1. Khái niệm tự chủ là gì

Đức tính tốt đẹp của mỗi con người luôn được đề cao trong mọi giai đoạn phát triển, từ thời xa xưa, các giá trị tốt đẹp đã không ngừng phát huy và xây dựng nó đến ngày nay. Và tính tự chủ ngày càng được xã hội đòi hỏi cao trong đức tính tốt của mỗi người. Để hiểu rõ vấn đề về tự chủ, chúng ta cần hiểu được khái niệm tự chủ là gì?

Tự chủ là làm chủ bản thân, được hiểu cụ thể “tự” nghĩa là tự mình làm điều gì, tự mình suy nghĩ, tự mình đưa quan điểm ở đây nói cách khác bản thân là yếu tố tự tác động tới mọi vấn đề còn “chủ” ở đây hiểu là chủ quyển, dân chủ. Nói tóm lại tự chủ là khả năng tự bản thân mình đưa ra quyết định sáng suốt, không bị ép buộc, tự chủ trong lời nói, suy nghĩ, tình cảm, tự chủ với hành vi của mình trong mọi hoàn cảnh. Tự chủ thể hiện khái niệm ở nhiều lĩnh vực khác nhau trong cuộc sống và trách nhiệm của bản thân trong việc tự chủ mọi tình huống phải được nâng cao. Tự chủ là đức tính tốt cần phải rèn luyện trong quá trình hoàn thiện bản thân khi các bạn còn đang học tập trên ghế nhà trường.

2. Lợi ích của tính tự chủ

Ý thức được sự cần thiết của đức tính tự chủ trong việc rèn luyện đức tính của con người mà các bạn trẻ có ý thức hơn trong việc nhận thức cũng như nhìn nhận mọi vấn đề một cách tốt nhất. Những bạn có tính tự chủ cao mang lại nhiều lợi ích cho  chính bản thân và xã hội.

2.1. Lợi ích tính tự chủ mang đến cho bản thân mỗi người

+ Khi có tính tự chủ, các bạn sẽ có ý thức cao trong công việc hay trong học tập, tự ý giác trong quá trình thực hiện công việc, tự chủ trong hành động của bản thân các bạn sẽ biết được bản thân làm những gì trong thời gian như nào và có thể đánh giá được chính năng lực của bản thân khi đạt được kết quả. Và sự hoàn thành công việc được thực hiện trong thời gian sớm nhất.

+ Khi rèn luyện được tính tự chủ, giúp các bạn hình thành lối sống đúng đắn, cư xử có đạo đức, có văn hóa hơn. Tự chủ để giải quyết mọi tình huống trong cuộc sống một cách đúng đắn, nhận được sự đánh giá cao của mọi người xung quanh về năng lực cũng như kỹ năng giao tiếp mà bản thân thể hiện.

+ Tự chủ khiến các bạn tự tin, mạnh mẽ vượt qua khó khăn, cám dỗ. Tự biết được bản thân sẽ phải không ngừng cố gắng trước mọi vấn đề dù dễ hay khó, tự chủ trong suy nghĩ là không được cho bản thân dừng lại dù bất kỳ điều gì xảy ra, mạnh mẽ đứng lên và tin vào khả năng bản thân mình.

+ Tự chủ còn mang lại cho các bạn nhiều cơ hội cao, các bạn dám ước mơ, dám thể hiện khả năng bản thân ở mọi lĩnh vực và thành công rất dễ dàng đối với các bạn, và các bạn trẻ sẽ không bị ảnh hưởng bởi các yếu tố không tốt ở bên ngoài môi trường, cơ hội cao đồng nghĩa với việc bản thân có lợi thể trong phát triển cuộc sống sau này, và học tập phát triển đi lên không ngừng.

2.2. Lợi ích tính tự chủ mang đến cho gia đình, xã hội

+ Khi thấy con em mình rèn luyện tính tự chủ cao thì phụ huynh luôn có sự tin tưởng hài lòng. Cha mẹ vui khi con em mình tự biết quyết định hành động trước mọi vấn đề, tự chủ trong hành động, biết được việc làm gì đúng hay việc làm nào sai để có cách cư xử đúng đắn nhất.

+ Rèn luyện trở thành con người có tính tự chủ cao góp phần hoàn thành nhân cách đạo đức tốt đẹp, xây dựng đất nước phát triển ngày một đi lên. Xã hội với những người công dân biết tự lo cho cuộc sống của bản thân thân mình, tự đứng lên và chịu trách nhiệm trong mọi hành động của mình và đặc biệt tự chủ trong tri thức, giúp xã hội không ngừng lớn mạnh, hội nhập quốc tế cao.

+ Có đức tính tự chủ đúng đắn cũng đồng nghĩa trở thành con người trung thực, thẳng thắn trong mọi hành động, trở thành con ngoan trò giỏi, được nhiều người yêu mến, kính trọng.

3. Biểu hiện của tính tự chủ

Tự chủ là đức tính tốt mà mỗi người cần phải phát huy và hoàn thiện nó, tự chủ trong những quyết định dù đơn giản hay phức tạp, từ mọi lĩnh vực trong cuộc sống. Để biết được người có tính tự chủ cần xem xét qua các biểu hiện sau:

+ Người có tính tủ chủ thì trong mọi trường hợp, mọi vấn đề đều có thái độ bình tĩnh, tự tin.  Tự tin vào khả năng, năng lực của bản thân, tin vào điều bản thân sẽ làm và tin vào kết quả mình mang lại. Một học sinh có tính tự chủ trong học tập biểu hiện qua việc tự giác ý thức trong hành động, chủ động làm bài tập về nhà, trên lớp với tinh thần tự học tập cao, tự nắm bắt thời cơ học hỏi để trau dồi bản thân. Một người nhân viên hay công nhân viên chức tự chủ trong công việc của mình biểu hiện ở việc tự bản thân làm những công việc được giao và hoàn thành công việc trước kỳ hạn, tự chủ trong suy nghĩ đưa ra ý kiến của bản thân, bĩnh tĩnh trước  những vấn đề khó để có hướng giải quyết tốt nhất.

+ Người có tính tự chủ còn biểu hiện ở việc biết tự điều chỉnh hành vi của mình, biết khi nào mình sai để nhận sai và sửa chữa lỗi lầm. Đó là việc làm cần thiết, đôi khi lời nói khi nói ra không đúng rất dễ mất lòng người khác nhưng nếu biết thừa nhận hành vi của mình sai và có cách sửa sai đúng đắn thì mọi sai trái đều được bỏ qua hết. Người ta thường có câu “đánh kẻ chạy đi đánh kẻ chạy lại”. Khi mà ý thức được việc làm sai rồi thì người ta sẽ biết mình nên làm gì để sửa sai  và đôi khi sự góp ý của mọi người xung quanh là lúc giúp các bạn học hỏi được nhiều thứ, biết quý trọng những thứ đang có ở xung quanh mình hơn.

+ Tự đánh giá, tự kiểm tra bản thân cũng là biểu hiện của tính tự chủ. Đánh giá được bản thân là lúc các bạn hiểu bản thân mình hơn, hiểu được bản thân các bạn đang thiếu sót gì cần bổ sung các kỹ năng yếu tố gì. Kiểm tra bản thân bằng những kết quả bản thân đạt được, chỉ có tính tự chủ mới giúp các bạn có đủ bản lĩnh để đánh giá chất lượng của chính mình, không ai là không mong muốn mình hoàn hảo nhưng để hoàn hảo cần có thời gian và sự kiên trì cao. Đúng thế, tính tự chủ biểu hiện ở việc học là các bạn trẻ tự đánh giá được kiến thức của bản thân và thể hiện khả năng đó một cách hoàn hảo cũng như tự đánh giá năng lực bản thân trong công việc để có thể đòi hỏi quyền lợi về bản thân mình sao cho xứng đáng với công sức các bạn bỏ ra.

+ Biểu hiện tính tự chủ còn được thể hiện qua cách cư xử ở môi trường cuộc sống bên ngoài, từ sự khéo léo trong câu nói, ngôn ngữ sử dụng trong giao tiếp, đến biểu hiện xử lý tình huống gặp phải một cách nhẹ nhàng nhưng hiệu quả đem lại sự hài lòng cao.

4. Phương pháp rèn luyện tính tự chủ

Để rèn luyện tính tự chủ không phải là việc ngày một ngày hai mà cần thời gian và sự quyết tâm cao, rèn luyện tính tự chủ là điều mà mỗi học sinh sinh viên cần được nâng cao trong giai đoạn xã hội ngày càng hiện đại. Cần có những phương pháp rèn luyện tính tự chủ tốt nhất để mang lại hiệu quả cao:

4.1. Phương pháp rèn luyện tính tự chủ về phía bản thân các bạn

Không ngừng trau dồi bản thân về kiến thức học tập trên lớp, am hiểu sâu rộng giúp các bạn tự tin lĩnh hội tri thức, tự tin thể hiện khả năng bản thân mình trong mọi trường hợp. Bên cạnh đó, cũng phải củng cố các kỹ năng mềm quan trọng nhất như kỹ năng tư duy, về giao tiếp, ứng xử. Chỉ có bản thân các bạn mới quyết định tương lai của các bạn nên phải biết làm quen với việc tự chủ để phục vụ cho những vấn đề của cuộc sống sau này. Bản thân các bạn trẻ phải có ý thức cao, trách nhiệm trong mọi công việc, tích cực tham gia các chương trình học tập bổ ích, các cuộc thi về các kỹ năng hay các hoạt động tình nguyện mang ý nghĩa nhân văn cao cả để nhân cách bản thân ngày một đi lên và tính tự chủ trở thành thói quen tốt được các bạn áp dụng vào những việc làm cần thiết.

4.2. Phương pháp rèn luyện tính tự chủ về phía gia đình

Gia đình hỗ trợ con em mình trong việc rèn luyện tính tự chủ. Khi trẻ vào cấp 1 thì cha mẹ nên dạy con biết tự lo cho bản thân mình từ những công việc nhỏ nhất như tự vệ sinh cá nhân, tự chuẩn bị đồ dùng học tập rồi dẫn hình thành những công việc lớn hơn như tự ý thức trong việc học tập, giúp đỡ cha mẹ những công việc đơn giản. Và khi các bạn ở giai đoạn phát triển hơn, thì tự chủ trong suy nghĩ và hành động nên để cho các bạn quyết định, cha mẹ không nên quyết định hay ép buộc các bạn làm những điều con em mình không thích ở thời điểm này, hãy lắng nghe các bạn, lắng nghe để đưa ra lời khuyên, đóng góp tốt nhất. Cho trẻ biết được thất bại để các bạn mạnh mẽ đứng lên, dám bước tiếp thể hiện bản thân là giúp trẻ dần hình thành đức tính tự chủ.

4.3.Phương pháp rèn luyện tính tự chủ cho các bạn về phía nhà trường, xã hội

Học tập ở trường là nơi mà các bạn được tiếp thu kiến thức cho bản thân nhiều nhất, là môi trường nhận được nhiều lòng tin của các bậc cha mẹ thì vai trò của thầy cô cũng rất quan trọng, thầy cô không chỉ dạy trẻ kiến thức mà còn dạy cách làm người sao cho đúng đắn, thầy cô nên cho trẻ bày tỏ suy nghĩ quan điểm của bản thân các bạn với môn học để các bạn tập dần với thói quen nhìn nhận vấn đề, tự chủ trong suy nghĩ lời nói. Thầy cô không nên cho các bạn học theo khuôn mẫu, theo lời giải của thầy cô hay những bài văn mẫu theo cảm xúc của người khác khiến trẻ hạn chế về tư duy, sáng tạo và hiệu quả không được nâng cao. Cho các bạn thể hiện khả năng năng lực,  nếu các bạn làm sai thì nên nhẹ nhàng chỉ bảo để các bạn sửa chữa kiến thức và hoàn thiện bản thân hơn. Đối với xã hội, cho trẻ tự chủ là cho trẻ quyền tự do, bình đẳng công dân, tôn giáo, bình đẳng giữa các dân tộc trên cả nước để các bạn tự chủ trong mọi quyết định thực hiện những ước mơ vươn tới thành công cao. Các bạn khi nhận thức được tính tự chủ là quan trọng trong việc tự mình làm tất cả, sự dựa dẫm vào cha mẹ, thầy cô, gia đình không còn nữa thì các bạn càng không ngừng hoàn thiện bản thân mình hơn trong mọi lĩnh vực của cuộc sống.

>> Xem thêm:

• Ngôn ngữ cơ thể - Nghệ thuật của giao tiếp bạn cần biết!
• Những phương pháp sống hết mình để không lãng phí tuổi trẻ