Đăng nhập tài khoản:
Từ xưa, con người luôn được đánh giá trên rất nhiều tiêu chí khác nhau và cầm kỳ thi hoạ chính là một trong số các tiêu chí đề ra đó. Tuy nhiên, cầm kỳ thi hoạ là gì không phải ai cũng hiểu rõ được tiêu chí này. Vì vậy, bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ về cầm kỳ thi họa cũng như thấu hiểu được nỗi niềm của con người trong thời kỳ xưa khi được đánh giá thông qua một tiêu chí nào đó.
Cầm kỳ thi họa hay cầm kỳ thư hoạ, đây là một thành ngữ Hán Việt có nguồn gốc từ Trung Quốc nhưng được sử dụng phổ biến tại Việt Nam cho đến hiện nay. Mặc dù vậy, để nói đến ý nghĩa hay nguồn gốc của cầm kỳ thi họa thì không phải ai cũng rõ. Theo bạn, cầm kỳ thi họa là gì?
Thực tế thì cầm kỳ thi họa chính là đại diện cho 4 tài năng của con người ở các lĩnh vực là “cầm - đàn”, “kỳ - cờ”, “thi - thơ”, và “họa - vẽ”. Sử dụng cầm kỳ thi họa tức là để đánh giá và khen một người nào đó tài năng vẹn toàn, tinh thông mọi thứ trong cuộc đời này và là yếu tố để phân biệt “hiền nhân hay quân tử”, “phàm phu hay bất tài”.
Theo quan niệm phong kiến xưa thì một người quân tử không chỉ văn võ song toàn mà còn cần tinh thông mọi thứ và cầm kỳ thi họa chính là 4 tiêu chí chính được coi trọng trong quan niệm đó. Không chỉ với nam nhân mà nữ nhân trong thời đại này cũng hết sức chú ý đến “cầm kỳ thi họa”, đặc biệt là nữ nhân trong nhà quan lớn, có chức có quyền và có danh vọng.
Những người được đánh giá là “cầm kỳ thi họa” cái gì cũng giỏi thường sẽ được coi trọng và tiếng nói vô cùng có trọng lượng. Không những vậy, còn thể hiện tài năng xuất chúng hơn người, không giống với những “phàm phu tục tử” hay “cô nương gia” thông thường.
Theo nguyên gốc thì thành ngữ này sẽ là “cầm kỳ thư họa”, tuy nhiên, khi người Việt sử dụng đã có sự biến đổi nhất định để phù hợp hơn với văn hóa của mình. Nếu như trong câu nói gốc, 4 tài năng chính được kể đến là “đàn - cờ - thư pháp - vẽ” thì ở câu nói của Việt nam sẽ là “đàn - cờ - thơ - vẽ”. Tại sao lại có sự biến đổi giữa thư và thi?
Để giải thích về sự khác biệt này thì chính là bởi người Việt chúng ta dùng bảng chữ cái latinh, do vậy mà thường có sự biến đổi thư và thi để cho thuận hơn. Cùng với đó, người Việt xưa nổi tiếng về thơ ca nhiều hơn so với thư pháp, vì thế mà thi được sử dụng để ám chỉ cho tài năng này.
Mặc dù có sự khác nhau nhất định, tuy nhiên, về ý nghĩa của câu nói vẫn không có gì thay đổi. Đây vẫn là tiêu chí để đánh giá quân tử cũng như những cô nương có tài năng xuất chúng, am hiểu về nghệ thuật một cách đầy học thức.
Về nguồn gốc thì cầm kỳ thi họa là câu nói được trích trong quyền 5 tác phẩm “Bắc mộng tỏa ngôn” của tác giả Tô Quang Hiến, thời nhà Tống. Và từ đó, cầm kỳ thi họa trở nên phổ biến hơn và được dùng để nói đến những người tài hoa, học rộng và đa tài ở nhiều lĩnh vực khác nhau.
Nếu như đã giải đáp được phần nào về cầm kỳ thi họa là gì thì 4 tài năng chính được nhắc đến có ý nghĩa ra sao? Hiểu rõ từng yếu tố sẽ giúp bạn lý giải được tại sao 4 tài năng này lại phản ánh về một người có tài và thông minh trong xã hội xưa.
.jpeg)
Cầm có nghĩa là đàn và tài năng đầu tiên được nhắc đến chính là khả năng đánh đàn.
“Chẳng ngôn ngữ nào êm dịu và trầm lắng cho bằng ngôn ngữ của thi ca
Chẳng âm điệu nào thiết tha cho bằng cung thanh trầm của khúc nhạc…”
Tiếng đàn còn chính là tiếng lòng, là sự gợi mở về tâm hồn cho cả người đánh lẫn người thưởng thức. Thông qua tiếng đàn mà hiểu được hỉ, nộ, ái ố, cũng thông qua tiếng đàn mà kể được cả một câu chuyện. Vì thế mà khả năng của đánh đàn phải thực sự tài giỏi thì mới có thể làm được điều này.
Chính khả năng truyền tải của tiếng đàn đã khiến cho người đánh đàn trở nên đặc biệt hơn. Tiếng đán đi vào lòng người, giúp con người xoa dịu tâm hồn, giúp ta thư giãn đầu óc và tinh thần, giúp bản thân trở nên tĩnh lặng mà nhẹ nhàng hơn bao giờ hết.
Một khúc nhạc cực kỳ nổi tiếng đó chính là Hoa Tư dẫn. Khúc nhạc này có nguồn gốc từ Trung Quốc và hướng con người ta đến với một cuộc sống không nhục dục, thay vào đó chính là lối sống an nhàn, hưởng thụ và mang đến một cuộc sống hạnh phúc hơn bao giờ hết.
Chính điều này mà người ta coi việc chơi cầm cũng chính là tu luyện. Các nho gia thời xưa coi việc chơi đàn chính là quá trình thiền tịnh, giúp minh sáng trí tuệ, tu tâm dưỡng tính và là cách để trở thành một người quân tử sau này.
Kỳ có nghĩa là cờ, sở dĩ khả năng chơi cờ được nhắc đến ở đây chính là bởi thế cờ như thế đời. Điều này có nghĩa là mỗi một trận cờ được coi như tình thế của một cuộc chiến trong đời sống thực tại. Việc toan tính từng nước đi sẽ là những cách hành xử của người chơi cờ. Vì vậy mà cờ sẽ thể hiện được tài trí, sự tập trung, tư duy logic cũng như tài quan sát và thấu hiểu tâm lý đối phương cực kỳ sắc bén.
Hơn hết, khi chơi cờ, não bộ sẽ có sự tập trung nhất định vào bàn cờ và thường không hề nghĩ đến việc gì khác. Vì thế mà đây cũng là khoảng thời gian để não có thể thư giãn và có được sự bình tĩnh để tính toán chính xác hơn trong từng nước đi của mình.
Thơ ca hay thơ văn là một trong những thế mạnh của người Việt ta. Ngâm thơ không chỉ cho thấy một tâm hồn thi sĩ mà còn chính là sự rung cảm của mỗi người đối với sự vật được nhắc đến trong thơ.
Thơ và họa luôn được gắn liền với nhau khi trong thơ có họa, trong họa có thơ. Việc tức cảnh sinh tình, vẽ tranh ngâm thơ chính là điều thường thấy của các nho gia, những người học rộng tài cao. Người họa gia cần mang đến sức sống cho bức tranh của mình và thổi hồn vào đó để bất cứ ai khi nhìn vào đều cảm nhận được ý đồ truyền tải của tác giả. Đồng thời, bài thơ được làm cũng cần mang hơi thở của cuộc sống, làm rõ nét hơn cảnh vật trong bức tranh. Từ thơ và họa mà ta thấy cả một cảnh vật ngay trước mắt với sự cảm nhận chi tiết qua từng giác quan của cơ thể.
Mỗi một yếu tố phản ánh một tài năng nhất định và những tài năng này đều cần có sự hiểu biết và tinh thông ở mức cực kỳ cao thì mới có thể xứng danh với thành ngữ “cầm kỳ thi họa”. Do vậy mà cho đến hiện nay, người ta vẫn sử dụng thành ngữ này để ngợi khen những người có tài năng, có sự hiểu biết rộng ở nhiều lĩnh vực khác nhau.
Một điểm đặc biệt của cầm kỳ thi họa đó là khi được đánh giá với thành ngữ này thì cả nam nhân hay nữ nhân đều trở nên có giá hơn. Vì thế mà việc lấy vợ gả chồng cũng sẽ thuận lợi hơn để tìm kiếm những mối lương duyên ăn ý, môn đăng hộ đối. Vì thế mà có tài năng sẽ là cách để tạo sự thu hút cũng như mang đến sự thuận lợi hơn trong cuộc sống sau này.
Trên đây chính là ý nghĩa của cầm kỳ thi họa là gì. Hy vọng rằng, bài viết đã giúp bạn làm rõ thông tin cơ bản về cầm kỳ thi họa để bạn thấu hiểu được bản chất cũng như nguồn gốc của thành ngữ này.
Pitching là gì? Pitching có vai trò như thế nào với truyền thông và startup? Cách để pitching hiệu quả là gì? Cùng tìm hiểu ngay sau đây nhé!
Chia sẻ