1. Bản chất là gì và lời giải đáp chi tiết

Trong cuộc sống thường ngày, cụm từ “bản chất” được nhắc đến khá là nhiều và là một trong những ngôn ngữ giao tiếp vô cùng phổ biến. Chắc hẳn bạn đã từng nghe qua về bản chất cuộc sống, bản chất con người, bản chất tình yêu,...Vậy, khái niệm của bản chất là gì và cụm từ này có ý nghĩa gì?

Bản chất là thuật ngữ dùng để chỉ những diễn đạt mà có tính căn bản và đặc tính vốn có của một sự vật, hiện tượng. Từ đó thông qua bản chất có thể xác định được quá trình biến đổi hoặc phát triển của một sự vật, hiện tượng.

Thuật ngữ bản chất thực ra là phạm trù liên quan đến triết học và thường được nhắc đến vô cùng nhiều trong lĩnh vực triết học. Nó sẽ tổng hợp toàn bộ những mối liên hệ, tính tương đối ổn định ở bên trong sự vật và sự phát triển của nó.

Chẳng hạn như là người châu Á có một đặc điểm chung rất dễ nhận biết là mái tóc màu đen và có làn da vàng. Nhưng không thể khẳng định được rằng tóc đen, da vàng là bản chất chung của người châu Á nó sẽ mang những phạm trù cùng bậc nhưng sẽ có tính rộng hơn. Hoặc trong vật lý thì bản chất của ánh sáng đó là mang tính sóng. Bởi thông qua thực nghiệm thì có sự giao thoa bước sóng và hoàn toàn có thể quan sát được.

Như vậy, qua đây thì có thể hiểu được rằng bản chất chính toàn tổng hợp những mặt, mối liên hệ có tính tương đối ổn định trong một sự vật, hiện tượng và quy định về sự vận động, sự phát triển.

2. Mối tương quan giữa bản chất và hiện tượng

Như vậy, khái niệm của bản chất là gì đã được giải đáp đến cho bạn đọc vô cùng chi tiết. Tuy nhiên, hiểu về khái niệm của bản chất thôi sẽ không thể nào giúp cho bạn hiểu hết được ý nghĩa của bản chất. Thực tế thì bản chất và hiện tượng là hai thuật ngữ có mối tương quan mạnh mẽ với nhau. Đây chính là quan điểm theo chủ nghĩa duy vật. 

2.1. Sự khác nhau về khái niệm của hiện tượng và bản chất

Hiện tượng là một khái niệm nêu sự biểu hiện của những mặt và các mối liên hệ theo bản chất, hiện tượng được bộc lộ ra bên ngoài. Nó sẽ gần  giống với khái niệm của bản chất nhưng lại thể hiện ở mặt bên ngoài sự vật hiện tượng.

Qua đây thì sẽ thấy được rằng bản chất là mặt trong và được ẩn sâu trong vẻ bề ngoài của hiện tượng. Và bản chất sẽ được biểu lộ qua hiện tượng còn hiện tượng sẽ là hình thức biểu hiện cho bản chất.

2.2. Tìm hiểu về quan hệ biện chứng của bản chất và hiện tượng

Theo như chủ nghĩa duy vật biện chứng thì mối quan hệ của hiện tượng và biện chứng sẽ được thể hiện vô cùng rõ ràng như sau:

2.2.1. Được tồn tại khách quan trong cuộc sống

Về cơ bản thì cả hiện tượng và bản chất đều có thực và nó luôn tồn tại một cách khách quan cho dù là con người có biết về nó hay không. Điều này có được bởi vì mọi sự vật đều được hình thành lên từ một yếu tố nhất định nào đó và có mối quan hệ với nhau. Từ đó các mối quan hệ sẽ tạo được nên bản chất của sự vật.

Không chỉ vậy thì hiện tượng sẽ chỉ là biểu hiện bản chất ra phía bên ngoài cho nên sẽ tồn tại khách quan.

2.2.2. Mang tính thống nhất

Không chỉ dừng lại là tính khách quan và mối quan hệ của bản chất và hiện tượng có sự thống nhất chặt chẽ với nhau. Bởi vì bản chất lúc nào cũng được bộc lộ qua hiện tượng còn hiện tượng lại là sự biểu hiện của bản chất.

Thực tế bản chất và hiện tượng sẽ không thể nào tách rời thuần túy với nhau. Hai yếu tố này phải luôn song hành và mang tính chất quyết định lẫn lộn. Một khi bản chất đã bị thay đổi thì đồng thời hiện tượng cũng thay đổi theo đó.

2.2.3. Vẫn tồn tại những mâu thuẫn

Mặc dù rằng bản chất và hiện tượng có mối quan hệ tương quan với nhau theo chủ nghĩa duy vật biện chứng. Tuy nhiên điều đó không có nghĩa rằng chúng có mối quan hệ chặt chẽ hoàn toàn mà sẽ vẫn tồn tại những mâu thuẫn riêng biệt.

Tính mâu thuẫn đầu tiên được thể hiện giữa bản chất và hiện tượng đó chính là sự thống nhất sẽ có sự khác biệt. Mặc dù cả bản chất và hiện tượng sẽ có sự thống nhất và phù hợp lẫn nhau nhưng chúng sẽ không hoàn toàn phù hợp với nhau.

Điều này xảy ra do vì bản chất thể hiện bởi sự tương tác từ những sự vật xung quanh và gây ảnh hưởng đến cho hiện tượng. Vì thế lúc này hiện tượng sẽ không thể nào biểu hiện một cách đúng đắn nhất với nguyên tắc của bản chất. Do không trùng khớp cho nên cả bản chất và hiện tượng sẽ đem lại những mâu thuẫn với nhau.

2.3. Khám phá về ý nghĩa của bản chất

Như vậy, để nhận thức một cách đúng đắn về một hiện tượng thì sẽ cần phải đi sâu vào bản chất. Không chỉ riêng một hiện tượng và cần phải xác định nhiều hơn một thì mới nhận thức được một cách đúng đắn về bản chất. Với các hoạt động thực tiễn thì sẽ phải dựa vào bản chất để xác định.

Khi đưa ra những lập luận về bản chất thì nhất định sẽ phải tránh xa những nhận định chủ quan bởi vì bản chất chỉ xác định được ở bên trong sự vật chứ không phải là bên ngoài nó.

Dựa vào những nghiên cứu các hiện tượng thì mới có thể tìm ra được bản chất. Điều này có được bởi bản chất sẽ không hoàn toàn được bộc lộ rõ bên ngoài hiện tượng mà ở dạng thuần túy.

Khi xem xét các hiện tượng trong một hoàn cảnh thì bản chất sẽ không phải lúc nào cũng được xem xét mà cần phải được ưu tiên những hiện tượng điển hình. Chính vì thế khi xác định bản chất cần phải đặt vào những hiện tượng có tính điển hình cao.

3. Các ví dụ về bản chất

Và để cho bạn đọc hiểu hơn về bản chất là gì thì sau đây là những ví dụ về bản chất cực chuẩn:

- Với hiện tượng thiên nhiên thì bản chất của gió chính là sự chuyển động của không khí gây ra. Bởi không khí sẽ luôn chuyển động từ khí áp cao về khí áp thấp. Nếu không có sự chuyển động của không khí thì gió cũng không được hình thành lên.

- Trong lĩnh vực hóa học thì bản chất của một nguyên tố hóa học sẽ là mối liên hệ giữa hạt nhân và điện tử. Các tính chất hóa học của nguyên tố đó khi được thể hiện ra đó chính là hiện tượng.

- Trong giai cấp tư sản và giai cấp công nhân thì bản chất của nó đó chính là bóc lột.

- Bản chất của ánh sáng trắng là sự tổng hợp của nhiều loại ánh sáng đơn sắc vì thông qua nhiều thí nghiệm thì hiện tượng thu được từ ánh sáng trắng sẽ là từ nhiều ánh sáng đơn sắc tạo nên.

Khái niệm bản chất là gì đã được giải đáp vô cùng ở bài viết trên cùng với những thông tin có liên quan. Mong rằng qua bài viết bạn có thể xác định được bản chất của một sự vật nào đó và tìm được mối quan hệ của bản chất và sự việc với nhau.