1. Tìm hiểu thông tin về phương pháp ABC trong kế toán quản trị

1.1. Các thông tin chung về phương pháp ABC

Kế toán trong các doanh nghiệp trước đây thường sử dụng phương pháp hạch toán truyền thống dựa trên các tiêu thức phân bổ sản phẩm gián tiếp. Tuy nhiên, phương pháp này không thể áp dụng hoàn toàn triệt để vào các doanh nghiệp sản xuất vì có nhiều danh mục hàng hóa khác nhau. 

Vì thế mà hiện nay các doanh nghiệp đã bỏ phương pháp kế toán truyền thống để chuyển sang phương pháp ABC trong công tác kế toán, kiểm toán. Ngoài ra, những ứng viên đang có nhu cầu tìm kiếm việc làm kế toán, kiểm toán thì cũng cần có những hiểu biết về phương pháp ABC này.

1.1.1. Thế nào là phương pháp ABC?

Phương pháp ABC trong kế toán quản trị có nghĩa là Activity Based Costing. Đây là phương pháp kế toán chi phí dựa trên hoạt động. Phương pháp này dùng để tính toán các chi phí sản xuất của doanh nghiệp. Nó hoạt động theo nguyên lý phân bổ các chi phí sản xuất chung của các doanh nghiệp dựa trên mức độ tiêu thụ hay tính chi phí dựa vào các yếu tố làm phát sinh chi phí.

Ví dụ như số lượng đơn đặt hàng sẽ có ảnh hưởng tới chi phí giao hàng. Số lần sản xuất sẽ ảnh hưởng đến chi phí cho việc xử lý nguyên vật liệu, số giờ máy móc hoạt động có quan hệ chặt chẽ với chi phí vận hành máy. Số lượng đơn hàng được gửi đi sẽ quyết định đến chi phí vận chuyển hàng hóa,…

1.1.2. Nguồn gốc của phương pháp ABC

Phương pháp ABC đã được giới thiệu lần đầu tiên vào những năm 1980 bởi Robert S.Kaplan - một giáo sư người Mỹ. Phương pháp ABC được phát minh ra để khắc phục những nhược điểm của phương pháp TDC khi nó không còn phù hợp với nền kinh tế hiện đại. Phương pháp này được đã giúp đỡ rất nhiều cho các doanh nghiệp sản xuất trong công tác hạch toán chi phí sản xuất.

Xem thêm: Khám phá những công việc của kế toán dịch vụ Logistics chuẩn nhất

1.1.3. Đánh giá về phương pháp ABC

Chẳng có một phương pháp hạch toán nào được cho là tối ưu và phương pháp ABC cũng vậy. Phương pháp này vẫn sẽ tồn tại những hạn chế nhất định. Tuy nhiên chúng ta không thể phủ nhận rằng phương pháp này đã mang lại những lợi ích to lớn cho doanh nghiệp nếu biết cách áp dụng đúng và thành công.

Phương pháp ABC được công nhận là một phương pháp hạch toán có độ chính xác cao. Nó và đóng vai trò chủ đạo khi giúp doanh nghiệp phân bổ chính xác vấn đề chi phí để định giá thành sản phẩm, dịch vụ.

Thêm vào đó, phương pháp này còn tính toán được chi phí của tất cả nguồn lực mà doanh nghiệp sử dụng để hỗ trợ quá trình sản xuất, phân phối các sản phẩm, dịch vụ đến với người tiêu dùng.

Ngoài ra, phương pháp ABC trong kế toán quản trị còn tạo ra nguồn cung cấp dữ liệu quan trọng để người quản lý doanh nghiệp sẽ xem xét đến quyết định gia tăng quy mô và chất lượng của giá thành sản phẩm, dịch vụ.

1.2. Lợi ích khi sử dụng phương pháp ABC trong doanh nghiệp

Phương pháp ABC ra đời đã đem lại nhiều lợi ích để thay thế cho phương pháp TDC truyền thống. Xét về nguyên lý hoạt động thì lợi ích mà phương pháp ABC mang lại tối ưu hơn phương pháp truyền thống rất nhiều.

Xuất phát từ nguyên lý phân bổ của chi phí gián tiếp dựa trên cơ sở tiêu thức gây ra chi phí thì thông tin chi phí giá thành kết xuất từ phương pháp này có độ chính xác cao hơn phương pháp TDC. Vì vậy mà các nhà quản trị doanh nghiệp đều có thể đưa ra những quyết định chính xác trong việc lựa chọn cơ cấu sản phẩm và giá thành đem ra thị trường và lựa chọn thời điểm thích hợp để giới thiệu sản phẩm với người tiêu dùng.

Phương pháp ABC cũng vẫn hạch toán chi phí sản xuất chung theo từng hoạt động sản xuất. Dựa vào những dữ liệu đầu ra thì các nhà quản lý doanh nghiệp có thể kiểm soát chi phí tốt hơn và giúp loại bỏ, cắt giảm các chi phí không cần thiết. 

Điều này sẽ giúp doanh nghiệp gián tiếp tăng thêm doanh thu từ sản phẩm. Bên cạnh đó, doanh nghiệp có thể chủ động loại bỏ các sản phẩm, dịch vụ phải tiêu hao quá nhiều nguồn lực mà không mang hiệu quả mong đợi.

Ở phương diện khác thì phương pháp ABC cũng cung cấp thêm 

cho doanh nghiệp dữ liệu về cấu trúc của chi phí sản xuất. Tìm ra nguyên nhân phát sinh thêm chi phí và theo dõi tình trạng phân bổ của nguồn lực trong doanh nghiệp. Từ những dữ liệu trên, nhà quản lý sẽ có cơ sở phân tích tiềm năng sinh lời của các sản phẩm và dịch vụ để có cơ sở nhằm phân bổ ưu tiên nguồn lực hợp lý.

1.3. Hạn chế của phương pháp ABC

Bên trên là những ưu điểm tuyệt vời của phương pháp ABC. Tuy nhiên phương pháp này vẫn đang còn tồn tại những hạn chế nhất định.

- Phương pháp ABC trong kế toán quản trị sẽ tiêu tốn nhiều nguồn lực hơn phương pháp kế toán quản trị truyền thống khi xét trên phương diện thời gian, chi phí và nhân lực.

- Muốn thực hiện triệt để được phương pháp ABC sẽ cần có sự phối hợp của nhiều bộ phận trong doanh nghiệp. Việc này sẽ khó thực hiện ở một số doanh nghiệp.

- Phương pháp ABC phức tạp hơn phương pháp kế toán quản trị truyền thống. Vì thế mà trong một số trường hợp khó có thể xác định chính xác được số tiêu thức phân bổ chi phí phù hợp với thực trạng sản xuất hàng hóa của doanh nghiệp. Hiện vẫn chưa có tiêu chuẩn cụ thể cho việc phân bổ chi phí và nguồn lực của mỗi sản phẩm.

- Phương pháp ABC chưa giúp được doanh nghiệp trong việc xử lý các chi phí phát sinh không liên quan đến sản phẩm. Chẳng hạn là chi phí nghiên cứu, phát triển ý tưởng hay chi phí quảng cáo tiếp thị.

- Phương pháp trên sẽ không phù hợp với doanh nghiệp sản xuất có số lượng chủng loại sản phẩm ít và quy trình sản xuất đơn giản, chi phí gián tiếp chỉ chiếm một tỷ trọng nhỏ.

Xem thêm: Cách sử dụng file Excel kế toán nội bộ cho doanh nghiệp vừa và nhỏ

2. Áp dụng phương pháp ABC trong kế toán quản trị như thế nào?

Để có thể áp dụng thành công phương pháp ABC trong kế toán quản trị, doanh nghiệp cần phải thực hiện theo trình tự sau:

- Nhận dạng và xác định rõ các đặc điểm của hoạt động sản xuất và cung ứng sản phẩm, dịch vụ.

- Thống kê cụ thể, chính xác chi phí trực tiếp cho các hoạt động sản xuất.

- Phân bổ những chi phí gián tiếp và nguồn lực cho các hoạt động sản xuất trên.

- Tính toán chính xác về tỷ lệ đóng góp vào doanh thu của các hoạt động sản xuất.

- Dựa vào tỷ lệ đã xác định ở trên để có thể phân bổ nguồn lực.

- Thu thập các thông tin sau đó lập báo cáo.

Các bước này đều cần doanh nghiệp áp dụng thực hiện theo đúng trình tự kể trên. Doanh nghiệp không được bỏ qua bất kỳ bước nào thì mới có thể áp dụng thành công phương pháp ABC trong công tác hạch toán kế toán quản trị.

Nói tóm lại phương pháp ABC sẽ giúp doanh nghiệp biến chi phí gián tiếp thành chi phí trực tiếp. Khi áp dụng thành công phương pháp này thì các nhà quản trị doanh nghiệp đều có cơ sở nên giữ lại các hoạt động sản xuất hay sản phẩm, cung ứng dịch vụ không. 

Bên cạnh đó, phương pháp này còn giúp doanh nghiệp phân bổ chi cho nguồn lực một cách hợp lý. Có thể phát huy được hết giá trị của nguồn lực đó trong việc tối ưu hóa chi phí sản xuất và giá thành của sản phẩm, dịch vụ.

Trên đây là những nội dung về phương pháp ABC trong kế toán quản trị. Mong rằng sau khi đọc xong bài viết của vieclam123 bạn sẽ hiểu hơn về những đặc điểm quan trọng của phương pháp trên để có thể áp dụng nó một cách thành công cho doanh nghiệp mình.