1. Tầm quan trọng của mở bài trong môn văn học

Ngày xưa ông cha ta có câu “Vạn sự khởi đầu nan” khi bắt đầu mọi việc suôn sẻ thì mọi thứ làm tiếp sau đó sẽ trở nên thuận lợi và dễ dàng hơn. Mở bài trong mọi bài viết là sự mở đầu trong việc nêu ý tưởng cần diễn đạt trong bài viết đó, mở bài rất quan trọng trong cấu trúc một bài văn trong chương trình học của các bạn học sinh sinh viên, mở bài không thể thiếu nếu học sinh không muốn đạt kết quả thấp, mở bài là sự kết nối cho toàn bài nên rất cần thiết trong việc thể hiện nội dung bài học ngay ở phần mở bài.

+ Mở bài rất quan trọng đối với người viết : Khi đối mặt với một vấn đề hay một đề tài cần viết, phần mở bài là phần khiến các bạn trẻ cảm thấy khó khăn nhất, sự dẫn dắt thể hiện ý diễn tả  ở phần mở đầu hay sẽ giúp các bạn có thêm cảm hứng cho bài viết của mình, giúp bài viết được trôi chảy hơn và sự hoàn thành một bài viết cũng nhanh chóng. Mở bài hay giúp cho người viết nhận được sự đánh giá cao của người đọc, thông việc việc mở đầu bài viết, người đọc hiểu được nội dung mà người viết muốn truyền đạt và sự khám phá, tò mò của người đọc về các nội dung sau là dễ dàng thấy được.

+ Mở bài hay còn tạo ấn tượng cho người chấm bài, họ sẽ cảm thấy thoải mái về bài viết của bản thân, nhận được những thiện cảm lời đóng góp khen ngợi cao. Người đọc cũng được học hỏi thêm cách dùng ngôn từ trau chuốt hơn qua các bài viết. Và người đọc thấy được sự thích thú khi cảm nhận bài văn ngay từ phần mở đầu thì có thể khẳng định được chất lượng bài văn đạt giá trị cao.

+ Một bài văn cần nhiều kỹ năng và mở bài là một kỹ năng quan trọng cho thấy người viết đã xác định đúng hướng và đi sâu vào vấn đề cần thể hiện.

2. Nguyên tắc để viết mở bài hay

Để có một mở bài hay cho một bài viết không hề dễ dàng, hay ở đây không chỉ là nội dung thể hiện đủ đúng ý mà mở bài hay còn được thể hiện qua việc sử dụng ngôn từ viết hay, ngôn ngữ của mỗi người là khác nhau vì cách cảm nhận văn học trong mỗi người là khác nhau nên trau dồi về kiến thức văn học cũng quan trọng. Có hai nguyên tắc để viết mở bài hay mà các bạn có thể tham khảo :

-  Nguyên  tắc thứ nhất là nêu đúng vấn đề đặt ra trong đề bài hay còn gọi là làm “trúng đề”.

-  Nguyên tắc thứ hai là chỉ được phép nêu những ý khái quát về vấn đề hay là tóm tắt nội dung thể hiện trong bài viết một cách súc tích nhưng vẫn thể hiện ý rõ diễn đạt.

+ Một mở bài hay cần có các yếu tố:

-  Ngắn gọn : ở đây được hiểu mở bài hay ngắn gọn là ngắn về số lượng câu và nội dung thể hiện, số lượng câu chỉ cần khoảng 3-4 câu, nội dung chỉ cần sự tóm tắt ngắn gọn. Phần mở bài quá dài dòng không những khiến bạn mất thời gian mà còn khiến bạn bị cạn kiệt ý tưởng cho phần thân bài, đôi khi mở bài dài quá khiến sai lệch ý trong cách thể hiện. Hãy viết mở bài là sự tóm tắt, khơi nguồn nội dung ít để người đọc cảm nhận được sự tò mò và đi chinh phục nội dung tiếp theo ở phần thân bài

-  Đầy đủ : Một mở bài hay đầy đủ là phải nêu được vấn đề nghị luận, câu nói dẫn dắt, ngắn nhưng đầy đủ ý mới quan trọng, vấn đề chính cũng như nội dung quan trọng bắt buộc phải nhắc đến phần mở bài.

-  Độc đáo : Độc đáo trong một mở bài hay là gây được sự chú ý cho người đọc về vấn đề cần viết bằng những liên tưởng khác lạ, tưởng tượng phong phú trong các bài văn miêu tả, kể tạo sự thu hút bất ngờ cho người đọc. Sự độc đáo trong mở bài khiến bài viết của các bạn trở nên nổi bật và nhận được sự chú ý và theo dõi của mọi người về chất lượng bài văn.

- Tự nhiên : Dùng ngôn từ giản dị, mộc mạc trong cách viết bài, đặc biệt thể hiện ở phần mở bài là cần thiết để có một mở bài hay.

Phần mở bài có ảnh hưởng đến cảm xúc, tâm  lý người chấm nên sự đầu tư kỹ càng về kiến thức và kỹ năng cho phần mở bài để tránh lạc đề, sơ sài hay dài dòng, tuân thủ những nguyên tắc hay những yếu tố cơ bản là cần thiết trong việc tạo một mở bài hay và ý nghĩa.

3. Cách viết mở bài hay và ấn tượng

Để mở bài một bài viết được đầy đủ nội dung và nhận được nhiều sự quan tâm của người đọc thì các bạn trẻ khi viết bài cần học cách viết mở bài hay như thế nào.

Có thể tham khảo cách viết mở bài văn hay sau:

+ Cần xác định được vấn đề nêu trong mở bài:

Xác định vấn đề bằng cách đặt và trả lời câu hỏi “Bài làm cần thể hiện vấn đề gì” khi trả lời được câu hỏi đó đồng nghĩa với việc xác định được nội dung, phạm vi kiến thức vận dụng trong bài học. Bạn có thể dùng bút tô đậm những từ ngữ được coi là quan trọng là từ khóa trong đề bài và lấy đó làm từ để nhấn mạnh ở phần mở bài của các bạn. Xác định vấn đề giúp các bạn viết mở bài hay, không có sự lạc đề, phân tích được bài văn đó viết về tác giả hay tác phẩm, biết được thể loại văn cần viết, là đề đóng hay đề mở, nghị luận xã hội hay nghị luận văn học, văn miêu tả hay văn kể chuyện. Sau khi xác định đúng vấn đề thì phải biết áp dụng những kiến thức nền tảng cơ bản và khái quát nhất để viết  mở bài

Ví dụ: đối với đề tài miêu tả người em yêu quý nhất cần xác định vấn đề ở đây là văn miêu tả, đối tượng là mẹ hay cha, anh chị em, một người thân yêu cụ thể hãy nêu một số vai trò của người đó trong cuộc sống của bạn.

+  Nắm vững được các yêu cầu trong viết mở bài hay

Khi đặt vấn đề xong, các bạn phải đáp ứng được các yêu cầu sau:

- Nêu vấn đề một cách ngắn gọn nhất gây được hứng thú cho người đọc và người nghe

- Nêu được hướng giải quyết, phạm vi giải quyết vấn đề và tầm quan trọng hay ý nghĩa của vấn đề để người đọc dễ dàng theo dõi nội dung ngay từ phần mở bài

- Hiểu được mục đích của mở bài là giới thiệu vấn đề mà mình sẽ viết mà đi vào trọng tâm, tránh đi vòng vo rồi mới đặt vào nội dung chính.

+ Kết cấu phần mở bài hay được chia làm 3 phần:

- Phần thứ nhất là mở đầu đoạn: Viết những câu dẫn dắt có liên quan và gần gũi với vấn đề chính cần diễn đạt. Tùy vào nội dung vấn đề cần thể hiện mà người viết lựa chọn câu dẫn dắt là một câu thơ, câu danh ngôn hay tục ngữ thể hiện rõ ý thể hiện

- Phần thứ hai là phần giữa đoạn : thể hiện luận đề chính bằng một hai câu

- Phần thứ ba là phần kết đoạn :bằng một câu thể hiện ý kết nối với thân bài hay ý kết thúc phần mở bài

+  Mở bài hay có thể tham khảo một số cách sau:

Các bạn có thể viết mở bài theo 1 trong 2 cách:

- Mở bài trực tiếp là cách giới thiệu vào vấn đề chính. Với cách mở bài này, người viết muốn đi thẳng vào vấn đề nên tránh được sự lan man, lạc đề, tiết kiệm được thời gian suy nghĩ cho người viết nhưng đôi khi ít tạo sự lôi cuốn thu hút người đọc.

- Mở bài gián tiếp là cách mở bài đi từ xa đến gần, từ khái quát đến tổng quát, nói chuyện khác để dẫn vào chuyện của mình, không dẫn trực tiếp vào luôn vấn đề mà đi vòng vo từ một yếu tố khác để làm nổi bật lên vấn đề cần nói đến. Một số mở bài theo cách gián tiếp như mở bài theo lối diễn dịch, mở bài theo  lối quy nạp, mở bài theo lối tương đồng, theo lối tương phản, mở bài gián tiếp bằng cách đặt câu hỏi nghi vấn

Dù viết mở bài theo cách nào cũng phải thể hiện nội dung một cách chính xác và súc tích thể hiện được vấn đề cần được viết đến trong bài.

4. Phương pháp để các bạn rèn luyện cách viết mở bài hay

Chúng ta thường nghe câu “ Văn hay không kể văn dài, chỉ mở đầu bài là biết văn hay” nên tầm quan trọng của phần mở bài là rất cần thiết. Để có cách viết mở bài hay thì học sinh cần phải trau dồi phương pháp học tập phù hợp nhất :

+ Rèn luyện bằng việc luyện tập viết các đề tài văn học do bản thân mình tham khảo hay thầy cô cho, đặc biệt là cách viết mở bài hay, viết mở bài với nhiều cách khác nhau để có sự sáng tạo trong cách viết mở bài.

+  Trau dồi vốn từ của bản thân bằng cách đọc các bài văn mẫu, cách họ sử dụng từ ngữ trong từng ngữ cảnh cụ thể, tăng khả năng giao tiếp, bồi dưỡng tâm hồn từ những hoạt động có ích ngoài xã hội để tăng cảm thụ thơ văn, cảm nhận văn học lấy từ nguồn cảm xúc thực tế của bản thân thể hiện được yếu tố mộc mạc, tự nhiên trong cách diễn đạt.

+ Phụ huynh khi thấy con em mình khó khăn trong việc học văn, hay là khó khăn ngay từ việc nghĩ mở bài hay cho bài văn thì cần sự trợ giúp của gia sư, gia sư dạy giỏi văn với nhiều năm kinh nghiêm, có chuyên môn cao giúp các bạn có phương pháp phù hợp để học tốt môn văn, trau dồi học sinh trong việc cảm nhận văn hay. Văn hay không phải ai cũng thể làm được cũng như viết một mở bài hay thu hút sự chú ý của người đọc ngay từ giai đoạn đầu bài viết không chỉ cần nội dung đủ mà ngôn từ cũng phải có sự mượt mà, tránh sự khô khan trong diễn đạt. Đừng nghĩ học văn khó mà chán nản hãy cảm nhận nó giống như các môn khác, nếu có sự cố gắng thì sẽ dễ dàng vượt qua với thành tích cao.

Với cách viết mở bài hay mà vieclam123.vn đã chia sẻ, các em hãy áp dụng để có cho mình những bài văn hay giàu cảm xúc nhé.

>> Đọc thêm bài viết:

• Bài văn miêu tả cơn mưa rào hay nhất
• Bài viết phân tích về bài thơ" Viếng Lăng Bác" của Viễn Phương
• Phân tích nhân vật Chí Phèo ở trong tác phẩm “Chí Phèo”