1. Tìm hiểu về khấu hao

1.1. Thế nào là khấu hao?

Khấu hao là gì? Khấu hao tên Tiếng Anh là Depreciation, đây là thuật ngữ được sử dụng nhiều trong ngành kế toán. Nó được hiểu là giá trị quy đổi về tiền tệ của một loại tài sản trong đó giá trị được tính trên sự hao mòn của tài sản sau khi đã sử dụng trong một thời gian. Chi phí đó sẽ được quy đổi thành tiền và làm giảm đi giá trị của tài sản được ghi trong bảng cân đối tài sản kế toán. Giá trị của nó vẫn sẽ giảm đến khi bằng 0 hay khi nó trở nên không đáng kể.

Khấu hao trong Wikipedia cũng được định nghĩa là việc đánh giá và tính toán các sự phân bổ đối với giá trị của tài sản vì bị hao mòn trong khi đã sử dụng một thời gian. Trong suốt thời gian sử dụng tài sản cố định đó thì khấu hao sẽ được tính vào chi phí sản xuất kinh doanh.

Vậy nên bạn có thể hiểu rằng, việc giảm dần giá trị sử dụng của một số vật tư khi tham gia vào quá trình sản xuất kinh doanh có nghĩa là khấu hao. Nguyên nhân của việc khấu hao này là do xuất phát từ sự hao mòn tự nhiên và tiến bộ khoa học công nghệ làm cho vật tư của doanh nghiệp đó bị lỗi thời. 

Các tài sản như: máy móc, nội thất và thiết bị văn phòng,... là những tài sản cố định được tính vào khấu hao.

1.2. Những loại chi phí khấu hao

1.2.1. Về chi phí khấu hao tài sản cố định hữu hình

Khấu hao là gì và nó có những chi phí nào? Chi phí khấu hao tài sản cố định hữu hình được cho là giá trị khấu hao doanh nghiệp bỏ ra để trích khấu hao với nguyên giá của tài sản cố định đó. Thời gian sử dụng sẽ phụ thuộc vào các chu kỳ.

Theo chuẩn mực kế toán 03 thì tài sản cố định hữu hình là những tài sản có hình thái vật chất mà doanh nghiệp nắm giữ. Muốn sử dụng được tài sản cố định này thì tài sản đó phải là tài sản có hình thái vật chất và có thể cầm nắm được. Nó được sử dụng trong quá trình sản xuất và hoạt động của công ty. 

Ví dụ: Đối với một hoạt động sản xuất kinh doanh (cho thuê xe ô tô tự lái) thì khấu hao tài sản cố định hữu hình là ô tô, phù hợp với tiêu chuẩn tài sản cố định hữu hình.

1.2.2. Về chi phí khấu hao của tài sản cố định vô hình

Chi phí khấu hao tài sản cố định vô hình được cho là một loại tài sản không có hình thái về vật chất. Nó sẽ được tính dựa vào lợi nhuận và lợi ích mà công ty đó đã được thu về từ tài sản đó.Khi đó doanh nghiệp sẽ phát sinh ra khoản chi phí khấu hao của tài sản cố định vô hình.

Khác với tài sản cố định hữu hình thì tài sản cố định vô hình sẽ không có hình thái vật chất nhưng vẫn xác định được những giá trị do các doanh nghiệp nắm giữ được dùng trong sản xuất và kinh doanh. Đồng thời cung cấp những dịch vụ cho việc nắm giữ và sử dụng trong sản xuất và kinh doanh phù hợp với đối tượng ghi nhận tài sản cố định vô hình.

2. Tính giá trị hao mòn tài sản cố định như nào? 

Khấu hao là gì và tính hao mòn thế nào? Trong nghiệp vụ kế toán có ba phương pháp khấu hao đang được áp dụng. Các phương pháp sẽ dùng những yếu tố khác nhau để có thể đem lại được hiệu quả cho doanh nghiệp. Một số phương pháp sẽ được nêu trong nội dung dưới đây.

2.1. Theo khấu hao đường thẳng

Phương pháp khấu hao đường thẳng hay còn gọi là khấu hao tuyến tính. Đây là phương pháp khấu hao có định mức khấu hao tài sản cố định trong suốt một khoảng thời gian sử dụng. Phương pháp này đơn giản nên được sử dụng nhiều nhất.

Khấu hao theo đường thẳng được tính theo công thức: Nguyên giá tài sản cố định/ thời gian khấu hao = Chi phí khấu hao hàng năm

Mức trích khấu hao trung bình hàng tháng sẽ được tính bằng số khấu hao phải trích cả năm chia cho 12 tháng. 

Giá mua thực tế + Các khoản thuế + Các chi phí liên quan = Nguyên giá tài sản cố định

Nếu như nguyên giá cố định phải thay đổi và thời gian trích khấu hao thay đổi thì chi phí khấu hao sẽ được tính lại theo phương thức như sau: 

Giá trị còn lại của tài sản cố định/ Thời gian trích khấu hao còn lại = Chi phí khấu hao còn lại

2.2. Phương pháp khấu hao khối lượng sản phẩm

Đối với phương pháp khấu hao khối lượng sản phẩm này sẽ biểu thị được số lượng hữu ích của tài sản và nó sẽ biểu thị bằng tổng số đơn vị đã được dự kiến và sản xuất. Tài sản cố định đối với doanh nghiệp được trích khấu hao sẽ được tính theo số lượng và khối lượng sau:

Doanh nghiệp sẽ xác định được tổng số lượng và khối lượng sản phẩm sản xuất theo công suất thiết kế của tài sản cố định được căn cứ vào hồ sơ kỹ thuật của tài sản cố định. Còn được gọi là sản lượng theo công suất thiết kế.

Dựa vào tình hình thực tế mà có thể xác định được số lượng và khối lượng sản phẩm trên thực tế sản xuất hàng tháng và hàng năm của tài sản cố định.

Phương pháp này được tính theo công thức: Số lượng sản phẩm được sản xuất trong tháng x Mức trích khấu hao bình quân cho một đơn vị sản phẩm = Mức trích khấu hao trong tháng của tài sản cố định

Theo đó: Nguyên giá tài sản cố định / sản lượng theo công suất thiết kế = Mức trích khấu hao bình quân tính cho một đơn vị sản phẩm.

2.3. Theo khấu hao số dư giảm dần

Đây là phương pháp được áp dụng với những doanh nghiệp thuộc các lĩnh vực công nghệ yêu cầu phải thay đổi và phát triển nhanh. Mức trích khấu hao của phương pháp này được xác định giống như thời gian khấu hao của tài sản cố định.

Công thức tính khấu hao theo số dư giảm dần như sau: Nguyên giá của tài sản tại năm tính khấu hao* tỷ lệ khấu hao nhanh = Giá trị khấu hao hàng năm

Trong đó: Tỷ lệ khấu hao tài sản cố định theo đường thẳng* hệ số điều chỉnh = Tỷ lệ khấu hao nhanh (%)

Tỷ lệ khấu hao tài sản cố định theo đường thẳng (%) = (1/ thời gian trích khấu hao của tài sản cố định)* 100

3. Nguyên tắc khi trích khấu hao tài sản cố định là gì?

Khấu hao là gì và có nguyên tắc nào? Khi thỏa mãn những điều kiện dưới đây thì chi phí khấu hao tài sản cố định trong doanh nghiệp được tính vào chi phí hợp lý như sau:

Tài sản cố định thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp hay tài sản cố định thuê mua tài chính đủ tiêu chuẩn.

Tài sản dành cho hoạt động sản xuất kinh doanh, phúc lợi người lao động trong doanh nghiệp.

Các tài sản có đủ chứng từ hợp pháp và tài sản có đầy đủ hóa đơn theo quy định của pháp luật. Trong số kế toán doanh nghiệp đều được quản lý và theo dõi. Khi thanh toán chi phí được mua tài sản thì cần phải có chứng cứ cho việc không dùng tiền mặt.

Thông tư 45/2013/TT-BTC về mức khấu hao về thời gian và phương pháp trích khấu hao.

Nguyên tắc để trích khấu hao tài sản cố định là:

Các tài sản bắt buộc phải trích khấu hao bao gồm các tài sản hiện có của doanh nghiệp và tài sản cho thuê hoạt động.

Khi tài sản cố định giảm thì việc trích khấu hao sẽ kết thúc.

Có thể trích khấu hao theo nguyên giá tạm tính khi công trình cơ bản đã hoàn thành và được đưa vào sử dụng.

Việc trích khấu hao nhanh khi doanh nghiệp có lãi và nó không quá hai lần mức khấu hao theo phương pháp đường thẳng.

Các doanh nghiệp cần phải lập báo cáo và gửi đến cơ quan thuế trước khi sử dụng và trích khấu hao tài sản đối với việc quản lý, lựa chọn phương pháp trích khấu hao.

4. Khấu hao có ý nghĩa ra sao?

Khấu hao là gì và nó lại ý nghĩa gì? Khấu hao là một yếu tố quan trọng để đo mức độ hao mòn của tài sản trong doanh nghiệp. Vậy nên nó mang ý nghĩa to lớn đối với lĩnh vực kinh tế và tài chính.

4.1. Về Kinh tế

Đây là hiện tượng khách quan đối với các thời điểm trong vòng đời hữu dụng của tài sản cố định. Việc xác định mức độ hao mòn khó và có khi là không thể. Việc này sẽ gây nên những khó khăn đối với việc quản lý và theo dõi tài sản cố định.

Không thể thực hiện được việc ghi chép và phản ánh giá trị tài sản cố định của sổ sách kế toán. Nó sẽ gây ra những khó khăn cho việc bán hay trao đổi các tài sản cố định với nhau khi mà doanh nghiệp có ý định thay đổi.

Tuy nhiên, giá trị thực của tài sản cố định sẽ được phản ánh qua hình thức trích khấu hao. Vậy nên đây sẽ là một khoản chi phí để làm giảm lợi tức ròng doanh nghiệp, khấu hao tăng thì lãi ròng giảm.

4.2. Về tài chính

Khấu hao hay hao mòn đều được thể hiện bằng tiền nên nó sẽ được tính vào  chi phí kinh doanh và sản xuất doanh nghiệp. Chi phí có thể làm ra được sản phẩm này sẽ làm tăng lên giá bán của mặt hàng và làm giảm đi sự cạnh tranh của doanh nghiệp.

Trên đây là các nội dung thông tin về chi phí khấu hao. Hy vọng rằng những nội dung thông tin đó có thể giúp bạn giải đáp được thắc mắc Khấu hao là gì và các vấn đề có liên quan.