1. IPO là gì?

IPO được viết tắt bởi cụm từ Initial Public Offering, có nghĩa làLần đầu hành phát với công chúng. Theo đó, IPO chỉ hoạt động của doanh nghiệp lần đầu mở bán cổ phiếu ra thị trường. Nói cách khác thì đó là lần đầu tiên huy động vốn từ công chúng thông qua hoạt động niêm yết cổ phiếu trên sàn chứng khoán lần đầu.

Khi hoàn tất việc đó, phía doanh nghiệp cũng chính thức là công ty cổ phần, có số vốn được góp vào từ trong công chúng. Như vậy, IPO nhìn chung là một hoạt động có ích cho doanh nghiệp. Để thực hiện IPO, doanh nghiệp luôn có nhiều lựa chọn, hai trong số những việc phổ biến nhất đó chính là cổ phiếu và chứng quyền.

2. IPO có mục đích là gì?

IPO mang tới cho các doanh nghiệp nhiều thuận lợi vì mục đích mà nó hướng tới đều tạo ra được những tác động tích cực. Vậy những mục đích này là gì bạn đã biết chưa?

Thứ nhất, các doanh nghiệp tổ chức hoạt động IPO đều mong muốn có thể tăng thêm nguồn vốn đầu tư cho doanh nghiệp. Nhờ đó sẽ kéo theo cơ hội mở rộng khả năng đầu tư cho sản xuất, kinh doanh.

Thứ hai, IPO với sự mở bán cổ phiếu ra thị trường sẽ giúp doanh nghiệp quảng bá mạnh hơn về tên tuổi, thương hiệu của mình. Đây là cách để đẩy mạnh sự uy tín và khẳng định thương hiệu dễ dàng.

Thứ ba, nhân viên trong doanh nghiệp cũng có cơ hội trở thành một người có sở hữu cổ phiếu của doanh nghiệp. Đồng thời, IPO còn tạo nên điều kiện thuận lợi để cho những doanh nghiệp nhỏ có thể được sáp nhập vào doanh nghiệp lớn như một hình thức “dựa hơi” phát triển.

Muốn mở hoạt động IPO, các doanh nghiệp cũng cần đáp ứng điều kiện cụ thể. Đó là gì?

3. Điều kiện thực hiện IPO trên sàn giao dịch chứng khoán Việt Nam?

3.1. Những điều kiện cần đáp ứng

Tại Việt Nam, các hoạt động liên quan đến giao dịch chứng khoán đều được quản lý chặt chẽ bởi các cơ quan thẩm quyền ban ngành. Trong đó, đối với các giao dịch chứng khoán, có hai đơn vị quản lý trực tiếp đó là Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội quản lý sàn HNX và Sở giao dịch chứng khoán Hồ Chí Minh quản lý sàn HOSE.

HOSE và HNX cũng là hai sàn chứng khoán lớn tại Việt Nam để diễn ra các hoạt động, các giao dịch về chứng khoán. Khi đó, các doanh nghiệp muốn tham gia vào hai sàn này thì cần đáp ứng tuân thủ những quy định về điều kiện như sau:

- Đối với doanh nghiệp lần đầu tiên phát hành cổ phiếu đến công chúng thì cần được tiến hành qua những phương tiện đại chúng để truyền thông, quảng bá, gồm cả internet.

-   Giá trị vốn điều lệ ở thời điểm tiến hành đăng ký, được tính dựa vào giá trị thể hiện trong sổ sách kế toán phải trên 30 tỷ đồng.

- Kết quả của quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh: yêu cầu kinh doanh trong vòng liên tiếp 2 năm liền phải đạt được lợi nhuận, không gánh khoản lỗ lũy kế. 2 năm tính từ thời điểm liền trước thời điểm đăng ký IPO.

- Có phương án cụ thể cho hoạt động doanh nghiệp: doanh nghiệp cần đưa ra được các phương án về việc mở bán cổ phiếu cũng như kế hoạch sử dụng nguồn vốn thu về từ đại chúng.

- Tỷ lệ cổ phiếu được biểu quyết: tỷ lệ của cổ phiếu được biểu quyết để đi đến phát hành phải bán ra cho nhiều hơn 100 nhà đầu tư mà họ không phải là các cổ đông lớn, đạt trên 15%. Nếu số vốn điều lệ lớn hơn 1000 tỷ thì tỷ lệ của cổ phiếu cần đạt hơn 10%.

- Cam kết từ người cổ đông lớn nhất: trong thời gian 1 năm tính từ ngày kết thúc hoạt động IPO, cổ đông lớn của doanh nghiệp cần cam kết sẽ luôn giữ ổn định tối thiểu là 20% số vốn điều lệ.

- Yêu cầu đối với doanh nghiệp: Lần đầu tiên doanh nghiệp thực hiện IPO, cần đảm bảo phải ở trạng thái hoạt động ổn định, bình thường. Doanh nghiệp không đang trong thời gian truy cứu về trách nhiệm hình sự, không bị kết án vi phạm về việc thi hành trật tự kinh tế.

- Có sự tư vấn từ chính công ty chứng khoán. Đây là điều bắt buộc, là điều kiện để được đăng ký phát hành cổ phiếu. Điều kiện này không áp dụng với doanh nghiệp đã là một công ty thực hiện IPO.

- Về tài khoản: doanh nghiệp bạn phải mở tài khoản để phục vụ cho mục đích phong tỏa nhận tiền mua cổ phiếu khi IPO.

- Cam kết: doanh nghiệp phải cam kết về việc niêm yết cổ phiếu hoặc giao dịch tại hệ thống của sàn khi đã tiến hành IPO xong.

3.2. Hồ sơ cần chuẩn bị

Khi có thể đáp ứng một cách cơ bản những điều kiện trên thì doanh nghiệp sẽ đi đến bước chuẩn bị hồ sơ đăng ký. Hồ sơ cần chuẩn bị bao gồm:

- Giấy đăng ký thực hiện IPO

- Cáo bạch

- Điều lệ doanh nghiệp tổ chức hoạt động

- Quyết định phê duyệt về phương án thu sau khi IPO do Đại hội đồng cổ đông phê duyệt

- Bản cam kết điều kiện sau khi hoàn thành IPO: Hoặc là niêm yết cổ phiếu hoặc là giao dịch tại hệ thống sàn

- Bản cam kết duy trì 20% cổ phần của cổ đông trong thời gian ít nhất 1 năm tính từ khi IPO kết thúc.

- Hợp đồng tư vấn của doanh nghiệp và công ty chứng khoán

- Văn bản xác nhận việc doanh nghiệp đã mở tài khoản phong tỏa để nhận tiền mua cổ phiếu trong đợt chào bán chứng khoán IPO.

- Bản cam kết về việc bảo lãnh phát hành.

4. Những phương thức để thực hiện IPO

Để chào bán IPO, doanh nghiệp có thể chọn qua rất nhiều phương thức và tất cả những phương thức đó đều được Luật chứng khoán Việt Nam quy định nên yên tâm về sự hợp pháp.

- Chào bán IPO qua truyền thông (qua tivi, internet, báo chí, ..., sàn giao dịch thế giới có độ uy tín rõ ràng như Forex, XM, Exness, ...)

- Bảo lãnh cam kết

- Đấu giá kiểu Hà Lan

- Dịch vụ

- Mua lại số lượng lớn sau đó chào bán lại

- Doanh nghiệp có thể tự động phát hành

Nêu trên chính là 6 phương thức phổ biến được dùng nhiều để phục vụ IPO. Đơn vị bạn hoàn toàn có thể chủ động lựa chọn áp dụng phương thức phù hợp với tình hình hoạt động thực tế của doanh nghiệp sao cho lần đầu tiên thực hiện IPO sẽ cho kết quả mĩ mãn. Tuy nhiên, mọi lần đầu tiên đều không tránh khỏi bỡ ngỡ. Để IPO thành công một cách chắc chắn thì tốt hơn hết, doanh nghiệp bạn nên ưu tiên nhờ hỗ trợ của các tổ chức, cơ quan doanh nghiệp.

5. Lưu ý gì khi thực hiện IPO

Việc triển khai IPO rõ ràng sẽ mang tới nhiều lợi nhuận cho nhà đầu tư. Nhưng khi mới bắt đầu thực hiện chắc chắn các trader không tránh khỏi sự bỡ ngỡ. Vì vậy, hãy có sự chuẩn bị trước khi bắt đầu. Dưới đây là một số lưu ý để bạn chuẩn bị cho cuộc IPO của mình được tốt nhất.

5.1. Tìm hiểu bản cáo bạch

Bản cáo bạch chứa thông tin xoay quanh doanh nghiệp như tình hình tài chính, hiệu quả kinh doanh, tài sản, ... Vì vậy để xác định chính xác mức độ hoạt động của doanh nghiệp trên nhiều phương diện như tài chính, hiệu quả kinh doanh, tài sản, ... Bản cáo bạch sẽ là yếu tố cần thiết để nghiên cứu, thông qua đó, bạn hoàn toàn có thể đưa ra được quyết định đúng đắn cho sự đầu tư.

5.2. Nghiên cứu các ngành nghề hoạt động chính của công ty

Ngành nghề của công ty đương nhiên ai cũng biết thì mới làm việc và điều hành được. Tuy nhiên chúng ta vẫn phải thực hiện nghiên cứu về nó để phục vụ đối với dự định đưa doanh nghiệp thực hiện hoạt động IPO. Từ bước tìm hiểu kỹ về bản cáo bạch, nhưng độ chính xác của nó không thể đạt 100% cho nên nghiên cứu ngành nghề sẽ bổ sung được những khuyết thiếu đó và giúp cho kế hoạch phát triển của công ty, doanh nghiệp đạt được những thành tựu tốt nhất.

Nhìn chung, việc khám phá IPO là gì rất quan trọng. Hy vọng doanh nghiệp sẽ sớm đem hình ảnh, thương hiệu của mình được quảng bá sâu rộng hơn vào trong thị hiếu người tiêu dùng.