1. Vitamin là gì? Có những loại vitamin nào?

Trước khi biết được vai trò của vitamin là gì, bạn cần phải hiểu rõ được một số thông tin về vitamin.

1.1. Vitamin là gì?

Vitamin là một nhóm gồm những hợp chất hữu cơ đặc biệt cần thiết cho sự sống của cơ thể, và từ thực phẩm hàng ngày, con người có thể bổ sung hàm lượng vitamin mà cơ thể cần. Tuy nhiên, cơ thể chúng ta chỉ cần một lượng vitamin nhỏ vì chúng ta không thể tổng hợp những loại vitamin cần thiết, còn vi khuẩn và thực vật có thể sản sinh ra các loại vitamin.

Những năm đầu thế kỷ XX, tên gọi vitamin ra đời, trong đó “vita” trong tiếng Latinh nghĩa là sự sống và “amin” chính là thành phần hóa học có chứa axit amin. Ngoài ra, tên của các loại vitamin sẽ được đặt dựa theo trình tự thời gian phát hiện vitamin tương ứng bằng những chữ cái trong tiếng Latinh.

Đối với cơ thể con người, vitamin có vai trò quan trọng, giúp chúng ta có thể tồn tại và phát triển, cũng như chống lại các tác nhân gây bệnh bằng cách củng cố hệ miễn dịch. Tuy vitamin được chuyên gia dinh dưỡng khuyên nên bổ sung hàng ngày, thế nhưng bạn chỉ nên nạp vào lượng vitamin cần thiết cho cơ thể, tức là vừa đủ, không nạp quá nhiều cũng như quá ít. Nếu bạn bổ sung quá nhiều vitamin, cơ thể sẽ gặp phải những bệnh lý, rối loạn các hoạt động và có nguy cơ tử vong cao.

1.2. Vitamin có mấy loại?

Hiện nay, có rất nhiều loại vitamin khác nhau, trong đó có 13 loại vitamin phổ biến nhất là vitamin A, 8 loại B (gồm vitamin B1, B2, B3, B5, B6, B7, B9 và B12), C, D, E, K.

Dựa vào việc phân tích các đặc tính hóa học, cấu trúc của các loại vitamin, vitamin được chia thành 2 nhóm là tan trong dầu và tan trong nước.

1.2.1. Vitamin tan trong dầu

Vitamin tan trong dầu hay còn tan trong chất béo gồm có những loại vitamin như vitamin A, vitamin D, vitamin E, vitamin K… Những loại vitamin này chỉ tan trong chất béo, kỵ nước, thường được tích ở mô mỡ và gan, tham gia trực tiếp vào quá trình hình thành tế bào, cấu trúc mô của các cơ quan trong cơ thể.

1.2.2. Vitamin tan trong nước

Đây là nhóm vitamin ít được tích trữ trong cơ thể và dễ dàng tan trong nước như vitamin C, vitamin B… Các vitamin tan trong nước đóng vai trò là một chất xúc tác tham gia vào quá trình phân giải các chất hữu cơ bên trong cơ thể con người.

1.3. Vitamin có khác khoáng chất?

Vitamin và khoáng chất đều là những chất cần thiết và không thể thiếu đối với cơ thể, được bổ sung trong khẩu phần ăn hàng ngày. Tuy nhiên, đặc điểm của chúng hoàn toàn khác biết dù cho cùng thuộc nhóm vi chất quan trọng.

Vitamin thường bị phân hủy bởi nhiệt độ cao, axit hoặc không khí và là nhóm chất vô cơ, còn khoáng chất không dễ bị phá vỡ cấu trúc và là một khoáng chất vô cơ.

2. Vai trò của vitamin là gì? Vai trò của từng loại vitamin đối với cơ thể

Mỗi ngày, cơ thể con người chỉ cần hấp thụ một lượng nhỏ vitamin, tuy nhiên vitamin lại có vai trò đặc biệt quan trọng với cơ thể con người. Vậy vai trò của vitamin là gì? Cùng tìm hiểu vai trò của từng loại vitamin đối với cơ thể qua phần dưới đây giúp bạn có thể cải thiện tình trạng sức khỏe một cách tốt nhất.

2.1. Vitamin A

Trong nhóm vitamin tan trong dầu, vitamin A là một dưỡng chất điển hình, thường tồn tại ở 2 dạng là tiền vitamin A và vitamin A chuyển hóa. Vitamin A là vitamin có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ đôi mắt sáng khỏe và giúp các mô bề mặt được hỗ trợ.

Nếu thiếu vitamin A, bạn sẽ gặp phải các triệu chứng như khô mắt, quáng gà, đục thủy tinh thể; tóc khô giòn, da khô có vảy, răng yếu mau hỏng; xương chậm phát triển, cơ thể bị nhiễm khuẩn…

Bạn có thể bổ sung vitamin A cho cơ thể bằng các nhóm thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật và động vật như trứng, gan động vật, rau có lá màu xanh, sữa, trái bơ, ổi, xoài…

2.2. Vitamin B

Vitamin B có nhiều loại khác nhau, có cấu trúc gần giống nhau và giúp hệ thần kinh duy trì chức năng hoạt động. Mỗi vitamin B sẽ thực hiện nhiệm vụ khác nhau và sở hữu những đặc tính riêng biệt như:

- Vitamin B1(Thiamin): Vitamin B1 là một thành tố không thể thiếu, hỗ trợ thần kinh sản xuất các loại dẫn truyền. Bên cạnh đó, vitamin B1 có vai trò kích thích hệ tiêu hóa, phá hủy phân tử đường, giảm thiểu trứng rối loạn tim và gia tăng cảm giác ngon miệng. Vitamin B1 có nhiều trong sữa, lòng đỏ trứng, cám, gan…

- Vitamin B2 (Riboflavin): Vitamin B2 khi được nạp vào cơ thể có thể biến đổi thành 2 loại coenzym FAD và FMN. Bởi vậy, vitamin B2 có vai trò quan trong giúp các chất dinh dưỡng được chuyển hóa như chất béo, protein hay đường biến thành năng lượng cho cơ thể. Bạn có thể sử dụng các loại thực phẩm chứa nhiều vitamin B2 như sữa, gan, rau xanh, men rượu bia, ngũ cốc…

- Vitamin B3 (Niacin): Tương tự như vitamin B2, vitamin B3 giúp cơ thể chuyển đổi các dưỡng chất trong cơ thể thành năng lượng. Bạn có thể bổ sung vitamin B3 bằng các loại thực phẩm trực tiếp hay bằng các loại thuốc, viên uống được bác sĩ chỉ định. Ngoài ra, dưới sự xúc tác của vitamin B2, trong một số điều kiện, vitamin B3 có thể chuyển thành axit amin tryptophan. Vitamin B3 được tìm thấy nhiều trong rau, thịt, cá, gan, sữa…

- Vitamin B5 (Acid Pantothenic): Tuy vitamin B5 không được biết tới rộng rãi, thế như đây là loại vitamin quan trọng nuôi dưỡng hồng cầu khỏe mạnh và giúp sản sinh ra các hormone. Bên cạnh đó, vitamin B5 duy trì sức khỏe ổn định, thúc đẩy quá trình trao đổi chất diễn ra hiệu quả. Bạn có thể bổ sung vitamin B5 trong nấm, lòng đỏ trứng, gia cầm, gia súc, các loại đậu…

- Vitamin B6 (Pyridoxin): Vitamin B6 giúp hệ thần kinh, hệ vận động và hệ tuần hoàn tăng cường hệ miễn dịch. Vitamin B6 đóng vai trò trong quá trình sản xuất những chất dẫn truyền trong hệ thần kinh như: dopamin, serotoin hay giúp tế bào hồng cầu tạo hemoglobin.

- Vitamin B7 (Vitamin H): Vitamin B7 giúp do làn da bạn mịn màng, sáng khỏe và giúp mái tóc của bạn chắc khỏe hơn. Do đó, bạn cần chú ý bổ sung vitamin B7, hỗ trợ tăng cường chất xúc tác cho cơ thể, đảm bảo cơ thể đủ năng lượng, tăng cường trao đổi chất và không mắc các bệnh lý nguy hiểm.

- Vitamin B9 (Folate): Với phụ nữ mang thai, vitamin B9 đặc biệt cần thiết, được bác sĩ khuyến cáo nên bổ sung để thai kỳ luôn khỏe mạnh và giúp thai nhi ngăn ngừa tối đa dị tật bẩm sinh. Ngoài ra, vitamin B9 hỗ trợ cơ thể giảm thiểu tình trạng suy giảm trí nhớ như Alzheimer và điều trị các chứng rối loạn thần kinh.

- Vitamin B12 (Cobalamin): Vitamin B12 đóng vai trò trong quá trình phòng chống thiếu máu, là dưỡng chất cần thiết để sản xuất tế bào hồng cầu, tham gia tổng hợp DNA và duy trì kết nối các tế bào thần kinh.

2.3. Vitamin C

Vitamin C có thể được coi là một vitamin quen thuộc, giúp cơ thể củng cố hệ miễn dịch và đóng vai trò như một chất chống oxy hóa mạnh, giúp cơ thể tăng cường sức đề kháng. Nếu bạn bổ sung hàm lượng vitamin C vừa đủ cho cơ thể, xương khớp của bạn sẽ trở nên dẻo dai, da và mái tóc được bảo vệ chắc khỏe hơn nhờ các sợi collagen liên kết chặt chẽ với nhau.

Vitamin có nhiều trong các loại thực phẩm như: rau xanh, ớt, các loại hoa quả tươi như ổi, cam, bưởi…

2.4. Vitamin D

Khác với những loại vitamin D khác, bạn có thể không cần bổ sung vitamin D bằng cách sử dụng các loại thực phẩm có nhiều vitamin D mà chỉ cần tắm nắng cho cơ thể. Vitamin D có vai trò quan trọng đối với cơ thể, tuy vậy điển hình là đóng vai trò giúp hệ vận động được duy trì khỏe mạnh và xây dựng tế bào xương mới.

Ngoài việc tắm nắng vào thời điểm sáng sớm hoặc chiều tối, bạn có thể sử dụng các loại thực phẩm chứa nhiều vitamin D như: lòng đỏ trứng, gan cá, mỡ, bơ… và cần hàm lượng 400UI vitamin D có cơ thể mỗi ngày,

2.5. Vitamin E

Vitamin E có các thành phần chống oxy hóa mạnh mẽ, có tác dụng phòng chống ung thư, tăng sức đề kháng và giảm các tiến trình tế bào lão hóa. Nếu cơ thể thiếu hụt vitamin E có thể dẫn tới tình trạng máu và hồng cầu không thể tổng hợp. Cơ thể cần bổ sung hàm lượng vitamin E từ 10 – 30 mg mỗi ngày và bổ sung bằng các loại thực phẩm như: xà lách, dầu thực vật, mỡ, lòng đỏ trứng…

2.6. Vitamin K

Vitamin K tuy không được nhắc tới thường xuyên nhưng lại là vitamin quan trọng giúp hỗ trợ quá trình đông máu và giúp cơ thể phát triển khỏe mạnh. Có 2 nhóm vitamin K là vitamin K1 và K2, có các vai trò như sau:

- Vitamin K1: Vitamin K1 đóng vai trò giúp quá trình đông máu của cơ thể diễn ra nhanh chóng nhờ kích hoạt prothrombin, ngăn ngừa tình trạng xuất huyết não, chảy máu và giúp tính mạng được giữ an toàn.

- Vitamin K2: Là vitamin tham gia vào quá trình chuyển hóa canxi, giúp khung xương trở nên chắc khỏe bởi gắn chặt khoáng chất trong tế bào xương. Nhờ vitamin B2, cơ thể giảm hiện tượng tắc nghẽn tĩnh mạch và có một trái tim khỏe mạnh.

Như vậy, qua bài viết này, bạn đã biết được vai trò của vitamin là gì và vai trò của từng loại vitamin đối với cơ thể. Có thể thấy, việc bổ sung vitamin cho cơ thể đặc biệt quan trọng, do đó bạn nên sử dụng kết hợp nhiều loại thực phẩm trong chế độ ăn uống hàng ngày và chỉ nên cung cấp vừa đủ hàm lượng vitamin cần thiết. Nếu bạn bổ sung vitamin theo đường uống, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ và không nên tự ý dùng các loại viên uống vitamin.