1. Bạn hiểu như thế nào về body shaming?

Body shaming là gì? Body shaming là một thuật ngữ tiếng Anh. Dịch ra tiếng Việt thì đây chính là từ chỉ hành động, lời nói với ý nghĩa miệt thị, chê bai về ngoại hình của người khác hay của chính bản thân mình. Việc sử dụng body shaming là ám chỉ mức độ nghiêm trọng hơn so với việc trêu đùa về ngoại hình một cách thông thường. Các lời nói, từ ngữ được sử dụng đều mang tính ác ý cao về ngoại hình của đối tượng được đưa ra bàn tán.

Thực tế thì body shaming không quá khó để bắt gặp. Chúng diễn ra ở ngay chính đời sống xung quanh của chúng ta. Và trên thế giới hiện nay, hầu hết các quốc gia đều tồn tại vấn đề body shaming, bao gồm cả Việt Nam. Chính điều này đã dẫn tới sự ảnh hưởng không hề nhỏ tới thể chất, tinh thần và cuộc sống của các đối tượng bị body shaming.

Sự phát triển của body shaming thực tế rất đơn giản. Xuất phát ban đầu có thể là những câu nói trêu đùa mà có lẽ bất cứ ai cũng có lúc vô tình nói ra. Ví dụ như “Béo thế!”, “Xấu thế!”, hay “Da đen thế”!,... Tưởng chừng chỉ là những câu nói vui đùa vô cùng đơn giản, thế nhưng việc bị quá nhiều người nói, hay nói quá nhiều sẽ khiến cho người bị nhận xét cảm thấy không vui vẻ. Và ở mức độ cao hơn, khi sự trêu đùa trở nên quá trớn với những lời nhận xét khó nghe hơn thì body shaming đã thực sự xuất hiện. Dần dần, người bị nhắc tới đó cũng sẽ trở nên tự ti về ngoại hình của chính bản thân mình. 

Hiện nay, body shaming không chỉ được truyền tải qua lời nói trực tiếp mà thông qua rất nhiều hình thức khác nhau. Ví dụ như những lời bình luận trên các trang mạng xã hội, những hình ảnh, video đăng tải kèm theo caption mang tính body shaming,... Sự đa dạng trong cách thức miệt thị ngoại hình này đã là con dao sắc bén tạo nên những vết thương rất lớn về tinh thần và thể xác của các đối tượng bị miệt thị.

Có 2 kiểu body shaming phổ biến, đó là miệt thị người khác và miệt thị chính mình. Thực tế thì cho dù là miệt thị theo cách nào đi chăng nữa người tổn thương đôi khi không đơn giản chỉ là đối tượng bị miệt thị mà ngay cả người đi miệt thị, body shaming người khác đó.

2. Vấn nạn body shaming hiện nay như thế nào?

2.1. Đối tượng bị body shaming là ai?

Khi đã hiểu được body shaming là gì thì bạn có biết ai sẽ là nạn nhân của hiện tượng miệt thị ngoại hình này không?

Có một điều rất chính xác về body shaming cần được công nhận đó chính là bất cứ ai trong chúng ta cũng có thể trở thành đối tượng bị body shaming. Chỉ cần bạn sở hữu những đặc điểm trên cơ thể không phù hợp theo tiêu chuẩn trong mắt người khác là bạn hoàn toàn có thể bị body shaming thông qua nhiều cách khác nhau.

Bạn có thể là một người bình thường với gia cảnh bình thường, không có một đặc điểm gì nổi bật. Bạn cũng có thể là một người vô cùng nổi tiếng về gia thế, về tài năng hay về nhan sắc. Bạn là một người khuyết tật, bạn là người bình thường nhưng không có ngoại hình xuất sắc,.... Cho dù bạn thuộc trường hợp nào thì body shaming vẫn có khả năng đến với bạn. 

Người nào đó không thích bạn và họ sẽ cố soi mói ra điều gì đó không trọn vẹn của bạn của bạn để chế giễu, miệt thị, mỉa mai. Hay nói cách khác chính là biến bạn thành nạn nhân của body shaming.

2.2. Body shaming bắt đầu từ đâu mà ra?

Nguyên nhân dẫn tới nạn body shaming là gì? Đây chắc hẳn là vấn đề mà nhiều người quan tâm, ngay cả với các bác sĩ tâm lý hay các chuyên gia về tâm thần khi điều trị những trường hợp bị ảnh hưởng bởi body shaming.

Thực tế thì body shaming diễn ra dựa trên nhiều yếu tố khác nhau. Tuy nhiên, nguyên nhân dễ hiểu và có phần phổ biến nhất đó chính là tiêu chuẩn về ngoại hình, về cái đẹp và về sự bình thường. Tức là dựa trên tiêu chuẩn của cá nhân, của cộng đồng nói chung, người khác nhận định một người là quá béo, quá gầy và bắt đầu có những lời nói nhận xét về điều đó. Một người nói, hai người nói và bắt đầu có nhiều người chú ý hơn về điều đó. Những lời nhận xét, cười đùa về “sự béo”, “sự gầy” trở nên nhiều hơn và đã tạo ra những ám ảnh về mặt tinh thần với người đó. Đấy là quá trình mà body shaming bắt đầu và diễn ra.

Một nguyên nhân khác nữa chính là việc một người quá nổi bật hay có những điểm khiến người khác không thích. Và họ có những điểm trên cơ thể không được phù hợp với tư duy, nhận định thẩm mỹ theo số đông. Điều này đã dẫn tới việc body shaming để công kích người đó, khiến bản thân người nó dần trở nên tự ti, mặc cảm hơn về ngoại hình của chính mình. 

Một ví dụ điển hình chính là một vlogger nổi tiếng người Hàn Quốc là Yang Soo Bin với biệt danh thánh ăn Hàn Quốc. Các video ăn uống của cô được rất nhiều người xem cũng như yêu thích. Vì thế mà cô nàng đã có cho mình một lượng fan cực kỳ đông đảo. Tuy nhiên, bên cạnh những người yêu thích thì vẫn có những người “rất vô duyên” và “xấu tính” khi đưa ra những lời comment miệt thị về ngoại hình của Soo Bin với ý nói cô ấy đã quá béo rồi, đừng ăn thêm nữa,... Và điều gì đến rồi cũng đến, khi bị công kích quá nhiều, sẽ chẳng có ai có thể vui vẻ để tiếp tục công việc thường ngày của mình được. Dần dần, người ta thấy Yang Soo Bin không còn đăng video ăn uống của mình lên youtube nữa, sự xuất hiện của cô trên mạng xã hội cũng thưa thớt dần.

2.3. Những hậu quả khó lường từ body shaming

Ảnh hưởng của body shaming tới nạn nhân như thế nào mà đây đang là vấn nạn cần được cảnh báo nghiêm trọng ở các quốc gia trên thế giới hiện nay?

Những hậu quả đặc trưng của body shaming có thể kể đến như:

2.3.1. Bị tự ti, trầm cảm

Hậu quả đầu tiên và dễ đến nhất đó chính là việc nạn nhân trở nên tự ti hơn về ngoại hình của chính họ. Quá nhiều người nhận xét, chê bai và dần dần, ngay bản thân người đó cũng sẽ cảm thấy mình như vậy là không tốt, là xúc phạm người nhìn. Điều này khiến họ trở nên rụt rè hơn, nhút nhát hơn, thu mình lại hơn. Và khi con người bị đè nén quá nhiều về mặt tâm lý thì trầm cảm rất dễ đến và rất dễ để mắc phải. Nhất là với những đối tượng là trẻ em đang ở độ tuổi dậy thì. tâm sinh lý của các bé vô cùng nhạy cảm và không phải bé nào cũng “đủ mạnh mẽ” về mặt tinh thần để có thể chịu được những lời body shaming như vậy trong một khoảng thời gian.

2.3.2. Ảnh hưởng về tinh thần, sức khỏe

Ban đầu, những người bị body shaming sẽ chỉ dừng ở mức buồn mà thôi. Nhưng theo thời gian, mọi thứ tích lũy và chồng chất lại thì điều đó không chỉ còn là buồn nữa, nó là hơn cả buồn. Đó chính là sự ám ảnh, sự tự ti, sự tủi hờn vì tại sao mình lại có ngoại hình như vậy. Và khi phải chịu đựng quá nhiều thì tinh thần không thể nào đứng vững được nữa, sự yếu ớt về tinh thần sẽ dẫn tới sự ảnh hưởng tới sức khỏe khi việc ăn uống, ngủ nghỉ hoạt động không được thực hiện. Sức sống của một con người trở nên héo mòn và khó để có thể thấy được một niềm tin, một ý chí sống trong con người đó. Điều này có thể dẫn người khác đi tới những hành động vô cùng dại dột mà không ai có thể lường trước được.

2.3.3. Tìm đến các biện pháp cải thiện phản khoa học

Với tâm lý chung của con người thì ai cũng mong mình có một ngoại hình ưa nhìn, ít nhất là trở nên đẹp hơn và không bị chế giễu. Chính vì muốn đẹp hơn, muốn không bị body shaming mà người ta tìm tới các biện pháp làm đẹp nhanh chóng, phản khoa học. 

Tuy nhiên, nếu các biện pháp này không được tiến hành theo đúng quy trình, không được thử nghiệm kỹ lưỡng và người thực hiện không chuyên nghiệp thì rất có thể bạn sẽ phải trả một cái giá còn đắt hơn về ngoại hình khi chưa làm gì. 

Sự nóng vội sẽ khiến con người ta rất dễ lầm đường lạc lối, bạn muốn đẹp hơn, chắc chắn sẽ có cách cải thiện. Nhưng đó là một quá trình, bạn cần có thời gian, cần có sự kiên trì, sự cố gắng và sự tìm tòi, nghiên cứu tìm hiểu cách cải thiện sao cho phù hợp, hiệu quả và an toàn nhất.

3. Làm gì để có thể vượt qua được body shaming?

Nếu là nạn nhân của body shaming hay có người thân, bạn bè bị body shaming thì bạn sẽ làm thế nào để bản thân cũng như những người giống mình vượt qua được những tác động bởi các câu nói xấu xí của những con người xấu tính?

3.1. Nhận thức được không có sự hoàn hảo tuyệt đối

Không có một ai là hoàn hảo 100% cả và không có một thước đo hay tiêu chuẩn nào về cái đẹp là tồn tại mãi mãi. Trước khi người ta cho rằng gầy mới đẹp thì ở thời kỳ Phục Hưng, những người phụ nữ có thân hình đẫy đà mới được coi là đại diện cho cái đẹp. Nếu như ở châu Á, da trắng mới được yêu thích thì ở các nước phương Tây, người ta tôn vinh những người phụ nữ da nâu khỏe khoắn và coi đó là một nét quyến rũ chết người đối với phái mạnh. 

Bạn phải nhận thức được rằng, tiêu chuẩn về cái đẹp sẽ có sự thay đổi theo thời gian, theo địa lý. và không có bất kỳ ai là hoàn hảo về ngoại hình một cách hoàn toàn. Sự đẹp trong đánh giá, nhận thức của mỗi người lại có sự chênh lệch khác nhau. Do vậy, có thể bạn không đẹp trong mắt người này, nhưng bạn lại đẹp trong đôi mắt của người khác.

3.2. Học cách yêu thương bản thân nhiều hơn

Bạn sinh ra với một cơ thể lành lặn hoặc không lành lặn. Không sao cả, điều tuyệt vời nhất chính là sự hiện diện của bạn trong cuộc sống này và làm tốt vai trò của chính mình. Và nếu bạn muốn người khác công nhận, yêu thương bạn thì bạn phải biết cách tự yêu thương lấy chính mình. Bạn có những khiếm khuyết về ngoại hình, bạn không buồn vì điều đó, nó khiến bạn trở nên khác biệt và phi thường hơn rất nhiều. Giống như Nick Vujicic vậy, là một người khuyết tật, nhưng anh lại là người truyền cảm hứng cho hàng triệu người khác, kể cả người có một cơ thể lành lặn. Điều đó có nghĩa là gì?

Khi bạn yêu chính mình, bạn thấy được giá trị của mình trong cuộc sống này và bạn phát huy điều đó để mang tới những giá trị tốt đẹp hơn cho người xung quanh. Khi đó, bạn được mọi người yêu thương nhiều hơn, tự tin hơn và trở nên hạnh phúc hơn. Nếu như bạn chìm đắm trong sự ám ảnh của body shaming thì bạn sẽ chẳng bao giờ thấy được ánh sáng ở phía trước cả.

3.3. Nâng cao ý thức rèn luyện bản thân

Nếu như bạn cũng cảm thấy mình quá béo, mình quá gầy thì bạn cần có ý thức rèn luyện bản thân theo phương pháp khoa học nhất để cải thiện ngoại hình một cách an toàn nhất. Những phương pháp thần tốc sẽ chỉ là cách hại bạn thảm hơn mà thôi, vẻ đẹp nào cũng cần trải qua thời gian và sự cố gắng, nỗ lực của bản thân. Tức là bạn sẽ phải bỏ ra một điều gì đó thì mới có thể nhận lại được kết quả tương xứng.

Chăm chỉ tập thể dụng, ăn uống điều độ, sử dụng các loại thực phẩm tốt cho cơ thể, xây dựng một chế độ chăm sóc bản thân toàn diện nhất, gồm cả trí, thể và mỹ để bản thân có một diện mạo mới ấn tượng và toàn diện hơn. Hướng tới những điều tích cực sẽ giúp bạn có được những giá trị xứng đáng.

3.4. Không ngại ngần thể hiện cảm xúc của bản thân

Việc mạnh dạn chia sẻ suy nghĩ, cảm xúc của bản thân khi bị body shaming thực tế rất quan trọng. Bởi khi bạn nói ra, tức là tinh thần của bạn đã giảm bớt được một ít gánh nặng cần gánh vác. Và việc bạn nói nhiều hơn, chia sẻ nhiều hơn sẽ giúp bạn giải tỏa được nhiều hơn nữa những điều tiêu cực trong con người mình.

Đây sẽ là cách để bạn chữa trị tâm hồn, tinh thần của chính mình, thanh lọc nó và giúp nó trở nên mạnh mẽ hơn. Từ đó có thể chống chọi và đương đầu với những thử thách gian nan hơn sau này.

Không những vậy, khi bạn nói rõ ràng về sự không vui của mình với những lời body shaming của người khác thì nếu là một người có ý thức, họ sẽ cảm thấy ngại mà ngừng nói những điều đó. Còn nếu vẫn tiếp tục thì đó là một người có sự hạn chế về mặt suy nghĩ, nhận thức. Là một người hoàn toàn bình thường và khỏe mạnh cả về tâm hồn lẫn thể chất, bạn không nên chấp nhặt với những người có biểu hiện của sự “khuyết tật não” như vậy.

Cho tới thời điểm này, với những chia sẻ trên, có lẽ bạn đã hiểu được body shaming là gì, tác hại và nguyên nhân dẫn tới vấn nạn body shaming đang rất báo động hiện nay. Hy vọng rằng, qua bài viết này, bạn sẽ có sự ý thức cao hơn về việc miệt thị ngoại hình để tránh trở thành người gây ra vết thương với người khác cũng như có được cho mình một sự mạnh mẽ từ chính nhận thức của bản thân để vượt qua body shaming nhé!