1. Dân tộc là gì và những khái niệm liên quan

Dân tộc là một thuật ngữ mà cho đến hiện nay, chưa có một cách định nghĩa hay khái niệm cụ thể nào được đưa ra. Có rất nhiều cách hiểu về dân tộc với những phạm vi và quy mô khác nhau.

1.1. Khái niệm về dân tộc theo Từ điển Luật học 

1.1.1. Dân tộc là tộc người

Dân tộc hay còn gọi là tộc người, có tên tiếng Anh là ethnicity. Thuật ngữ này chỉ một tập đoàn người với những sắc thái riêng về ngôn ngữ, văn hóa, ý thức tự giác dân tộc và xuất hiện trong quá trình phát triển của tự nhiên và xã hội. 

Ví dụ như dân tộc Thái, dân tộc Mường, dân tộc Kinh,...

Sự phát triển của những dân tộc này sẽ phụ thuộc vào những thể chế của xã hội trong môi trường số tương ứng và khả năng trong việc áp dụng các phương thức canh tác, sản xuất.

1.1.2. Dân tộc là quốc gia

Dân tộc hay còn được gọi là quốc gia dân tộc. Với định nghĩa này, dân tộc nói tới một cộng đồng với các thể chế chính trị - xã hội nhất định và được hình thành bởi sự hợp lại của nhiều tộc người khác nhau và cùng chung sống, phát triển trong một lãnh thổ, chịu sự quản lý chung bởi một bộ máy nhà nước. 

Ví dụ: dân tộc Việt Nam,...

So với tộc người thì quốc gia dân tộc có một kết cấu phức tạp hơn. Theo quá trình phát triển, sự hình thành nên quốc gia sẽ chịu tác động bởi các điều kiện về lịch sử, khả năng kinh tế, trình độ văn hóa, xã hội,... Tuy nhiên, với sự đa dạng về nhiều tộc người khác nhau, dẫn đến một quốc gia sẽ có dân tộc đa số và dân tộc thiểu số. Mỗi một dân tộc lại có trình độ phát triển khác nhau. Điều này khiến cho cơ cấu và quan hệ giữa những tộc người cần được quan tâm hơn hết để xây dựng một quốc gia ổn định, phát triển bền vững.

Trên thực tế thì hầu hết các quốc gia đều sẽ có nhiều tộc người. Thế nhưng, tại Triều Tiên thì chỉ có một tộc người duy nhất trên cả nước. 

1.2. Khái niệm về dân tộc theo Wikipedia

Theo Wikipedia thì dấn tộc sẽ được định nghĩa như sau:

1.2.1. Dân tộc là cộng đồng

Theo nghĩa rộng thì dân tộc là cộng đồng. Thuật ngữ này chỉ những người có chung một nền văn hóa, cùng một nhóm sắc tộc, vì thế có cùng ngôn ngữ, cùng một nguồn gốc lịch sử. Ngoài ra, cộng đồng này cũng có thể gồm nhiều nhóm sắc tộc khác nhau nhưng vẫn có những nét chung kể trên.

1.2.2. Dân tộc là sắc tộc

Một cách hẹp hơn thì dân tộc được hiểu là sắc tộc. Thuật ngữ này chỉ một nhóm người trong xã hội được phân loajib dựa trên các yếu tố như: ngôn ngữ, văn hóa, nguồn gốc lịch sử và các di sản văn hóa đặc trưng,...

1.3. Định nghĩa về dân tộc trên thế giới

Trên thế giới, mỗi một quốc gia, đất nước khác nhau lại có sự ứng dụng và định nghĩa khác nhau về dân tộc. Vì thế mà có thể dân tộc ở nước này với khái niệm như vậy là đúng nhưng sang nước khác lại có thể là sai. 

Ví dụ điển hình chính là tại 4 nước Anh, Scotland, xứ Wales và Bắc Ireland. Trong số 4 nước này thì có tới 3 nước không phải là nhà nước độc lập, và cũng không thể coi là dân tộc. Vì thế mà việc định nghĩa sai về dân tộc sẽ có thể gây ra tình trạng bạo động, bạo loạn về chính trị vô cùng nghiêm trọng.

2. Dân tộc bao gồm những nét đặc trưng gì?

Để có thể hiểu rõ hơn về dân tộc là gì thì những nét đặc trưng cơ bản của dân tộc sẽ giúp bạn có thể thấy được rõ hơn về bản chất của dân tộc cũng như những yếu tố được phản ánh trong thuật ngữ này.

2.1. Là cộng đồng về ngôn ngữ

Mỗi một dân tộc, dù là theo nghĩa hẹp hay nghĩa rộng đều có một ngôn ngữ riêng. Dân tộc Việt Nam có tiếng Việt, dân tộc Thái có tiếng Thái,... Đây chính là công cụ được sử dụng để mọi người có thể trao đổi và giao tiếp với nhau. Tuy nhiên, trong một dân tộc, có thể sử dụng nhiều ngôn ngữ khác nhau để trao đổi. Điểm đặc biệt và đặc trưng cần có đó là tất cả có một tiếng nói, một ngôn ngữ chung thống nhất, được gọi là tiếng mẹ đẻ. 

2.2. Là cộng đồng về lãnh thổ

Trên thế giới, từ trước đến nay, các quốc gia, dân tộc được phân cách với nhau và mỗi một dân tộc sẽ có cho mình một lãnh thổ riêng. Lãnh thổ này sẽ bao gồm vùng đất, vùng trời, vùng biển và hải đảo. 

Quá trình xác định phạm vi lãnh thổ bắt đầu từ trong lịch sử với việc hình thành các quốc gia, dân tộc và cho tới ngày nay được thống nhất và được công nhận chủ quyền về phạm vi lãnh thổ một cách hợp pháp. 

Đối với dân tộc, lãnh thổ chính là một nét đặc trưng vô cùng quan trọng. Bởi đây là không gian sống, là môi trường phát triển và là nền móng cho sự tồn tại và phồn vinh của dân tộc.

2.3. Là cộng đồng kinh tế

Theo dòng phát triển, kinh tế trở thành một trong những vấn đề quan trọng làm tăng tianh liên kết trong cộng đồng dân tộc. Các mối quan hệ về kinh tế càng phát triển thì sự gắn kết giữa các cá nhân, các tộc người trong cùng một dân tộc càng mạnh mẽ. Từ đó tạo nên sự thống nhất, bền vững cho quốc gia, đảm bảo sự sinh sống và phát triển của con người trong một lãnh thổ nhất định.

2.4. Là cộng đồng văn hóa

Văn hóa được xem là một yếu tố quan trọng bậc nhất trong việc hình thành và củng cố sự gắn kết giữa các cá nhân và cộng đồng trong dân tộc. Văn hóa chung phản ánh được những bản sắc chung, thể hiện sự tương đồng về mặt tâm lý, quan điểm, nhận thức hay tín ngưỡng. 

Một quốc gia bao gồm nhiều tộc người sẽ có những nền văn hóa khác nhau. Tuy nhiên, tính thống nhất trong sự đa dạng văn hóa sẽ là yếu tố cho thấy được quốc gia có sự ổn định về mặt tinh thần, nhận thức và sự hài hòa trong các mối quan hệ giữa những nền văn hóa khác nhau. 

3. Vấn đề dân tộc với sự phát triển của nước ta

Dân tộc là một trong những vấn đề quan trọng và ưu tiên hàng đầu của nước ta trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước. 

Là một quốc gia với 54 dân tộc, Việt Nam đã có được những kết quả nhất định khi có sự thống nhất trong đa dạng về tộc người, về văn hóa. Chính điều này đã trở thành cơ sở và điều kiện để Việt Nam có được sự ổn định và phát triển kinh tế trong khu vực và trên thế giới.

Một trong những vấn đề về dân tộc luôn được ưu tiên hàng đầu của nước ta đó là đại đoàn kết toàn dân tộc. Chủ trương này đã được xây dựng và được nhấn mạnh bởi Chủ tịch nước Hồ Chí Minh và cho tới ngày nay, nó vẫn luôn được nhà nước ta quan tâm để thực hiện tốt nhất.

Đại đoàn kết toàn dân tộc tại Việt Nam không phải là một hoạt động được thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định, yếu tố này gắn liền với sự phát triển của nước ta. Các dân tộc trong lãnh thổ Việt Nam có sự chênh lệch rất lớn về số người, về trình độ nhận thức, trình độ phát triển,... Tuy nhiên, mỗi một dân tộc đều có những sự đóng góp nhất định với sự phát triển của dân tộc Việt Nam.

Đoàn kết chính là sức mạnh, không một cá nhân nào có thể sống riêng lẻ và tách khỏi cộng đồng, không một tộc người nào có thể phát triển độc lập mà không có nhà nước. Do vậy mà đại đoàn kết toàn dân tộc chính là sức mạnh lớn nhất, là thứ vũ khí lợi hại nhất trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước.

Việc nghiên cứu và hiểu rõ các vấn đề xoay quanh dân tộc có giá trị và ý nghĩa quan trọng với mỗi một quốc gia trên thế giới hiện nay. Dân tộc không chỉ phản ánh hay là kết quả của quá trình phát triển xã hội, mà đây còn là động lực để phát triển trong chính mỗi quốc gia. Vì thế mà nhận thức rõ vấn đề dân tộc sẽ giúp tạo nên những giá trị bền vững và lớn lao hơn rất nhiều.

Trên đây chính là chia sẻ chi tiết về dân tộc là gì. Mong rằng, bài viết đã mang đến những thông tin quan trọng để giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm của dân tộc cũng như những vấn đề quan trọng xoay quanh thuật ngữ này.