1. Tìm hiểu nguyên tắc ghi nhận doanh thu trong kế toán

1.1. Ghi nhận nguyên tắc doanh thu trong kế toán là gì?

Nguyên tắc ghi nhận doanh thu trong kế toán là tất cả những lợi nhuận mà doanh nghiệp thu được qua các hoạt động sản xuất, kinh doanh,... Việc ghi nhận này sẽ cần phải tuân theo chuẩn mực kế toán về các nguyên tắc và yêu cầu đối với việc hướng dẫn nhân viên làm kế toán. Từ đó nhân viên kế toán có thể ghi chép các nhiệm vụ kinh tế của mình.

Việc ghi nhận doanh thu kế toán là một việc quan trọng để quyết định việc doanh nghiệp đó thành công khi kinh doanh. Khi ghi nhận doanh thu cần dựa vào những nguyên tắc phù hợp trong ngành kế toán và hệ thống pháp luật. Có những trường hợp trong kế toán nguyên tắc phù hợp mâu thuẫn với các chuẩn mực kế toán nhằm phản ánh được giao dịch một cách trung thực.

1.2. Các nguyên tắc ghi nhận doanh thu trong kế toán

1.2.1. Đối với doanh thu bán hàng

Doanh nghiệp chỉ được ghi nhận doanh thu bán hàng khi thỏa mãn được các điều kiện như sau:

- Rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu sản phẩm, hàng hóa cho người mua đã được doanh nghiệp chuyển giao.

- Quyền quản lý hàng hóa giống như người sở hữu và quyền kiểm soát hàng hóa thì doanh nghiệp không còn nắm giữ.

- Doanh thu sẽ được xác định một cách chắc chắn trong trường hợp ghi nhận doanh thu khi những điều kiện không còn tồn tại và người mua không được quyền trả lại sản phẩm, hàng hoá. Các trường hợp trả lại sẽ là đổi từ hàng hóa dịch vụ này sang hàng hóa dịch vụ khác. 

- Doanh nghiệp sẽ nhận được lợi ích kinh tế đến từ việc giao dịch bán hàng.

- Những loại chi phí có liên quan đến các giao dịch trong bán hàng được xác định.

1.2.2. Đối với doanh thu về việc cung cấp dịch vụ

Việc ghi nhận nguyên tắc ghi nhận doanh thu trong kế toán cung cấp dịch vụ khi được thỏa mãn với những điều kiện như sau:

- Xác định doanh thu tương đối chắc chắn đối với trường hợp quy định về việc trả lại các dịch vụ đã mua theo điều kiện cụ thể. Doanh nghiệp sẽ chỉ được ghi nhận doanh thu khi mà các điều kiện cụ thể không tồn tại và không được quyền trả lại dịch vụ đã cung cấp đối với người mua.

- Lợi ích kinh tế mà doanh nghiệp sẽ thu được từ những giao dịch của dịch vụ đó.

- Công việc đã hoàn thành được xác nhận trong thời điểm báo cáo.

- Chi phí phát sinh cho giao dịch và chi phí hoàn thành giao dịch được xác định.

1.2.3. Đối với doanh thu trong hợp đồng kinh tế

Doanh thu đến từ các hợp đồng kinh tế có nhiều giao dịch nên doanh nghiệp cần phải biết được các giao dịch để có thể ghi nhận được doanh thu: 

- Doanh nghiệp cần ghi nhận được doanh thu bán hàng và doanh thu cung cấp dịch vụ để quy định về việc bán hàng và cung cấp dịch vụ.

- Doanh thu, sẽ chỉ được ghi nhận khi việc lắp đặt được đã thực hiện xong khi hợp đồng quy định về việc bên bán hàng chịu trách nhiệm về việc lắp đặt sản phẩm và hàng hóa cho người mua.

- Nếu như cần phải cung cấp hàng hóa và dịch vụ chiết khấu, giảm giá, miễn phí đối với người mua thì doanh nghiệp thì kế toán sẽ ghi nhận việc cung cấp miễn phí đó cho đến khi thực hiện xong nghĩa vụ đối với người mua.

1.2.4. Đối với doanh thu từ việc bán bất động sản

Các điều kiện ghi nhận nguyên tắc ghi nhận doanh thu trong kế toán từ việc bán bất động sản như sau: 

- Doanh nghiệp đã chuyển giao rủi ro, lợi ích gắn liền với quyền sở hữu bất động sản đối với người mua khi đã hoàn thành và bàn giao cho người mua.

- Các quyền về quản lý bất động sản: người sở hữu bất động sản hay quyền kiểm soát bất động sản thì doanh nghiệp không còn nắm giữ.

- Xác định một cách tương đối chắc chắn về doanh thu.

- Lợi ích từ việc thu lợi ích từ kinh tế về các giao dịch bất động sản sẽ được doanh nghiệp thu được.

Chi phí đến các giao dịch bán bất động sản được xác định.

1.2.5. Đối với một số doanh thu khác 

Các doanh thu khác sẽ được ghi nhận như sau:

- Các hàng hóa ghi nhận việc bán hàng đại lý, ký gửi theo phương thức bán đúng giá và hưởng hoa hồng. Doanh thu sẽ là phần hoa hồng mà doanh nghiệp nhận được.

- Các hoạt động về ủy thác xuất nhập khẩu thì doanh thu là phí ủy thác của đơn vị được hưởng.

- Doanh thu sẽ là số tiền gia công thực tế mà doanh nghiệp được hưởng không gồm giá trị vật tư và hàng hóa nhận gia công đối với đơn vị nhận gia công vật tư.

- Doanh thu được xác định theo giá bán trả tiền ngay trong trường hợp bán hàng theo phương thức trả chậm hoặc trả góp.

- Không tính vào doanh thu các khoản thu hộ bên thứ ba như sau:

+ Phải nộp các loại thuế gián thu như: thuế  GTGT, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế bảo vệ môi trường, thuế xuất khẩu,...

+ Người bán hàng đại lý dùng để thu hộ bên chủ hàng từ bán hàng đại lý.

+ Đơn vị không được hưởng các khoản phụ thu và phí thu bên ngoài.

2. Ý nghĩa của nguyên tắc ghi nhận doanh thu trong kế toán

2.1. Ý nghĩa đối với doanh nghiệp

Nguyên tắc ghi nhận doanh thu trong kế toán ghi nhận doanh thu trong kế toán có thể giúp các doanh nghiệp xác định được các kết quả kinh doanh như sau:

- Các hoạt động kinh doanh của từng doanh nghiệp có thể được xác định được hiệu quả đối với từng hoạt động.

- Về các hoạt động cung ứng, liên kết, lợi nhuận, các vấn đề về pháp lý và tình hình sản xuất kinh doanh sẽ được đánh giá.

- Thực hiện được việc phân phối, tái đầu tư sản xuất kinh doanh và thực hiện các nghĩa vụ đối với Nhà nước.

- Đưa ra giải pháp kinh doanh hiệu quả để đạt được hiệu quả cao trong tương lai khi kết hợp thu thập được các thông tin.

2.2. Ý nghĩa đối với Nhà nước

Nhà nước có thể đảm bảo được các điều kiện về cơ sở hạ tầng và các điều kiện về chính trị - an ninh - xã hội được tốt nhất nên việc ghi nhận kế toán doanh thu có ý nghĩa rất lớn đối với nhà nước.

2.3. Ý nghĩa đối với nhà đầu tư

Qua các hoạt động về ghi nhận doanh thu thì chi phí và việc xác định được các kết quả kinh doanh sẽ được báo ở trên báo cáo tài chính. Nhà đầu tư sẽ dùng nó để phân tích và báo cáo tài chính để có thể đánh giá chung về tình hình hoạt động. Từ đó có thể đưa ra được một quyết định đúng đắn về việc đầu tư.

Qua những tình hình thực hiện về nghĩa vụ của nhà nước với doanh nghiệp thì các nhà hoạch định sẽ có cơ sở để giải quyết những giải pháp về kinh tế. Đồng thời có thể tạo được những điều kiện để doanh nghiệp thông qua. Các điều kiện đó là các chính sách về thuế, tiền tệ và các khoản phụ cấp, trợ cấp, trợ giá. Đây là một trong những quy tắc trọng yếu nhất đối với các nhà đầu tư.

2.4. Một số ý nghĩa khác

Các tổ chức tài chính trung gian sẽ có những số liệu từ các loại chi phí, kết quả kinh doanh đối với doanh nghiệp để cho vay vốn đầu tư.

Nhà cung cấp sẽ nhận được kết quả kinh doanh và đưa ra những căn cứ để có thể quyết định đến việc chậm thanh toán.

Trên đây là các nội dung về nguyên tắc ghi nhận doanh thu trong kế toán mà bạn nên biết. Mong rằng với những thông tin đã được đưa ra trong bài có thể giúp bạn hiểu hơn về ghi nhận doanh thu trong kế toán nhé!