1. Những thông tin cơ bản về đàn dương cầm

1.1. Bạn hiểu đàn dương cầm là gì?

Đàn dương cầm trong định nghĩa của Wikipedia được giải thích như sau:

“Là một nhạc cụ sử dụng bộ dây phím để tạo ra âm thanh, rất phổ biến và được ưa chuộng trên thế giới”.

Một cách tổng quát nhất thì đàn dương cầm hay còn được gọi là đàn piano. Đây là loại đàn sử dụng các phím bấm để tạo ra âm thanh trầm bổng khác nhau. Đàn dương cầm rất phổ biến ở trên thế giới và được mệnh danh là vua của các loại đàn. Chính vì thế mà đàn dương cầm rất được ưa chuộng cũng như là loại nhạc cụ gắn liền với tên tuổi của các thiên tài âm nhạc trên thế giới.

Những thiên tài, nhà soạn nhạc nổi tiếng gắn với chiếc đàn piano có thể kể đến như Mozart, Beethoven,... Những tác phẩm nổi danh và sự nổi tiếng của họ đều gắn với hình ảnh của nhạc cụ rất đặc trưng là piano hay đàn dương cầm. Do vậy mà hiện nay, đây được xem là nhạc cụ có số lượng người theo học nhiều nhất. Vì thế mà việc tìm hiểu đàn dương cầm là gì sẽ là cách tốt nhất để bạn chinh phục cũng như làm chủ nhạc cụ này. Để từ đó có thể thả hồn vào trong tác phẩm và mang đến những bản nhạc đặc sắc nhất cho người nghe.

1.2. Lịch sử ra đời của đàn dương cầm như thế nào?

Bartolomeo Cristofori được xem là người đã phát minh ra đàn dương cầm và chiếc đàn đầu tiên được ra đời vào năm 1709. Từ những năm 1700 thì ông đã lên kế hoạch cho việc tạo ra một chiếc đàn có thể biểu hiện âm nhạc theo cách truyền cảm hơn, rung động hơn. Và piano mà Cristofori thiết kế chính là sự chuyển tiếp lực từ các phím đàn qua búa gõ vào các dây phím, khác với đàn harpsichord là dùng dụng cụ bằng ống lông để gảy đàn. Vì thế mà âm thanh mới được tạo ra có sự trầm bổng tuy nhiên lại không có quá nhiều khác biệt.

Mãi cho đến sau này, khi các thiết kế về đàn piano của ông được tung ra và được nhiều nhà sản xuất chú ý thì piano mới có sự cải tiến để trở thành một nhạc cụ độc lập. Mặc dù vậy thì cũng không có quá nhiều ấn tượng cho loại nhạc cụ này. Đến năm 1732 thì các tác phẩm dành cho piano mới bắt đầu được triển khai và kỷ nguyên của nhạc cụ biểu diễn này cũng được mở ra từ đó.

Nền âm nhạc piano cổ điển đã được phát triển theo 2 hướng vào những năm 1750. Khi đó, piano ở Anh được chế tạo có sự phức tạp hơn và khối lượng cũng nặng hơn. Trong khi đó, ở Đức thì piano lại có phần tối giản hơn và nhẹ hơn, đó chính là cây đàn xứ vlenna. Đây cũng là loại đàn mà Mozart, Beethoven hay Haydn đã chơi và soạn nhạc để cho ra các tác phẩm trứ danh của mình.

Kể từ đó, piano cổ điển ngày càng phát triển hơn với vai trò là một loại nhạc cụ độc lập. Vì vậy mà người ta đòi hỏi nhiều hơn ở một chiếc đàn dương cầm với việc mang đến âm thanh to hơn. Và sự cải tiến đàn dương cầm đã được triển khai để cho ra phiên bản ấn tượng, đặc sắc hơn về âm thanh mà nhạc cụ này có thể mang đến cho người nghe.

1.3. Lược sử về tên gọi của đàn dương cầm

Đàn dương cầm hay piano ban đầu không phải là tên được sử dụng ở Việt Nam. Khi nhạc cụ này mới du nhập vào nước ta thì nó có tên là “tây dương cầm”. Tên gọi này xuất phát từ nguồn gốc của piano khi nó là nhạc cụ của các nước phương Tây, vì thế mà “tây” chính là biểu thị cho “biển phía Tây” hay các nước Tây Âu. Lâu dần, khi nhạc cụ này trở nên phổ biến hơn ở nước ta thì đã được rút gọn thành “dương cầm”. Vì thế mà đàn dương cầm chính là đàn piano hay đàn Tây dương cầm ngày xưa.

2. Có những loại đàn dương cầm nào hiện nay?

2.1. Tiền thân của đàn dương cầm có thể bạn chưa biết

Đàn dương cầm thực tế không phải tự nhiên mà được nghĩ ra, nó chính là con lai của một số nhạc cụ và được cải tiến, biến đổi để tạo thành đàn dương cầm như ngày nay. Những nhạc cụ được coi là tiền thân của piano có thể kể đến như:

2.1.1. Đàn harpsichord

Đàn harpsichord có ý nghĩa như sau: harpsi là đàn hạc và chord là dây. Loại đàn này có bộ máy gảy trông khá giống với đàn hạc, chính vì thế mà nó có tên gọi là đàn harpsichord.

Về cấu tạo chi tiết thì bàn phím của đàn harpsichord được đặt trên trục giữa chiều dài của đàn, đầu còn lại sẽ gắn với một thanh gỗ chứa miếng gảy đàn. Khi có sự tác động lên bàn phím thì chiếc gảy nhỏ đó sẽ tác động lên dây đàn để tạo ra âm thanh.

2.1.2. Đàn clavichord

Đàn clavichord thực tế đã xuất hiện từ thế kỷ 15, tuy nhiên, đến thế kỷ 19 thì mới thực sự trở nên phổ biến ở Đức và thời kỳ phục hưng. Loại nhạc cụ này thường được sử dụng để học thay vì để sáng tác như các nhạc cụ khác.

Về cấu tạo thì đàn clavichord được cấu tạo từ dây và phím, vì thế mà đây chính là nguồn gốc của tên “clavichord” khi clavis được hiểu là phím còn chord nghĩa là dây. Để tạo ra âm thanh thì ta sẽ dùng lực để tác động lên phím, khi đó, một thanh sẽ bật lên và đập vào dây đàn. lúc này, âm thanh từ đàn sẽ được phát ra.

2.2. Các loại đàn dương cầm hiện nay

Nhắc tới đàn dương cầm trên thị trường hiện nay thì có 3 loại chính, đó là dương cầm lớn, dương cầm đứng và 1 loại chính là lai của 2 kiểu dương cầm trên.

Với sự phát triển của công nghệ, thì sự kết hợp giữa nhạc cụ truyền thống và yếu tố hiện đại là điều rất phổ biến. Vì thế mà bên cạnh guitar điện thì chúng ta cũng có đàn dương cầm điện hay digital piano. Về cơ bản thì âm thanh của digital piano cũng khá giống với đàn dương cầm truyền thống, tuy nhiên, về mặt nguyên lý hoạt động thì khác nhau hoàn toàn.

Nếu như đàn dương cầm truyền thống hoạt động dựa trên sự cộng hưởng và nguyên lý truyền âm thanh thì digital piano hoạt động nhờ cảm ứng bàn phím và hệ thống loa. Vì thế nên âm thanh tạo ra vẫn có sự khác biệt nhất định.

3. Đàn dương cầm có đặc điểm cấu tạo như thế nào?

Về đặc điểm cấu tạo thì mỗi một loại đàn dương cầm khác nhau sẽ có những điểm cấu tạo riêng biệt. Tuy nhiên, tựu chung lại thì chúng vẫn có những điểm giống nhau như sau: nắp đàn, thân đàn, bàn phím, bộ cơ, dây nối phím và pedals (bàn đạp),...

Một trong những điểm đặc biệt của đàn dương cầm chính là phím đàn. Trước đây, người ta sẽ sử dụng ngà voi để làm phím đàn để mang đến cảm giác đàn tốt hơn cũng như tăng khả năng thấm hút khi nhiều người bị ra mồ hôi tay. Tuy nhiên, hiện nay thì hầu hết phím đàn đều được chế tạo bằng nhựa hoặc gỗ vì việc sử dụng ngà voi sẽ dẫn đến tình trạng săn bắn voi trái phép và ảnh hưởng tới cá thể loài voi cũng như hệ sinh thái môi trường thế giới động vật.

Về âm sắc thì đàn dương cầm sẽ có những đặc trưng như dải âm sẽ có sự cộng hưởng âm thanh từ thấp cho đến cao và từ cách chơi đàn nhịp chậm tới tốc độ nhanh hơn. các dải âm của đàn dương cầm đều có được sự ổn định, rõ ràng và sự phản hồi một cách nhanh chóng,... Chính vì thế mà loại nhạc cụ này được đánh giá là rất dễ để truyền tải cảm xúc.

Với những đặc điểm này thì đàn dương cầm hay đàn piano thường được sử dụng cho các bản nhạc jazz hay nhạc cổ điển. Ngoài ra thì nó cũng được sử dụng cho các thể loại khác khi là nhạc cụ đệm cho người hát hoặc độc tấu các bản nhạc được chuyển thể sang piano,...

Trên đây là những thông tin chi tiết mà vieclam123.vn muốn gửi tới các bạn về đàn dương cầm. Mong rằng, những nội dung trong bài đã giúp bạn giải đáp được đàn dương cầm là gì cũng như nguồn gốc của loại nhạc cụ nổi tiếng thế giới này.