1. Những điều kiện thuận lợi cho người tìm việc IT tại Hà Nội hiện nay

Nhân viên IT có rất nhiều thuận lợi khi tìm việc tại Hà Nội

1.1. Thị trường lao động lớn với nhu cầu tuyển dụng cao

IT là một trong những nhóm ngành nghề có nhu cầu tuyển dụng rất lớn mang tính đặc thù, trong đó yêu cầu cao về chất lượng nguồn nhân sự.

Bản chất của việc làm IT là công nghệ thông tin, bao phủ toàn bộ hệ thống việc làm liên quan đến máy tính, phần mềm, lập trình, viễn thông, mạng lưới internet, …

Ngoài những lĩnh vực chính của công nghệ thông tin (IT) là toàn bộ quá trình tiếp nhận, lưu trữ, bảo vệ và phổ biến văn bản, hình ảnh, âm thanh và thông tin số nhờ các vi điện tử dựa trên sự kết hợp của 2 yếu tố máy tính và truyền thông, công nghệ thông tin hiện nay đã và đang có xu hướng mở rộng sang các lĩnh vực hiện đại như các tiêu chuẩn web, điện toán đám mây, khoa học máy tính, sinh tin học,trí tuệ nhân tạo và hệ thống thông tin toàn cầu. Do vậy, nhu cầu tuyển dụng ở tất cả các vị trí hay lĩnh vực công việc tương ứng vô cùng nhiều, mở ra cơ hội việc làm hấp dẫn cho người lao động.

Trên thực tế, hầu hết tất cả các đơn vị kinh doanh, công ty, doanh nghiệp, bao gồm cả những doanh nghiệp nhà nước và tư nhân hoạt động đều cần đến vị trí công việc IT có vai trò xử lý hệ thống mạng, máy tính và khắc phục lỗi, xử lý sự cố để đảm bảo quá trình hoạt động hệ thống dựa trên nguồn dữ liệu thông tin hiện đại diễn ra bình thường. 

Minh chứng rõ nhất cho thầy nhu cầu tuyển dụng dồi dào nguồn lực lao động ngành IT là bạn chỉ cần tra trên các thanh công cụ thông tin (Cốc Cốc, Google) những từ khóa liên quan đến IT như “tìm việc làm IT”, “tìm việc làm IT lương cao tại Hà Nội”, “tìm việc làm IT ở đâu”, “tìm việc làm IT ở Hà Nội, … hay những từ khóa theo motip tương tự sẽ thấy hàng loạt những vị trí việc làm cung cấp thông tin rất đầy đủ cho người lao động. Thậm chí cách thức này bạn cũng có thể áp dụng trên các ứng dụng mạng xã hội (tiêu biểu là mạng lưới Facebook siêu kết nối tại Hà Nội nói riêng, Việt Nam nói chung).

1.2. Sự phát triển của công nghệ thông tin cho phép người lao động dễ tiếp cận với cơ hội việc làm chi tiết

Hiện nay, với sự phát triển mạnh mẽ của hệ thống mạng toàn cầu đã đem đến những lợi ích vô cùng lớn cho vấn đề tìm kiếm việc làm của người lao động nói chung, việc làm IT nói riêng.

Một mặt, công nghệ thông tin phát triển hệ thống website, mạng xã hội, trong đó chủ yếu là các web động cung cấp nguồn dữ liệu khổng lồ mà thông qua đó người dùng có thể dễ dàng truy cập và tìm kiếm thông tin mà mình mong muốn.Trên cơ sở đó, ứng viên nhanh chóng tiếp cận cơ hội việc làm chi tiết tại các website tìm việc uy tín, Fanpage, Group tìm việc miễn phí cũng như các phương tiện thông tin đại chúng.

Mặt khác, đối với những đơn vị tuyển dụng thì công nghệ thông tin cũng là phương tiện chính để họ tiếp cận với người lao động, nguồn lực chất lượng cao hoặc thấp theo phân luồng chức năng tạo CV điện tử, sàng lọc sơ bộ nhanh chóng, đáp ứng những cung - cầu phù hợp của xã hội hiện đại.

Ví dụ: Trước đây, để tuyển dụng nhân sự, các đơn vị tuyển dụng là công ty hay doanh nghiệp nhất định phải làm thông báo tuyển dụng, phát tờ rơi, tìm kiếm người lao động qua các cách thức trực tiếp hoặc gián tiếp rất mất thời gian mà hiệu suất lại thấp. Thì ngày nay, nhờ hệ thống đồ sộ các trang web tìm việc làm cung cấp dịch vụ tuyển dụng nhanh, đăng tin, lọc tin, ghim tin lên trang chính, lọc hồ sơ ứng viên thậm chí đến mức chính xác nhất đã đem lại hiệu quả tốt đến bất ngờ.

Công việc ngành IT rất đa dạng

1.3. Tính chất công việc đa dạng

Tính chất công việc đa dạng của ngành IT có thể tiếp cận ở 2 hướng: Lĩnh vực công việc và nhóm ngành nghề (hay vị trí công việc).

Đối với 1 sinh viên mới tốt nghiệp (hoặc những người có nhu cầu tìm việc ngành công nghệ thông tin) hoàn toàn có thể lựa chọn đa dạng lĩnh vực hoạt động theo trình độ chuyên môn và kỹ năng nghề cần thiết.

Những lĩnh vực hoạt động chính có tiềm năng của ngành công nghệ thông tin là gì?

• Lĩnh vực web

• Game

• Ứng dụng di động

• Ứng dụng Desktop

• Bảo mật

• Lập trình nhúng

• Trí tuệ nhân tạo

• Liên ngành

Do nhu cầu thực tế của thị trường lao động cũng như tính chất ngành quy định, việc làm IT cũng đa dạng ở những vị trí công việc mà người IT có thể lựa chọn, cụ thể là:

• Lập trình viên

Nhiệm vụ công việc chính của một lập trình viên là sử dụng ngôn ngữ lập trình để tạo nên các phần mềm máy tính, qua quá trình kiểm duyệt chất lượng để từ đó đưa vào ứng dụng trong thực tế. 

Tùy từng công ty, doanh nghiệp với những tính chất phân khu công việc khác nhau mà một lập trình viên có thể làm những việc hỗ trợ, bổ sung liên quan đến máy tính cũng như dữ liệu, internet, viễn thông (nhưng thường không nhiều)

• Kỹ sư phần mềm

Tương tự như lập trình viên, kỹ sư phần mềm cũng thực hiện các công việc liên quan đến việc tạo nên các phần mềm nhưng tập trung vào các ứng dụng kỹ thuật và thiết kế (chứ không phải là ngôn ngữ) để viết ra một chương trình tốt nhất có khả năng ứng dụng cao.

Vị trí công việc kỹ sư phần mềm thường làm tại các công ty làm về Công nghệ thông tin, viễn thông, điện tử hoặc hỗ trợ cho những đơn vị có nhu cầu.

• Việc làm IT quản trị hệ thống

Đây là vị trí công việc có tính phổ biến mà hầu hết đơn vị nào cũng cần có, nhất là ở những công ty chuyên hoạt động trong lĩnh vực công nghệ thông tin.

Thực chất của công việc này là giám sát, quản lý hệ thống cũng như rất cả quá trình vận hành của các thiết bị trong doanh nghiệp nhằm duy trì tính ổn định của hệ thống. 

• Nhân viên IT phân tích dữ liệu

Công việc của một nhân viên IT phân tích dữ liệu chủ yếu liên quan đến phần mềm máy tính cũng như các dữ liệu thông tin. Cụ thể là nghiên cứu, thu thập, sắp xếp dữ liệu thành một hệ thống thông tin dễ hiểu, mạch lạc và bảo mật nhất.

Vị trí công việc của nhân viên IT phân tích dữ liệu thường làm tại các công ty phần mềm điện tử.

• Chuyên viên hỗ trợ kỹ thuật

Hỗ trợ kỹ thuật có bản chất là phát hiện, khắc phục và sửa lỗi cho hệ thống, bao gồm cả phần cứng và phần mềm. Do vậy, chuyên viên hỗ trợ kỹ thuật được xem là vị trí công việc khâu cuối, hỗ trợ khách hàng nắm bắt tốt nhất về sản phẩm của công ty mình, sửa lỗi và hoàn thiện sản phẩm (nếu có).

Ngoài ra, chuyên viên hỗ trợ kỹ thuật máy tính cũng cần có những ý kiến, giải pháp nhất định để đổi mới sản phẩm trong phạm vi kỹ thuật, thay thế thiết bị hoặc những bộ phận chức năng cần thiết nhằm tạo ra một sản phẩm kỹ thuật hoàn chỉnh nhất đưa ra thị trường.

• Nhân viên thiết kế website, game

Vị trí nhân viên thiết kế trong IT thuộc phạm vi IT ứng dụng.

Các thiết kế cơ bản là:

• Thiết kế website

• Thiết kế game

• Thiết kế ứng dụng di động (tương tự như những ứng dụng rất phổ biến hiện nay là Facebook, zalo, instagram, weibo,... dựa trên các hệ điều hành thông minh như IOS, Android hoặc Windows Phone.

• Nhân viên dịch vụ internet

>> Xem thêm: Những ngành IT có cơ hội việc làm cao nhất tại Hà Nội

1.4. Hình thức việc làm đa dạng

Nhân viên IT là một trong những công việc có tính chất mở và động nhất trong các nhóm ngành nghề kỹ thuật thịnh hành ở Việt Nam hiện nay, được quy định ở những hình thức làm việc đa dạng: Cố định, không cố định và tự túc.

Hình thức làm việc cố định hay còn gọi là hình thức làm việc toàn thời gian, làm việc full - time, làm việc giờ hành chính.

Đây là cách làm việc truyền thống có thể áp dụng ở tất cả các nhóm ngành nghề. Ưu điểm nổi bật nhất của hình thức làm việc toàn thời gian là tính ổn định với mức thu nhập cố định. Thông thường, 1 nhân viên IT full time sẽ phụ trách tất cả các công việc nội bộ liên quan đến phần cứng máy tính, phần mềm máy tính, dữ liệu mạng, di động, điện tử, internet, viễn thông, … tại 1 đơn vị việc làm nhất định nhằm đảm bảo quá trình truyền mạng bình thường cho hệ thống. Tuy nhiên đối với việc làm IT, nếu chỉ làm full - time tại 1 đơn vị thì có lẽ là khá nhàm chán, bó buộc chân tay và lại hạn chế mức thu nhập tối đa mà trình độ của nhân viên IT có thể thu về. 

Hình thức làm việc không cố định hay còn gọi là làm bán thời gian, làm part - time.

Đây là hình thức làm việc rất phổ biến và xuất hiện sớm trong ngành IT, cho phép 1 nhân viên IT đồng thời có thể làm việc tại nhiều đơn vị khác nhau với vị trí là chuyên viên IT. Mức thu nhập của nhân viên IT không cố định tuy không ổn định trong một hạn mức nhất định song lại thường cao hơn, phụ thuộc vào đa số tần suất công việc, số lượng công việc cũng như thái độ chăm chỉ của nhân viên với công việc.

Ngoài ra, một nhân viên IT full - time cũng có thể đồng thời là nhân viên IT không cố định. Với trình độ chuyên môn có trong tay, người hành nghề IT hoàn toàn có thể thử sức ở những vị trí khác trong nghề ở những thời gian ngoài giờ hành chính hoặc vị trí chuyên môn ngoài giờ hành chính. Những người làm song song như vậy thường có thu nhập rất lớn, trung bình mỗi tháng có thể dao động 20 triệu đồng hoặc hơn.

Hình thức làm việc tự túc gần như là một hình thức làm việc tư nhân, trong đó người làm IT có thể là chuyên gia chuyên nhận các dự án IT hoặc tự thành lập đơn vị kinh doanh cung cấp dịch vụ trong lĩnh vực IT. Hình thức làm việc này có những điểm tương đồng nhất định so với hình thức làm việc không cố định nhưng rộng hơn và có tính chất tự túc là chủ yếu. Ngoài ra, nhân viên IT không cố định đa phần sẽ làm thuê cho các doanh nghiệp để hưởng mức lương tương xứng với sức lao động bỏ ra, còn nhân viên IT tự túc có thể làm thuê hoặc làm chủ, thu nhập phụ thuộc vào những yếu tố khách quan và chủ quan của thị trường chung.

2. Người lao động bắt gặp những khó khăn gì khi tìm kiếm việc làm IT?

Một số khó khăn khi tìm việc làm IT tại Hà Nội

2.1. Nguồn tiếp cận thiếu độ tin cậy

Sự nhân rộng của mạng lưới dữ liệu và thông tin trong tìm kiếm việc làm là cơ hội, đồng thời cũng mang lại thách thức không hề nhỏ cho người lao động.

Đâu mới là tin tức chân thực? Đâu là tin ảo, tin rác?

Bản chất của vấn đề là sự “loãng” tin tức và hoạt động ảo của hàng loạt các website tìm việc không uy tín. Số lượng công việc được cập nhật trên các trang web tìm việc làm (hoặc các phương tiện mạng xã hội tương tự như Group tìm việc, Fanpage) được diễn ra hằng ngày, hằng giờ, hằng tháng và đều không có tính giới hạn, song độ tin cậy lại không hề cao. 

Biểu hiện: Trang web này lấy tin tức của trang web khác. Sự sao chép này khiến người trải nghiệm lần đầu giống như sống trong thực trạng bị “lừa”, còn đối với những người đã trải nghiệm đến lần 2, lần 3 sẽ e ngại về nơi đặt niềm tin của chính họ. 

Thực ra để khắc phục tình trạng này không phải là điều dễ vì hệ thống dữ liệu mạng bản chất không phải là 1 hệ thống bổ dọc mà là hệ thống đa chiều, đa phương tiện nên rất khó kiểm soát.

2.2. Trình độ không đồng đều 

Với đặc thù là nhóm ngành nghề kỹ thuật chất lượng cao, việc phân chia không đồng đều trình độ, tay nghề của người lao động hiện đang là một trong những khó khăn lớn nhất trong tìm kiếm việc làm IT tại Hà Nội hiện nay.

Đây là thách thức xuất phát từ nguyên nhân chủ quan trong chính người lao động, song lại được biểu hiện ra bên ngoài thành thực trạng xã hội khách quan là bộ phận lớn sinh viên ngành IT không tìm được việc làm hoặc những việc làm không đáp ứng mong muốn của họ về: Tính chất công việc, mức lương cũng như đãi ngộ công việc.

Trong thực tế, bộ phận nhân viên IT có chuyên môn cao, kỹ năng nghề nghiệp tốt sẽ không gặp phải khó khăn trong tìm kiếm những cơ hội việc làm tốt nhất, nhưng lại đa phần phân bổ ở những bộ phận đã có kinh nghiệm làm việc hoặc thực sự xuất sắc.

Trong khi đó, bộ phận đông đảo sinh viên mới ra trường hoặc những người năng lực trung bình, hoặc thiên về chuyên môn mà thiếu những kỹ năng mềm trong ngành (rất phổ biến ở Việt Nam do đặc thù đào tạo ngành IT tại các trường Cao đẳng/ Đại học), lại rất khó khăn trong tìm việc làm IT. Nhiều sinh viên thậm chí chấp nhận làm tạm thời ở vị trí công việc mà họ cực kỳ không mong muốn. Điều này kéo theo sự bấp bênh nghề nghiệp.

Nhiều quan niệm cho rằng, thực trạng trên xuất phát rất nhiều từ vấn đề đào tạo nhân lực tại Việt Nam, thiên về đào tạo chuyên môn, là những kiến thức nền tảng, căn bản vì cho rằng đó là loại kiến thức có thể sinh giá trị và có thể dùng nhiều lần mà lại quên mất sự kết hợp với những kỹ năng mềm cần thiết (nhất là kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng giao tiếp trong IT), khiến sinh viên mới ra trường sẽ rất bỡ ngỡ trong sự xô bồ và nhạy bén của xã hội hiện nay. 

Việc nhận thức ra vấn đề và tìm được giải pháp giải quyết vấn đề là 2 câu chuyện hoàn toàn khác nhau, chình vì vậy đây vẫn đang là câu hỏi mở, không chỉ riêng đối với ngành IT mà bao phủ ở hầu hết các nhóm ngành, nghề khác.

Ngoài ra, sự chênh lệch về trình độ ngoại ngữ (tiếng Anh) cũng là thách thức rất lớn trong sự phân chia không đồng đều trình độ tay nghề, rộng ra là vấn đề tìm kiếm việc làm của người lao động.

Trong phạm vi dung lượng bài viết, Vieclam123.vn đã giới thiệu sơ bộ nhất những cơ hội và thách thức khi tìm kiếm việc làm IT tại Hà Nội hiện nay. Để biết thêm chi tiết về những nhóm ngành nghề khác cũng như kiến thức liên quan đến việc làm IT, bạn đọc có thể truy cập website: https://vieclam123.vn/