1. Tư vấn tâm lý học đường là gì? Hiểu đúng về tư vấn tâm lý học đường

1.1. Tư vấn tâm lý học đường là gì?

Tư vấn tâm lý học đường có vẻ như là một khái niệm còn rất mới mẻ ở nước ta và chưa được biết đến rộng rãi. Tư vấn tâm lý học đường là công việc tư vấn, gỡ rối, giải quyết những trở ngại, những thắc mắc, những vấn đề liên quan đến tâm lý cho các em học sinh đang trong độ tuổi đi học.

Công việc tư vấn tâm lý học đường có vai trò đặc biệt quan trọng đối với những em học sinh cá biệt, những em học sinh có sự rối loạn nhất định về hành vi và cảm xúc, hoặc những em học sinh gặp khó khăn trong quá trình học tập hay chưa xác định rõ định hướng cho tương lai.

Tư vấn tâm lý học đường không thực sự được biết đến một cách rộng rãi ở Việt Nam và hầu như có rất ít trường học tổ chức hoạt động này. Thông thường, giáo viên chủ nhiệm sẽ phụ trách việc tư vấn và giải quyết vấn đề của các em học sinh trong lớp.

Tuy nhiên, chuyên môn của người giáo viên là đào tạo kiến thức chứ không phải tư vấn tâm lý. Họ thường tư vấn hoặc giải quyết vấn để cho các em học sinh bằng kiến thức xã hội và kinh nghiệm của bản thân. Bởi vậy, không phải tất cả các trường hợp giáo viên đều có thể giải đáp khúc mắc cho học sinh của mình một cách triệt để. Thậm chí giáo viên cũng không thể làm gì trước những trường hợp quá khó.

1.2. Vai trò của công tác tư vấn tâm lý học đường

Tư vấn tâm lý học đường không chỉ có vai trò quan trọng đối với các em học sinh mà còn có quan hệ mật thiết với giáo viên và các bậc phụ huynh. Cùng tìm hiểu chi tiết hơn về mối quan hệ giữa tư vấn tâm lý học đường với giáo viên, phụ huynh và học sinh nhé!

1.2.1. Đối với học sinh

Tư vấn tâm lý học đường giúp các bạn học sinh được chia sẻ về tất cả những vấn đề liên quan đến việc học, những mối quan hệ bạn bè ở trong và ngoài nhà trường và rất nhiều vấn đề khác liên quan đến tâm sinh lý trong quá trình phát triển. Thậm chí có một số vấn đề các em không dám nói với giáo viên hoặc phụ huynh của mình, trong khi đó chuyên gia tư vấn tâm lý có thể từ từ tìm hiểu và gỡ rối cho các em trong những vấn đề đó.

Ngoài ra, tư vấn tâm lý học đường còn có thể giúp các em học sinh giảm bớt áp lực, căng thẳng và mệt mỏi trong quá trình học tập hay trong các mối quan hệ xã hội. Khi được chia sẻ, được gỡ rối, các em sẽ thoải mái hơn, tự tin hơn và hòa đồng hơn với mọi người xung quanh. Những vấn đề tâm sinh lý tuổi dậy thì hoặc tâm sinh lý tuổi mới lớn cũng được giải đáp giúp các em luôn có thái độ sống lạc quan, vui vẻ và xác định được mục tiêu của mình.

1.2.2. Đối với giáo viên

Không chỉ giải đáp các vấn đề về tâm sinh lý, tư vấn tâm lý học đường cũng bao gồm cả công tác định hướng cho những học sinh đang gặp khó khăn trong quá trình học tập hoặc chưa xác định được định hướng nghề nghiệp trong tương lai.

Ở nước ngoài, trước khi tốt nghiệp, học sinh sẽ ghi nguyện vọng hoặc định hướng nghề nghiệp của bản thân vào một tờ giấy và nộp cho giáo viên. Sau đó, mỗi học sinh sẽ có một buổi nói chuyện riêng với giáo viên về định hướng nghề nghiệp của bản thân và những dự định cho tương lai.

1.2.3. Đối với phụ huynh học sinh

Rất nhiều bậc phụ huynh gặp vấn đề khi kết nối và làm bạn với con mình. Khoảng cách giữa cha mẹ và con cái là rào cản vô hình khiến các em không thể tâm sự với cha mẹ mình về những vấn đề nơi trường học, những mối quan hệ hoặc những trở ngại về tâm lý. Đây là một thực trạng vô cùng nguy hiểm khi cha mẹ không thể làm bạn và lắng nghe con cái của họ.

Tư vấn tâm lý học đường góp phần giải quyết vấn đề này. Mọi biểu hiện bất thường trong hành vi của các em đều sẽ được thông báo cho phụ huynh. Những khúc mắc trong tâm lý cũng sẽ được thông báo đến phụ huynh để họ hiểu con mình hơn.

Chuyên gia tư vấn tâm lý sẽ là người gỡ rối mọi vấn đề cho các em học sinh. Thậm chí các em còn có thể được chia sẻ và gỡ rối những tâm sự mà các em không thể nói với cha mẹ. Qua đó, cha mẹ sẽ hiểu con mình hơn, hiểu được trách nhiệm của bản thân là phải làm bạn với con và lắng nghe những tâm sự của con.

2. Tìm hiểu quy trình tư vấn tâm lý học đường

Đến đây thì chắc hẳn bạn đọc đã hiểu tư vấn tâm lý học đường là gì, vai trò cũng như tác dụng của hoạt động tư vấn tâm lý học đường đối với học sinh, giáo viên và phụ huynh học sinh.

Tư vấn tâm lý học đường là một quá trình lâu dài. Người phụ trách công tác tư vấn tâm lý học đường sẽ từng bước tiếp cận để hiểu rõ những biến động tâm lý của đối tượng, từ đó đưa ra giải pháp hóa giải khúc mắc trong tâm lý hợp lý nhất.

Quy trình tư vấn tâm lý học đường trải qua các giai đoạn như sau:

- Thiết lập mối quan hệ và xây dựng niềm tin: Nguyên tắc “bất di bất dịch” khi tư vấn tâm lý học đường đó là phải khiến cho đối tượng được tư vấn nảy sinh hảo cảm và niềm tin đối với người tư vấn. Chính vì vậy mà mọi quy trình tư vấn đều được bắt đầu từ giai đoạn thiết lập mối quan hệ và xây dựng niềm tin. Các em học sinh thường có xu hướng chia sẻ nhiều hơn đối với những người mà các em tin tưởng.

- Làm rõ vấn đề, tìm hiểu nguyên nhân: Sau khi xây dựng được niềm tin giữa đôi bên, tiếp theo chuyên gia tư vấn sẽ từng bước tiếp cận vấn đề một cách toàn diện nhất. Đồng thời, chuyên gia tư vấn cùng cần làm rõ nguyên nhân của những trở ngại tâm lý để từ đó tìm ra giải pháp tư vấn phù hợp nhất.

- Đưa ra giải pháp: Dựa trên cơ sở thấu hiểu toàn bộ vấn đề và phân tích, mổ xẻ nguyên nhân sâu xa, chuyên gia tâm lý sẽ đưa ra giải pháp phù hợp nhất, từng bước giải quyết vấn đề và khúc mắc tâm lý của đối tượng.

- Hành động trong thực tế: Sau khi đề xuất giải pháp, chuyên gia tâm lý sẽ từng bước thực hiện giải pháp đó, đồng thời theo dõi những chuyển biến trong hành vi và tâm lý của đối tượng để có những sự điều chỉnh thích hợp và kịp thời nếu cần thiết.

Như vậy là qua những chia sẻ trong bài viết, bạn đã hiểu được tư vấn tâm lý học đường là gì và vai trò cần thiết của công tác tư vấn tâm lý học đường. Tư vấn tâm lý học đường có ảnh hưởng tích cực đến sức khỏe tâm lý của học sinh. Để làm tốt việc này cần có sự phối hợp chặt chẽ từ phía nhà trường và phụ huynh học sinh. Tư vấn tâm lý học đường có thể được thực hiện theo nhiều hình thức như tư vấn trực tiếp, tổ chức hoạt động ngoại khóa phòng ngừa hoặc tổ chức các chương trình giao lưu.