1. Tìm hiểu về turbo là gì?

1.1. Thế nào là turbo?

Turbo là gì? Turbo hay còn được gọi là “Turbocharger”. Đây là một thiết bị được vận hành bởi luồng khí thải của động cơ và làm tăng sức mạnh cho động cơ bằng việc bơm không khí vào buồng đốt. Khi đốt cháy lượng nhiên liệu được phun vào cùng với không khí pha trộn với nhiên liệu khiến không khí tạo một áp lực cao khiến nhiều nhiên liệu được đốt cháy khiến hiệu suất được cao hơn.

Hiểu một cách đơn giản thì Turbocharger gồm 2 phần chính đó là tuabin và bộ nén. Hai cánh quạt sẽ được gắn lên trên một trục, mỗi quạt một đầu trục. Động cơ khi xả sẽ được dẫn tới quạt và được gọi là “turbine”. Nó có mục đích là để quay trục và xoay quạt thứ hai theo hiệu ứng ngược lại. Động cơ này được gọi là bộ nén có nhiệm vụ  nén khí vào khoang nạp khí của động cơ.

1.2. Nguyên lý hoạt động đối với động cơ turbo

Động cơ turbo có nguyên lý hoạt động là tối ưu hóa nguồn năng lượng từ khí xả để dẫn động tuabin quay máy và bơm không khí vào buồng đốt. Hay nói đơn giản, động cơ turbo sẽ giúp cho quá trình đốt nhiên liệu và không khí được tối ưu.

Bộ tăng áp turbo gồm hai thành phần chính đó là: tuabin và bộ nén. Khí xả của động cơ sẽ được dẫn tới tuabin để làm quay tuabin. Bộ nén có nhiệm vụ nén khí vào khoang nạp khí ở động cơ. Không khí được nén trong xilanh nhiều hơn nghĩa là nhiên liệu được đưa vào động cơ nhiều hơn và công suất hoạt động của xe sẽ tăng.

1.3. Ưu nhược điểm của turbo

1.3.1. Ưu điểm của động cơ turbo

Để khiến công suất của động cơ tăng thì dung tích cần dung tích xilanh phải tăng. Nhà sản xuất cần phải sản xuất động cơ to hơn và nặng hơn. Để có thể đáp ứng được khối động cơ này thì xe phải có khung gầm chắc chắn cùng với hệ thống phanh lớn để trọng lượng tăng lên khiến cho sự nhanh nhẹn và linh hoạt của xe bị mất đi khiến giá thành tăng.

Nhưng với động cơ tăng áp turbo thì mang đến một ưu điểm là tăng công suất cho động cơ. Xe hoàn toàn có thể được vận hành một cách mạnh mẽ mà không cần phải tăng dung tích và số lượng và xilanh.

1.3.2. Nhược điểm của động cơ turbo

Turbo là gì và nhược điểm của nó là gì? Do khả năng cung cấp sức mạnh vận hành xe gấp rưỡi động cơ thông thường cho nên động cơ turbo đòi hỏi các piston. Trục khuỷu và cần đẩy cũng cần phải khỏe hơn để có thể đáp ứng yêu cầu và tính chất kỹ thuật. Ngoài ra, lượng nhiệt bổ sung từ bộ tăng áp động cơ khá lớn nên xe cần phải trang bị hệ thống làm mát với bộ tản nhiệt lớn với valve có khả năng chịu nhiệt tốt.

Động cơ turbo khi được sử dụng, các tuabin có thể quay 100.000 vòng/phút và lên đến 250.000 vòng/phút. Vậy nên xe cần thời gian thay dầu ngắn hơn động cơ không được tăng áp. Bơm dầu khi có dung tích cao hơn động cơ thông thường thì cần đi kèm với bộ làm mát dầu để đáp ứng nguồn cung cấp dầu cao.

Với kỹ thuật như vậy thì chi phí của xe sử dụng động cơ turbo sẽ đắt hơn xe dùng động cơ đốt trong thông thường. Khi thực hiện bảo dưỡng và sửa chữa xe dùng động cơ turbo chi phí cũng cao hơn vì vật liệu thay thế và sửa chữa của nó đắt hơn.

2. Lỗi hỏng thường gặp ở động cơ turbo gì?

2.1. Turbo chảy dầu

Động cơ turbo cũng cần được bôi trơn và được làm mát giống như động cơ. Nó sẽ có một hệ thống dẫn dầu từ động cơ vào turbo. Qua một khoảng thời gian làm việc thì hệ thống dẫn dầu và các gioăng, phớt có thể bị hao mòn dẫn đến bị rò rỉ. Việc này sẽ khiến cho turbo bị chảy dầu, thiếu dầu và cạn dầu. Để nhận biết được điều này sẽ thấy động cơ bị ồn hơn bình thường và không còn êm ái như trước.

2.2. Vấn đề từ ống dẫn khí nén

Đường ống dẫn khí từ turbo vào buồng đốt của động cơ thường được làm bằng nhưa, cao su hoặc bằng hợp kim trên một số dòng xe cao cấp. Có thể tránh rò rỉ bằng cách đầu ống có gioăng được làm kín và siết chặt đai. Sau một thời gian dài thì đường ống có thể bị thoái hoá khiến giăng hở gây rò rỉ khí nén. Khi đó, khí nạp từ turbo vào động cơ sẽ ít và làm cho động cơ yếu hơn.

2.3. Bi turbo bị mòn và bạc

Trong thời gian dài phải làm việc trong một điều kiện khắc nghiệt thì gây ra tình trạng bạc, bi bị mòn. Nó có thể làm giảm đi hiệu suất của turbo. Đây là dấu hiệu thường gặp của động cơ nếu có tiếng kêu vo vo, bị hao dầu bất thường và công suất của động cơ bị giảm nhiều,…

3. Những lưu ý khi đi xe turbo

Turbo là gì và cần phải lưu ý gì khi đi xe turbo? Để có thể giữ cho turbo được bền thì cần phải chú ý đến cách vận hành và bảo dưỡng như sau:

- Không nên di chuyển ngay sau khi nổ máy: Hiện nay, động cơ ô tô hiện đại sẽ sử dụng hệ thống phun xăng điện tử nên không cần phải để xe nổ máy lâu. Nhưng nếu sử dụng động cơ tăng áp thì cần phải ho xe vận hành không tải vài phút rồi mới di chuyển. Vì turbo tăng áp sử dụng dầu bôi trơn chung với động cơ nên khi vừa nổ máy thì động cơ còn nguội và đặc sẽ lưu chuyển chậm hơn. Dầu sẽ cần thời gian để bơm lên nên hiệu quả bôi trơn của động cơ turbo không tốt.

Để dầu lưu chuyển bôi trơn các chi tiết thì nhiệt độ lý tưởng sẽ là từ 80 - 95 độ C. Tùy thuộc vào cơ chế làm nóng động cơ thì thời gian đợi nhiệt độ dầu tăng lên sẽ khác nhau. Vậy nên cần phải cho xe nổ máy khoảng  2 - 3 phút trước khi lăn bánh.

- Khi dừng không tắt máy ngay: Nếu như sử dụng động cơ hút khí tự nhiên thì có thể tắt máy ngay vì nó không quá ảnh hưởng. Nhưng nếu sử dụng động cơ tăng áp thì nên hạn chế việc này. Bởi động cơ tăng áp sinh ra nhiệt độ rất cao nên dầu nhớt có thể bôi trơn và làm chất làm mát để hấp thụ nhiệt từ động cơ. Nếu động cơ bị tắt đột ngột thì dầu trong động cơ sẽ không được lưu chuyển mà nó chỉ tiếp xúc cục bộ ở một số vị trí nóng. Việc này sẽ làm giảm đi chất lượng dầu, thành phần phụ gia trong dầu bị phân hủy nhanh và khiến dầu bị biến chất. Vậy nên nếu sử dụng động cơ này cần giảm tốc độ vài kilomet trước điểm đến và để xe nổ máy khoảng từ 2 - 3 phút rồi mới tắt máy.

- Không nên chạy xe ở vòng tua máy quá thấp: Bộ turbo tăng áp sẽ được dẫn động bởi khí xả động cơ. Nếu như động cơ vận hành ở vòng tua máy thấp sẽ khiến cho turbo không đạt được ngưỡng vòng quay nhất định. Công suất từ đó không đạt được đến mức tối ưu khiến cho nhiên liệu không được tiết kiệm.

- Chú ý khi xe vào cua: Động cơ turbo sẽ có độ trễ nhất định khi tăng tốc nên cần phải chú ý đến độ trễ này nếu như không muốn gặp phải tình trạng xe bị trượt, mất kiểm soát và thậm chí là bị mất lái.

- Sử dụng xăng có chỉ số octan theo khuyến cáo: Nhà sản xuất thường khuyến cáo về loại xăng có chỉ số octan phù hợp trong sách hướng dẫn sử dụng xe. Khi đó người sử dụng cần tuân theo chỉ số khuyến cáo này và không nên dùng xăng có chỉ số octan thấp hơn. Vì nó có thể khiến xe bị kích nổ nhiên liệu sai thời điểm và làm ảnh hưởng đến tuổi thọ của động cơ và turbo.

- Chú ý đến dầu bôi trơn: Turbo sử dụng chung dầu bôi trơn với động cơ nên ở một số xe tăng áp dầu sẽ không bị hao hụt nhiều trong một chu kỳ thay. Tuy nhiên, ở một số xe khác thì lượng hao hụt dầu sẽ cao hơn nên cần bổ sung định kỳ. Vì thế mà nên nhờ đến hãng xe tư vấn để có thể kiểm tra, bổ sung dầu đúng cách.

- Cần thay lọc xăng đúng hạn: Hệ thống turbo quay bằng khí xả từ động cơ nên nó rất nhạy cảm với chất lượng khí xả. Nếu như xăng bị nhiễm tạp chất và bị lọt vào buồng đốt thì tỉ lệ hỗn hợp xăng và không khí sẽ bị sai lệch. Việc này sẽ làm ảnh hưởng đến chất lượng khí xả và gây hại đến turbo. Vì thế cần phải kiểm tra và thay lọc xăng định kỳ.

Trên đây là các thông tin về động cơ turbo. Hy vọng với những thông tin ở trên mà vieclam123.vn đã đưa ra có thể giúp bạn hoàn giải đáp được câu hỏi turbo là gì và biết thêm những thông tin về động cơ này.