1. Mẫu quyết định cá biệt là gì?

Quyết định cá biệt là văn bản hành chính và được quy định rõ ràng trong văn bản pháp luật. Nội dung văn bản này ban hành về vấn đề cụ thể, được áp dụng một lần đối với đối tượng cụ thể. Các trường hợp có liên quan tới vụ việc dân sự thì phía Tòa Án sẽ xem xét dựa theo cơ sở pháp lý tại Điều số 34, khoản 2 của Bộ luật Tố tụng dân sự (2015).

2. Vai trò của quyết định cá biệt là gì?

2.1. Quyết định cá biệt dùng để làm gì?

Mẫu quyết định cá biệt có áp dụng quy phạm pháp luật do vậy nó chỉ được dùng một lần cho đối tượng nhất định. Khi sử dụng quyết định này, bằng một cách trực tiếp, nó có thể làm cho mối quan hệ pháp luật trên phương diện hành chính có thể rơi vào những trường hợp như thay đổi, phát sinh, chấm dứt.

Bên cạnh đó, bản quyết định cũng đưa ra biện pháp, chủ trương hay cả những quy tắc ứng xử cho đời sống, qua đó nó sẽ thể hiện chức năng quản lý. Từ đây, văn bản có thể góp phần giúp công dân tuân thủ, chấp hành nghiêm túc quy định tại cơ quan nhà nước.

2.2. Ý nghĩa, bản chất của mẫu quyết định cá biệt

Dựa vào định nghĩa và vai trò vừa xác định được về mẫu quyết định cá biệt, nhận thấy bản chất của văn bản này chính là bản quyết định được ban hành dựa theo các quy định của luật pháp, đặc biệt là lấy cơ sở, căn cứ là những quy phạm, quyết định chính của đơn vị nhà nước hay ban hành ngay tại trong nội bộ đơn vị để giải quyết các vấn đề cá biệt. Đây chính là lý do lý giải vì sao bản quyết định này chỉ thể hiện được giá trị hiệu lực cho đối tượng cụ thể cũng như chỉ áp dụng duy nhất một lần. Khi cần, các cơ quan sẽ phải ban hành quyết định cá biệt nên văn bản này sẽ được áp dụng một cách thường xuyên cho từng cá nhân cụ thể vậy nên đảm bảo được việc tuân thủ pháp luật. 

2.3. Vì sao cần tìm hiểu cách trình bày nội dung trong quyết định cá biệt?

Mọi cơ quan, đơn vị đều được thực hiện quyền ban hành văn bản quyết định cá biệt. Quyết định này mang tính chất mệnh lệnh nên buộc mọi đối tượng có liên quan phải thi hành. Mục đích của bản quyết định này là dùng phục vụ cho việc quản lý và nó cần phải thể hiện rõ tính pháp lý.

Nhiệm vụ của người lập văn bản là phải đảm bảo được tính pháp lý vốn có của thể loại giấy tờ. Muốn vậy, mẫu quyết định cá biệt cần được đảm bảo xây dựng về những yêu cầu như yêu cầu về mặt nội dung - hình thức văn bản, về tính thẩm quyền, về bố cục, ngôn ngữ, thể thức, quy trình soạn thảo và quy trình ban hành.

Trong tất cả, mỗi phần nắm giữ một nhiệm vụ riêng để xây dựng nên tính quan trọng của toàn thể văn bản. Cụ thể, phần căn cứ pháp lý để ban hành quyết định đảm bảo tính hợp pháp cho văn bản thì nội dung lại được xem là phần quan trọng nhất, thể hiện các mệnh lệnh mà các đối tượng cần tuân thủ.

Từ thực tế thực hiện của nhiều cơ quan các cấp, chúng ta nhận thấy rằng, còn rất nhiều đơn vị trong đó có cách hiểu khác nhau về mẫu quyết định cá biệt cho nên dẫn tới có cách trình bày cũng không giống nhau. Đặc biệt là đối với điều cuối với nội dung về trách nhiệm thi hành, do chưa có những quy định cụ thể và thống nhất vậy nên các đối tượng được nêu trong văn bản quyết định chưa thực sự nhận thức đầy đủ trách nhiệm của mìnhđối với nội dung vấn đề được đưa ra ở văn bản.

Những điều này cho thấy trước khi bắt tay vào việc soạn thảo, tạo lập mẫu quyết định cá biệt thì việc tìm hiểu cách triển khai, quy tắc trình bày là điều vô cùng cần thiết bởi nếu như bạn không tìm hiểu, khám phá trước thì khó lòng có thể hoàn thành mẫu quyết định một cách chỉn chu từ hình thức đến nội dung.

3. Hướng dẫn soạn thảo chi tiết bản quyết định cá biệt

3.1. Xác định bố cục của bản quyết định

Trong quyết định cá biệt được chia ra làm 3 phần:

Phần mở đầu: không thể thiếu các yếu tố đảm bảo cho quyết định có form hình thức chuẩn văn bản hành chính. Các yếu tố đầu tiên bắt buộc phải ở có phần này gồm có:

+ Quốc hiệu, tiêu ngữ: viết lệch về lề bên phải của khổ giấy, viết in hoa Quốc hiệu. Nếu soạn thảo bằng máy tính thì sẽ in đậm phần này.

+ Tên cơ quan, số ban hành quyết định viết lệch về phía lề trái khổ giấy, đặt ngang hàng với phần Quốc hiệu tiêu ngữ.

+ Tên bản quyết định

+ Dẫn cơ sở, căn cứ pháp lý: người viết dựa vào hai căn cứ chính, một là căn cứ về thẩm quyền ban hành và nội dung văn bản; hai là căn cứ vào tình hình thực tiễn của đơn vị cần ban hành quyết định.

Phần nội dung chính của bản quyết định: nội dung chính sẽ chia ra làm các điều cụ thể. Trong đó "bố cục" nhỏ để phần chia các điều như sau:

+ Điều 1: Nội dung chính của Quyết định

+ Điều 2: Hệ quả liên quan tới quyết định được điều chỉnh (phát sinh)

+ Điều 3: Xác định tính hiệu lực của mẫu quyết định cá biệt; Quy định xử lý; đối tượng thi hành.

3.2. Cách trình bày phần nội dung chính của quyết định cá biệt

Nội dung của mẫu quyết định cá biệt sẽ được trình bày dựa theo một trật tự logic với cách triển khai là nêu điều khoản. Trong đó những quy định mang tính khái quát thì sẽ được đưa ra trước còn những quy định cụ thể và chi tiết hơn thì trình bày sau. Thường thì mỗi một quyết định cá biệt sẽ trình bày từ 2 cho tới 5 điều. Trật tự cần tuân thủ như sau:

+ Điều 1: Nêu nội dung quyết định về vấn đề cụ thể nào.

+ Điều 2, Điều ... (kế tiếp): cụ thể hóa nội dung của vấn đề của Điều 1.

Nếu như bản quyết định này có đưa ra vấn đề quyết định thành lập tổ chức thì tại điều số 2 này sẽ đưa ra nội dung thông tin quy định về nhiệm vụ, chức năng và quyền hạn tổ chức mới đó cần đảm bảo đáp ứng. Hoặc có thể tách riêng phần chức năng của tổ chức thành một điều riêng.

+ Điều 3: Cơ cấu tổ chức, biên chế đối với cán bộ. Nếu điều này là cần thiết thì sẽ thành lập điều 3 để quyết định.

Ví dụ, mẫu quyết định cá biệt này có nội dung về bổ nhiệm cán bộ thì ở điều số 2 sẽ nêu thông tin quy định về quyền và trách nhiệm của đối tượng nhận quyết định bổ nhiệm còn điều 3 sẽ đưa ra quyết định về lợi ích được hưởng. Còn nếu trong trường hợp xây dựng quyết định liên quan tới sự việc thì kể từ điều số 1 trở đi được lập ra hoàn toàn phụ thuộc vào nội dung của sự việc.

Cho đến điều cuối trong quyết định cá biệt, người lập sẽ soạn nội dung quy trách nhiệm rõ ràng cho đối tượng thi hành quyết định. Hãy nêu rõ đối tượng đó là ai, cơ quan tổ chức nào.

3.3. Một vài lưu ý khi trình bày

Nếu trình bày dựa vào hướng dẫn cụ thể trên, bạn sẽ yên tâm nhanh chóng tạo lập một văn bản quyết định cá biệt thành công. Tuy nhiên, có những yếu tố dù nhỏ nhưng lại có thể dễ bị nhầm lẫn về cách thực hiện làm cho nhiều người chưa có cách trình bày đúng. Vì vậy bạn nên chú ý ở một số điểm nhỏ nhưng cũng không kém phần quan trọng.

Một trong số đó là cách ghi thời gian để xác lập mẫu quyết định có hiệu lực. Khi quyết định đã thể hiện được giá trị hiệu lực ngày từ khi người có thẩm quyền đặt bút ký thì sẽ không cần phải ghi thời gian vào trong văn bản này. Tuy nhiên, nếu văn bản được soạn thảo ra là một chuyện còn ngày có hiệu lực đã được quy định cụ thể rõ ràng là ngày nào đó. Có thể muộn hơn hoặc cũng có thể sớm hơn ngày ban hành văn bản quyết định cá biệt thì người lập phải ghi rõ thời gian có hiệu lực thành 1 điều riêng ngay trước điều cuối để kết thúc quyết định hoặc cách ghi khác là kết hợp ngay tại Điều 1.

Như vậy, bạn đọc vừa "trải qua" một thời gian khá ngắn để tìm hiểu về mẫu quyết định cá biệt nhưng đổi lại bạn đã nạp vào kho tàng kiến thức của mình rất nhiều thông tin hữu ích trong việc tạo lập văn bản hành chính đối với mâu quyết định này. Nếu bạn là người có thẩm quyền, nghĩa vụ ban hành văn bản, đừng bỏ qua bất cứ cách thức nào đã được bài viết lưu ý để thuận lợi và nhanh chóng soạn thảo hiệu quả văn bản này nhé.