1. Làm sáng tỏ khái niệm Thuế môn bài là gì?

Theo quy định của luật pháp, chưa có khái niệm cụ thể để giải thích thuế môn bài là gì. Tuy nhiên, chúng ta vẫn có thể được bản chất của loại thuế này dựa vào nội dung tại Nghị định số 139 do Chính phủ ban hành vào năm 2016 liên quan đến thuế môn bài. 

Theo đó, thuế môn bài, cũng được gọi là lệ phí môn bài, là một loại thuế mà đơn vị, cá nhân tham gia vào kinh doanh, sản xuất sẽ phải nộp định kỳ theo năm dựa trên số vốn điều lệ đã kê khai trong chứng nhận kinh doanh. Mỗi khi nộp thuế hoàn thành, doanh nghiệp sẽ được cấp thẻ môn bài.

2. Cập nhật quy định về việc đóng thuế môn bài

2.1. Đối tượng nào được quy định cần phải nộp thuế môn bài?

Tại Nghị định 139, Điều 2 do Chính phủ ban hành có quy định rõ ràng về đối tượng cần phải nộp thuế môn bài là các cá nhân, tổ chức đang hoạt động trong các lĩnh vực kinh doanh, sản xuất sản phẩm, dịch vụ:

- Doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp ra đời theo quy định pháp luật

- Các đơn vị được tổ chức theo quy định, điều luật của hợp tác xã

- Các tổ chức kinh tế thuộc các tổ chức: chính trị, xã hội, chính trị - xã hội, xã hội nghề nghiệp, vũ trang nhân dân

- Các chi nhánh và văn phòng đại diện, các địa điểm kinh doanh

- Những cá nhân hoặc các hộ gia đình, nhóm cá nhân tham gia vào hoạt động sản xuất kinh doanh.

2.2. Phí cần đóng thuế môn bài

Căn cứ vào Điều 4 của Nghị định 139, mức thu thuế môn bài quy định cụ thể như sau.

2.2.1. Phí môn bài áp dụng cho tổ chức sản xuất, kinh doanh 

- Với các tổ chức, doanh nghiệp hoạt động với vốn điều lệ/đầu tư lớn hơn 10 tỷ đồng thì mức đóng phí môn bài một năm là 3 triệu đồng. 

- Doanh nghiệp, tổ chức hoạt động với vốn đầu tư/điều lệ nhỏ hơn hoặc bằng 10 tỷ đồng thì đóng 2 triệu hàng năm cho phí môn bài. 

- Các văn phòng làm đại diện, chi nhánh công ty, điểm kinh doanh, các tổ chức kinh tế và đơn vị sự nghiệp thì đóng thuế là 1 triệu đồng hàng năm cho phí môn bài.

Như vậy, mức thu phí thuế môn bài của các tổ chức phụ thuộc vào số vốn điều lệ được ghi ở giấy đăng ký hoạt động kinh doanh. Và mức phí cần đóng được quy định rõ tại điểm a và b của trong Điều khoản vừa nêu. Nếu đơn vị, tổ chức phải đóng thuế môn bài không có thông tin về vốn điều lệ thì sẽ căn cứ vào số vốn đầu tư đã được xác nhận ở giấy chứng nhận đầu tư.

2.2.2. Mức đóng lệ phí môn bài dành cho cá nhân và hộ gia đình kinh doanh, sản xuất

Lấy cơ sở là doanh thu hàng năm, các cá nhân, hộ gia đình kinh doanh sẽ được quy định đóng phí môn bài với các mức cụ thể:

- Doanh thu đạt được từ hoạt động kinh doanh, sản xuất lớn hơn 500 triệu thì đóng 1 triệu phí môn bài.

- Doanh thu lớn hơn 300 triệu và trong mức 500 triệu thì đóng thuế này là 500 ngàn đồng. 

- Nếu doanh thu đạt từ lớn 100 triệu đến 300 triệu thì đóng thuế môn bài là 300 ngàn đồng. 

Đối với trường hợp mới thành lập và đã được hoàn tất các thủ tục đăng ký hoạt động như đăng ký thuế, mã doanh nghiệp, mã số thuế ở thời điểm 6 tháng đầu năm thì cần hoàn tất nộp phí môn bài cho cả năm. Còn nếu được cấp những điều kiện trên ở thời điểm 6 tháng cuối năm thì sẽ nộp phí môn bài cho cả năm với mức 50% cả năm.

2.2.3. Những quy định mức phí môn bài cho các trường hợp khác

Đối với những tổ chức được quy định trong điểm a, điểm b của Điều 4 khi có sự thay đổi về vốn đầu tư/điều lệ thì sẽ lấy số vốn của năm liền kề trước đó để làm cơ sở tính ra phí thuế môn bài. Khi số vốn được xác định bằng ngoại tệ ở trong các giấy tờ đăng ký kinh doanh/đầu tư thì dựa trên tỷ giá mà ngân hàng thương mại mua vào để tính tại thời điểm nộp thuế. 

Các đối tượng (cá nhân/nhóm cá nhân, hộ gia đình) nằm trong Khoản 2, Điều 4 nếu như thay đổi mức doanh thu đạt được thì sẽ dựa trên doanh thu của năm liền trước phục vụ cho việc tính thuế môn bài.

2.3. Quy định xử phạt khi nộp thuế môn bài chậm

Nội dung xử phạt đối với các trường hợp nộp hồ sơ kê khai đối với khoản thuế môn bài chậm được quy định tại Điều số 13 thuộc Nghị định 125 do Chính phủ ban hành năm 2020. Để trở thành đơn vị, tổ chức, cá nhân luôn tuân thủ quy định pháp luật đặt ra về việc nộp thuế môn bài, chúng ta sẽ phải nắm bắt rõ các mức xử lý để tránh vi phạm:

- Chịu mức xử lý cảnh cáo khi nộp hồ sơ khai thuế môn bài chậm từ 1 đến 5 ngày, đồng thời có kèm theo tình tiết giảm nhẹ.

- Phạt tiền ở mức từ 2 đến 5 triệu đồng khi nộp hồ sơ khai thuế môn bài chậm trễ từ 1 đến 30 ngày, loại trừ trường hợp vừa nêu, tức không có tình tiết giảm nhẹ.

- Phạt tiền ở mức từ 5 triệu tới 8 triệu khi đối tượng trong diện phải nộp thuế môn bài có hành vi nộp tờ khai thuế chậm trễ quá từ 31 đến 60 ngày;

- Phạt tiền từ 8 đến 15 triệu khi việc nộp hồ sơ khai thuế thuộc những hành vi sau:

+ Hồ sơ khai thuế nộp chậm hơn thời gian đã quy định từ 61 tới 90 ngày.

+ Nộp hồ sơ khai thuế chậm hơn từ 91 ngày, không có phát sinh số thuế cần nộp.

- Phạt từ 15 đến 25 triệu với trường hợp quá hạn quy định hơn 90 ngày tính từ ngày hết hạn, phát sinh thuế cần nộp, người nộp cũng nộp đủ thuế và số tiền nộp chậm vào ngân sách trước khi cơ quan thuế chính thức công bố sẽ thanh tra, kiểm tra thuế hoặc trước khi bị lập biên bản về việc nộp chậm trễ hồ sơ này (Điều 143, Khoản 2 Luật quản lý thuế). 

- Nếu doanh nghiệp nộp thuế môn bài chậm, quá hạn thì công thức tính ra số tiền bị xử phạt sẽ là: số tiền chậm nộp = mức thuế môn bài cần nộp * 0,03% * số ngày quá hạn

2.4. Nộp thuế môn bài như thế nào?

2.4.1. Tờ khai thuế môn bài cần nộp mấy lần?

Các đơn vị, doanh nghiệp, tổ chức chỉ cần nộp một lần duy nhất Tờ khai thuế môn bài ở thời điểm vừa thành lập. Những năm hoạt động về sau sẽ chỉ cần nộp tiền thuế mà thôi. Khi doanh nghiệp mở thêm chi nhánh thì sẽ thực hiện tương tự, nộp thêm Tờ khai thuế này cho chi nhánh đó và những năm tiếp theo hoạt động của chi nhánh cũng chỉ cần nộp phí thuế. 

Chú ý về thời gian nộp Tờ khai là vào trước ngày 30/01 của năm sau kể từ khi thành lập. Nếu nộp chậm hơn thời gian quy định này thì doanh nghiệp sẽ phải chịu xử lý tùy các mức độ theo như quy định mà chúng ta đã được cập nhật ở trên. 

Tờ khai thuế cũng đã được xác định chỉ cần nộp một lần duy nhất theo thời điểm quy định. Vậy còn thuế môn bài có quy định về số lần nộp cụ thể ra sao?

2.4.2. Thuế môn bài nộp mấy lần trong năm?

Pháp luật về Quản lý thuế quy định thuế môn bài cần nộp trong thời hạn chậm nhất là vào ngày 30/1 hàng năm. Những đơn vị quy mô vừa và nhỏ có sự chuyển đổi hình thức kinh doanh từ hộ kinh doanh cần nộp thuế môn bài đúng thời hạn ngay sau khi kết thúc thời gian được miễn giảm thuế phí môn bài. Cụ thể thời hạn nộp thuế được quy định như sau:

Khi kết thúc thời gian được miễn đóng thuế này mà vào thời điểm thuộc 6 tháng đầu năm, thời hạn cần nộp thuế sẽ được quy định là chậm nhất vào ngày 30/7 của năm đó. Nếu kết thúc thời gian được miễn thuế môn bài rơi vào thời điểm 6 tháng cuối năm, vậy thì thời gian đóng thuế môn bài sẽ được tính vào thời gian tương tự quy định cho các doanh nghiệp thông thường, tức chậm nhất là 30/1.

Đối với cá nhân, hộ kinh doanh đã từng kết thúc hoạt động nhưng sau đó lại tiếp tục trở lại thì quy định về thời hạn cần đóng thuế môn bài cần tuân thủ như sau:

- Nếu hoạt động trở lại vào thời điểm 6 tháng đầu năm thì đóng thuế chậm nhất vào ngày 30/7

- Nếu hoạt động trở lại vào thời điểm 6 tháng cuối năm thì đóng thuế môn bài này cho ngân sách chậm nhất vào thời gian ngày 30/1. 

Như vậy, mọi thông tin được nêu trên xoay quanh vấn đề cần làm sáng tỏ thuế môn bài là gì đã gửi tới bạn đọc rất nhiều giá trị kiến thức liên quan tới nghĩa vụ đóng thuế khi kinh doanh sản xuất. Nhìn chung, chúng ta đang tham gia vào công cuộc vận hành chung của các bộ máy do nhà nước quản lý thống nhất, việc tuân thủ quy định pháp luật về thuế luôn cần thiết để tạo ra sự chuẩn mức cho quá trình phát triển đất nước. Vậy nên hãy luôn trang bị kiến thức pháp lý và tuân thủ trong quá trình hoạt động kinh doanh để tránh những rủi ro bị xử lý nhé.