1. Tìm hiểu thông tin tất niên là gì?

Tất niên được hiểu là lễ tất niên hay còn gọi là cúng tất niên, đây là một nghi thức với mục đích ghi nhận một năm cũ đã kết thúc và một năm mới chuẩn bị được bước sang. Tất niên có thể là một bữa liên hoan hay bữa tiệc cuối năm, gọi là tết Tây để bước sang năm mới với việc diễn ra trong phần nghi thức tết những ngày âm lịch cuối năm nếu như năm thiêys là 29 tháng chạp hoặc năm đủ là 30 tháng chạp được gọi là ngày tất niên.

Vào ngày này thì tất niên thường diễn ra vào buổi tối hoặc buổi chiều, các gia đình làm cỗ cúng tất niên sau đó mới khách đến dự bữa tiệc liên hoan cuối năm. Mọi người các thành viên trong nhà cùng quây quần đón chào năm mới với các món thức ăn ngon. Đối với người Việt thì giao thừa là một nét đẹp văn hoá lâu đời, một phong tục tập quán mang bản sắc dân tộc đang có và gìn giữ.

Việc cúng tất niên trước hết đèn và hương là thứ không thể thiếu, hương tượng trưng cho sự kết nối âm dương, cho sự tinh tú, đèn tượng trưng cho mặt trời, mặt trăng do hai bên bàn thờ luôn phải xuất hiện hai cây đèn. Tuỳ từng gia đình thuộc văn hoá tín ngưỡng nào thì sẽ có sự khác nhau trong mỗi vùng miền với các vật cụ đa dạng khác. Để tượng trưng cho tấm lòng gia đình cầu thêm lộc, cầu tài, cầu bình an đối với gia đạo và mâm cỗ là điều quan trọng.

Không cần quá cầu ký chỉ cần có các món đại diện món chay món mặn, đầy đủ vị. Trong đời sống hàng ngày thể hiện được sự phong phú đầu tiên là để cúng thần linh tiếp đến là cúng ông bà tổ tiên.

Chỉ cần đầy đủ yếu tố trong mâm cúng lễ tất niên thể hiện được người cùng với tấm lòng tri ân thần linh, trời, đất, trong một năm qua đã phù hộ cho gia đình. Chỉ để trái cây tươi, hoa tươi, và một ít tiền vàng trên bàn thờ chính. Cũng để trên đó chè, xôi, bánh chưng và mâm cỗ cùng dù chay hay mặn nên để bên dưới một cái bàn con. Sẽ chừa nhiều khí âm bất lợi nếu như căm hàng mã, cành vàng lá ngọc khắp bàn thờ.

Nên chọn các loại hoa quả ăn được, phổ biến đối với việc cúng tất niên, đủ chín, đẹp mặt. Không nên sử dụng cúng gia tiên bằng hoa quả giả hay hoa quả xanh. Không được đặt chính giữa bát hương về mâm ngũ quả mà cân đặt ở hai bên nếu không sẽ chắn mất trục khí chính. Cần sử dụng hoa nhựa để cúng chứ không được dùng hoa nhựa.

2. Phong tục ăn tất niên và những điểm cần nắm bắt

2.1. Vì sao mọi người thường gặp mặt cuối năm ăn tất niên?

Dịp tất niên là dịp mà toàn bộ thành viên trong gia đình cùng nhau tụ họp lại để quây quần nhìn lại năm cũ đã qua, thưởng thức các món ăn ngon và đón chờ một năm mới tốt đẹp hơn sắp diễn ra. Bên cạnh đó với mỗi vùng phong tục tập quán với việc cúng tất niên được mời bạn bè người thân cùng đến tham dự bữa tiệc liên hoan đó để nói chuyện cùng nhau hàn huyên câu chuyện.

2.2. Phong tục ăn tất niên ở các vùng miền có đặc điểm như thế nào?

2.2.1. Phong tục ở miền Bắc

Quan niệm đối với việc cúng tất niên của người miền Bắc đó là xuất hiện bày trên mâm với 4 bát 4 đĩa. Đĩa cúng gồm có chả quế, giò, thịt gà, đĩa xôi gấc, thịt lợn để mong cầu sự may mắn trong một năm mới. Bao gồm trên mâm cúng có các bát như canh bóng thả, chân giò hầm măng, mọc nấm thả và miến dong.

Với các nhiều món khác nhau được biến tấu bởi các hộ gia đình tuy nhiên vẫn mang đậm nét đặc trưng hương vị miền Bắc như: Nem rán, thịt đông, gà tần, nộm, bóng nấu thập cẩm, móng giò, dưa hành muối, nộm, mọc,...

2.2.2. Phong tục ở miền Trung

Mâm cúng tất niên với phong tục ở miền trung thì sẽ tuỳ thuộc hoàn cảnh bao gồm có món thịt gà, thịt heo, canh, các món xào, hay cả hai loại thịt heo và thịt gà. Những hộ gia đình nào có thêm điều kiện thì thêm đĩa dưa món, chả Huế, thịt đông, bát miến Huế, đĩa cá chiên, canh măng khô. Cả gia đình sau khi cúng tất niên xong thì sẽ quây quần sum họp lại trong không khi nấu nồi bánh tét, bánh chưng.

2.2.3. Phong tục ở miền Nam

Một mâm cúng tất niên thông thường ở bên phía miền Nam gồm có hương hoa, mâm ngũ quả, đèn nến, giấy tiền vàng mã, rượu, trà, trầu cau, mâm cỗ thức ăn có thể mặn hoặc chay và bánh chưng. Nếu như làm theo hình thức cỗ mặn gồm có canh măng nấu, đĩa củ cải ngâm nước mắm, thịt kho tàu là thịt lợn trưng với nước dừa, canh khổ qua nhồi thịt, đĩa chả giò, đĩa nem, đĩa gỏi tôm thịt, củ kiệu,...

3. Tất niên và ý nghĩa sâu sắc trong nét văn hoá người Việt

3.1. Chào đón năm mới và rủ bỏ cái cũ của năm đã qua

Một nét đẹp của văn hoá người Việt đó là tiệc tất niên, là thời điểm mà mọi người cùng nhau thưởng thức quây quần bên nhau, chào đón năm mới, đón chờ thức ăn ngon khi thưởng thức. Vào đêm 30 tết sẽ được tiến hành tổ chức tất niên kèm theo đó là phong tục cúng ông công ông Táo về nhà để việc bếp núc được cai quản và trong năm mới cầu thêm sự tài lộc và ấm no đầy đủ.

3.2. Gia đình quây quần tăng sự gắn kết

Mọi người thường quây quần bên nhau trong tiệc tất niên, văn nghệ, tổ chức tiệc mừng, nhìn lại một năm đã đi qua chào mừng năm mới cùng đón giao thừa với nhau. Không khí ấm cúng sẽ được các thành viên gia đình tận hưởng sau một năm tất bật làm việc, học tập, chạy đua giữa dòng đời hối hả, giữa cuộc sống tấp nập. Tiệc tất niên cũng là dịp mà con cháu tỏ lòng hiếu thảo với tổ tiên, với ông bà, bố mẹ. Mọi người sẽ bỏ qua các giận hờn, chuyện muộn phiền không vui khi ăn xong mâm cơm tất niên để chào đón sẵn sàng mong chờ một năm mới may mắn, tốt lành sắp tới. 

3.3. Tổng kết toàn bộ hoạt động doanh nghiệp cuối năm

Chắc chắn mọi người khi đi làm việc vào dịp cuối năm sẽ lên lịch đi tour tiệc tất niên đặc biệt đối với các dân văn phòng. Các doanh nghiệp, công ty, xí nghiệp thường sử dụng tiệc tất niên trong việc ăn mừng công việc, tổng kết hoạt động, sự tăng trưởng, phát triển, sự thành công của các dự án. Các doanh nghiệp trong buổi tất niên để đưa ra hướng tiếp theo cùng với lời cảm ơn các nhân viên đã đồng hành cùng công ty trong một năm dài, cảm ơn các nhân viên và trao thành tích cho các nhân viên xuất sắc.

Tiệc tất niên cũng không khác mấy với tiệc khai trương đối với khách hàng hay đối tác là dịp để quảng cáo quảng bá hình ảnh công ty, gắn kết mọi người lại với nhau. Các nhân viên trong công ty với không khí nhộn nhịp này sẽ có dịp giao lưu, gặp gỡ với các đồng nghiệp đặc biệt là mở rộng mạng lưới kết nối khi gặp mặt nhau.

Trên đây là nội dung đề cập tới khái niệm tất niên là gì và ý nghĩa sâu sắc trong phong tục tổ chức tiệc tất niên của người Việt. Cảm ơn đã theo dõi, hẹn gặp lại trong bài viết chi tiết lần sau với những tin tức thú vị và mới mẻ khác nhé.