghiệp.

2.1. Những điểm tương đồng giữa hai khoản phí

Hai loại chi phí này có điểm gặp gỡ khi cả hai đều trở thành trở thành những điều kiện cần thiết trong hoạt động của doanh nghiệp, nhằm giúp cho hoạt động được duy trì. Bên cạnh đó, cả hai loại này đều thể hiện rất rõ mối quan hệ mật thiết với nhau, trong mối quan hệ tỉ lệ nghịch. Định phí với biến phí còng giống nhau khi có thể thay đổi.

2.2. Phân biệt định phí và biểu phí

Đặc điểm riêng của mỗi loại chi phí chính là căn cứ để chỉ ra điểm khác nhau giữa chúng.

Trong đó, biến phí tỉ lệ thuận với doanh số, có sự biến động tăng giảm dựa theo sản lượng. Định phí lại khác, nó không phụ thuộc vào 2 yếu tố doanh số, sản lượng.

Tiếp theo, khi đơn vị công ty có sự mở rộng thêm về hoạt động thì lúc đó biến phí sẽ tăng theo sự mở rộng còn định phí thì ngược lại. Chẳng hạn như đối với chi phí dành cho hoạt động đào tạo, dù sự hoạt động của đơn vị có tăng hay giảm đi thì khoản định phí cũng sẽ không có sự thay đổi nào diễn ra.

Tới đây, bài viết đã chỉ rõ một số điểm quan trọng trong nội dung để giúp bạn hiểu nhiều hơn về biến phí và định phí. Mục đích quan trọng nhất của bài viết chính là phân biệt rõ ràng hai loại biến phí và định phí trong kế toán quản trị. Vậy nên hãy đọc bài viết này thật cẩn thận và ghi chép lại những giá trị cần thiết nhất nhé.