1. Tìm hiểu các thông tin về giá vốn hàng bán là gì?

1.1. Thế nào là giá vốn hàng bán?

Giá vốn hàng bán là gì? Đây là một thuật ngữ trong tiếng Anh được gọi là “Cost of goods sold” được sử dụng trong ngành kinh doanh. Đây là một trong các loại chi phí được sử dụng để đầu tư và sản xuất ra sản phẩm. Chi phí này sẽ bao gồm các khoản và liên quan đến các quá trình bán hàng như sau: chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp, giá vốn hàng xuất kho,... Trong kinh doanh thì thuật ngữ này được hiểu là giá vốn của các mặt hàng đã bán ra. Khi đó giá vốn hàng bán sẽ gồm các yếu tố về giá vốn của các loại hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ,... và nó sẽ được đầu tư trong một thời gian cụ thể.

Tùy với từng loại hình công ty thì sẽ có các định nghĩa khác nhau về giá vốn hàng bán cụ thể như sau: 

Đối với công ty thương mại: Giá vốn hàng bán được hiểu là tất cả các loại chi phí của quá trình nhập hàng vào kho của công ty thương mại. Trong đó bao gồm: các chi phí về thuế, bảo hiểm, chi phí vận chuyển về kho, giá nhập từ nhà cung cấp,...

Đối với công ty sản xuất: Đối với công ty này thì giá vốn hàng hóa sẽ gồm nhiều loại chi phí hơn của các công ty thương mại vì có thêm nội dung về chi phí nguyên liệu sản xuất sản phẩm.

1.2. Ý nghĩa của giá vốn hàng bán

Giá vốn hàng bán là gì và có ý nghĩa như nào? Bạn sẽ cần nhập chi phí nhập hàng khi thêm một sản phẩm mới vào kho. Các loại chi phí này bao gồm: chi phí mua hàng, chi phí kho bãi, chi phí vận chuyển,... Việc lưu lại những chi phí này thì sau khi thực hiện hạch toán lãi lỗ và giá trị hàng tồn kho thì các loại chi phí này sẽ được tính một cách dễ dàng và chính xác. Nếu như bạn có thể tính được tỷ suất lợi nhuận gộp và phân tích được các nội dung về doanh thu để trang trải chi phí hoạt động. Tổng doanh thu trừ giá vốn hàng bán sẽ ra được tỷ suất lợi nhuận gộp.

1.3. Tính giá vốn hàng bán bằng phương pháp nào?

1.3.1. Tính giá vốn hàng bán bằng công thức FIFO

Đây là công thức tính nhập trước xuất trước. Đây là công thức tính được sử dụng với các mặt hàng có hạn sử dụng. Công thức này được sử dụng nhiều bởi các cửa hàng máy tính, điện thoại, điện máy,... Bởi đây là công thức có dữ liệu rắc rối, phức tạp nên các mô hình bán lẻ thường ít sử dụng.

Khi giá tăng thì kết quả theo phương pháp FIFO sẽ có giá vốn hàng bán thấp hơn. Nếu như trong trường hợp lạm phát thì thu nhập ròng và kết quả đóng thuế thu nhập cá nhân sẽ cao hơn.

1.3.2.Tính giá vốn hàng bán bằng công thức LIFO

Đây là công thức tính nhập sau xuất trước nhưng hiện nay rất ít được sử dụng. Hiện nay chỉ có Nhật Bản và Mỹ chấp nhận cách tính này. Nhưng Hội đồng chuẩn mực kế toán quốc tế (IASB) tại Mỹ đã cho rằng công thức trên thiếu chính xác và đã phủ nhận nó.

Các tính giá vốn hàng bán LIFO có một nhược điểm đó là định giá hàng tồn kho không đáng tin cậy nếu như hàng tồn kho được cho là sản phẩm cũ và bị lỗi thời so với giá hiện hành.

1.3.3. Tính giá vốn hàng bán bằng cách bình quân gia quyền

Giá vốn hàng bán là gì và tính theo công thức Bình quân gia quyền thế nào? Đây là phương pháp được sử dụng phần mềm quản lý bán hàng để thực hiện tính giá trị tồn kho. Nhiều nơi còn gọi đây là công thức Bình quân Di Động,  Bình Quân Liên Hoàn,… Đây cũng chính là phương pháp để tính giá vốn hàng bán một cách phổ biến mà nhiều phần mềm đang áp dụng hiện nay. 

Trong phương pháp này thì các lần nhập hàng sẽ được tính theo công thức: ( A + B ) / C = MAC 

Trong đó: Giá vốn của sản phẩm tính theo bình quân tức thời là  MAC

A là Giá trị kho hiện tại trước nhập được tính bằng Tồn kho trước nhập x giá MAC trước nhập

B là Giá trị kho nhập mới được tính bằng Tồn nhập mới x giá nhập kho đã phân bổ chi phí

C là Tổng tồn được tính bằng Tồn trước nhập + tồn sau khi nhập

Trong phương pháp tính giá vốn hàng bán trên, các thông tin về số hàng tồn kho phải được đảm bảo là chính xác tuyệt đối. Nếu như số lượng hàng tồn sai thì sẽ dẫn đến tử số và mẫu số sai. Nếu như sai giá vốn hàng bán thì sẽ không thể tính lãi gộp cùng với giá trị tồn kho đúng.

2. Ghi nhận giá vốn hàng bán vào thời điểm nào?

Giá vốn hàng bán là gì và nó có thể ghi nhận trong thời điểm nào? Đây là một khoản chi phí để được dùng để sản xuất và cung cấp dịch vụ cho doanh nghiệp. Nếu như trong cùng một thời điểm sẽ ghi nhận một khoản doanh thu và ghi nhận một khoản chi phí tương ứng theo một nguyên tắc phù hợp. Nó có nghĩa là đây là một khoản chi phí về giá vốn của doanh nghiệp góp phần tạo ra doanh thu. Vậy nên thời điểm có thể ghi nhận được giá vốn sẽ là thời điểm xác định ghi nhận một khoản doanh thu đối với doanh nghiệp.

Các yêu cầu được đáp ứng khi ghi nhận các loại doanh thu bán hàng đó là: Phần lớn rủi ro và lợi ích của sản phẩm đã được doanh nghiệp chuyển giao, Xác định chắc chắn doanh thu, Đã và sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch bán hàng, Xác định được các chi phí có liên quan đến  giao dịch bán hàng.

3. Nguyên nhân khiến giá vốn hàng bán sai

3.1. Sai quy trình bán hàng âm

Đây là quy trình trả hàng nhà cung cấp nhưng xảy ra hạch toán giá vốn hàng bán sai lệch và khiến cho việc thống kê giá trị hàng tồn kho và lãi lỗ bị sai. Nếu đúng với nguyên tắc thì sau khi nhập hàng về, cần phải nhập kho vào phần mềm quản lý bán hàng với đầy đủ từng mã của các sản phẩm rồi mới được xuất bán. Nếu như dữ liệu bị sai thì sẽ sai hết toàn bộ. Trong quy trình này nếu như thực hiện sai thì sẽ mắc phải lỗi sai thường gặp là Bán hàng âm và Trả hàng nhà cung cấp.

Khi bán trước và nhập kho sau để bù số lượng tồn kho âm thì phần mềm bán hàng cho phép bán âm. Bởi tình trạng này xảy ra đối với các mặt hàng hot khi đó chủ shop nhập về và chưa kịp lưu kho mà đã bán trên kệ hay trả hàng cho khách ngay tại quầy. Sau đó sẽ thực hiện nhập hàng vào kho sau, việc này sẽ dẫn đến tình trạng quên nhập kho.

Nếu như  giá vốn hàng bán bằng 0 hay có những sai lệch tại thời điểm xuất hàng dẫn đến việc tính lãi gộp hàng bán không chính xác. Nếu như giá vốn hàng bán trong kho bị đội lên cao thì các lãi lỗ hay doanh thu của cửa hàng sẽ không còn chính xác nữa. 

3.2. Quy trình trả hàng nhà cung cấp bị sai

Các sai lệch xảy ra khi việc trả hàng một phần hàng mua từ nhà cung cấp đã bán hàng trên phần còn lại. Nếu như không thực hiện thao tác khi trả hàng nhà cung cấp và kế toán kho cần hạch toán giá vốn hàng bán lại thì giá vốn sẽ không được chính xác nữa.

Nếu sử dụng phần mềm thì việc tính lại giá vốn bán hàng và coi giá trị trả hàng thuộc khoản giá trị mua trả lại và giảm giá sẽ thuộc nhóm chứng từ điều chỉnh giảm khi giá vốn hàng bán được hạch toán theo phương pháp bình quân.

Trên đây là các nội dung thông tin về giá vốn hàng bán. Hy vọng rằng với những thông tin trong bài viết mà vieclam123.vn vừa cung cấp cho bạn thì bạn có thể hiểu hơn về giá vốn hàng bán là gì và các phương pháp tính của nó.