1. Tìm hiểu chung về tháp dinh dưỡng

1.1. Tháp dinh dưỡng là gì bạn có biết?

Tháp dinh dưỡng còn được biết đến với cái tên gọi khác là tháp ăn dinh dưỡng hay kim tự tháp dinh dưỡng. Các chuyên gia dinh dưỡng dựng lên mô hình này với mục đích cung cấp thông tin về số lượng tiêu thụ thích hợp với các loại thực phẩm phù hợp mỗi người với nhu cầu dinh dưỡng. Gồm có nhiều nhóm thực phẩm khác nhau chia ra trong tháp dinh dưỡng từ dưới lên trên giảm dần theo số lượng. Từ đó ta có thể nhận thấy các thực phẩm được ưu tiên sử dụng nhiều hơn, hàng ngày đó là thực phẩm ở đáy tháp, còn các thực phẩm hạn chế tối đa trong các bữa ăn thường ngày sẽ xuất hiện ở đỉnh tháp.

1.2. Giải thích về thông tin có trong tháp dinh dưỡng

1.2.1. Nhóm lương thực

Nhóm lương thực cung cấp nhiều vitamin, chất xơ và khoáng chất còn gọi là nhóm carbohydrate. Nhóm này thường có ít cholesterol và ít béo, chủ yếu lương thực ở Việt Nam là gạo. Còn có cả mì ống, ngũ cốc nguyên hạt, bánh mì xuất hiện trong nhóm lương thực đã tinh chế hay qua chế biến. Mặc dù vậy sẽ không được xếp vào nhóm này đối với các loại bánh chế biến nhiều dầu mỡ hay được phết bơ.

 Trong khẩu phần ăn nhóm này chiếm 60%, sẽ cung cấp được 4kcal năng lượng khi có 1g carbohydrate. Bên cạnh đó nhóm bột đường còn có nhiệm vụ cấu tạo nên các tế bào, các mô, điều hoà hoạt động trên cơ thể, nhất là phát triển trí não và hệ thần kinh của trẻ nhỏ. Các loại thực phẩm tập hợp trong nhóm này gồm có khoai lang, khoai tây, ngũ gốc, ngô, nếp, mì, bánh mì,.. 

1.2.2. Nhóm rau củ quả

Tháp dinh dưỡng khi nhìn vào tầng 2 thì bạn có thể nhìn thấy tầng này bên tay phải là các loại quả còn bên tay trái là các loại rau củ. Đây chính là nguồn cung cấp nhiều chất xơ, khoáng chất, vitamin và cho cơ thể chất chống oxy hoá. Ở bên trái tại tầng này có đa dạng loại rau củ khác nhau từ nhiều vitamin A và C chứa nhiều trong rau xanh, hay dồi dào lượng protein với màu vàng đậm cùng với nhiều loại rau củ có chứa trong chất xơ, tinh bột, chất đạm,.. hầu như toàn bộ nhiều loại rau củ này đều không có chứa cholesterol, chất béo.

Mặc dù vật cần chú ý thêm vào các món rau này vào thịt, bơ, chất béo cần chú ý khi nấu ăn vì khi trong phân loại tháp dinh dưỡng không được tính trên điều này. Sau lương thực thì được ưu tiên thứ 2 nhóm rau củ quả có thể sử dụng nhiều.

Nhóm loại trái cây ở bên phải, mỗi ngày nên ăn khoảng 2 tới 3 lần trái cây với một lượng vừa phải. Nhiều người trong một ngày không có thói quen hoặc không thích ăn nhiều trái cây tuy nhiên nguồn cung cấp dinh dưỡng chủ yếu của trái cây này dễ tiêu hoá, vì nó phong phú không cần cầu kỳ chế biến. Nhóm này không được xếp vào các loại trái cây đã được qua chế biến, trái cây đóng hộp vì đã được bổ sung thêm nhiều đường, nhóm này chỉ dành cho trái cây tự nhiên.

1.2.3. Nhóm đạm

Các loại thực phẩm chứa nhiều đạm hoặc còn gọi là chứa protein xuất hiện tại tầng ba của tháp dinh dưỡng. ta có thể thấy các sản phẩm từ sữa, sữa hay trứng, cá thịt từ trái qua phải. Các sản phẩm như bơ hay nhóm sữa, kem, sữa chua, pho - mát cũng là nguồn cung cấp cho cơ thể nhiều vitamin B2, cacli. Đó cũng là các sản phẩm giáu vitamin D và vitamin A, nguồn dinh dưỡng giàu đạm. Trong bữa ăn hàng ngày nên đưa sữa vào trong khẩu phần ăn nhất là đối với các trẻ nhỏ đang trong độ tuổi dậy thì và phát triển.

Người ta thường chế biến sữa thành các sản phẩm sữa tách béo hay sản phẩm ít sữa vì trong đó sữa tự nhiên có chứa nhiều chất béo để chất dinh dưỡng được cân đối. Để chất dinh dưỡng được hấp thụ đầy đủ thì trẻ em nên sử dụng sữa nguyên chất. Sữa đã được tách bớt chất béo thì nên sử dụng cho người già và người trưởng thành vì ngoài sữa thì mọi người còn sử dụng thêm nhiều loại thực phẩm khác nữa. Mặc dù vậy có nhiều người bị cơ thể thiếu loại men lactase trong sữa không thể tiêu hoá được đường lactose do đó họ phải uống sữa chua hay sữa không lactose hay không thể uống sữa thông thường. Trong các nhóm nay mọi người thường chỉ nghĩ tới các loại trứng thịt cá tuy nhiên lại có các loại hạt đậu xanh, hạt đậu nành trên thực tế đối với đạm động vật chưa tốt hơn các lượng lớn chất đạm. 

Cơ thể có thể khoẻ mạnh hơn khi sử dụng nhóm đạm, trong bữa ăn hàng ngày có thể thay thế cho thịt hoàn toàn để bệnh tật được hạn chế. Ta có thể thay thế các loại hạt hoàn toàn từ các chất đạm trứng, cá, sữa trong chế độ ăn lành mạnh. Nên sử dụng có giới hạn các thực phẩm chứa đạm đặc biệt là ngoài đạm có các nhóm loại thị hỗ trợ một lượng cholesterol kèm với chất béo bão hoà. Dùng tối đa mỗi ngày từ khoảng 150 tới 210g thịt.

1.2.4. Nhóm dầu mỡ

Tháp dinh dưỡng càng lên cao thì càng hạn chế về mức sử dụng toàn bộ các loại thực phẩm. Ở gần đỉnh tháp nhóm dầu mỡ là nhóm thực phẩm nhận lời kiến nghị sẽ tốt khi dùng ít nhất có thể. Gồm có các chất béo tốt và lành mạnh cho cơ thể trong nhóm dầu mỡ, hoà tan các vitamin như K, E, D, A trong dung môi để dinh dưỡng hấp thụ trong cơ thể. Tuy nhiên để hỗ trợ não và tim mạch thì cơ thể cần một hàm lượng khá nhỏ.

Trong chế độ ăn hàng ngày không nên bỏ qua hoàn toàn chất béo vì nó cũng là một nguồn chất dinh dưỡng cung cấp năng lượng cần thiết.

Thay vì chất béo bão hoà bạn nên chọn lựa chất béo không bão hoà ví dụ như chất béo có trong dầu gấc, dầu đậu nành, dầu ô liu, toàn bộ phần lớn dầu thực vật.

Ngoài ra mọi người không nên ăn nhiều món ăn nội tạng động vật, chiên bằng dầu động vật có hại cho sức khoẻ, tăng cholesterol, bão hoà với các chất béo.

Bên cạnh đó thông qua việc sử dụng các loại thực phẩm về các hạt hay thực phẩm bơ thì nạp cho cơ thể chất béo tốt.

1.2.5. Nhóm đường muối

Đầu của tháp dinh dưỡng xuất hiện nhóm đường và muối trong khẩu phần ăn chiếm tỉ lệ phần trăm nhỏ nhất. Để chế độ ăn tốt và lành mạnh nhất thì đây là các yếu tố không cần thiết do đó bạn nên hạn chế tối đa sử dụng nó. Theo tháp dinh dưỡng để đạt được một chế độ ăn uống khoa học và lành mạnh hãy bảo đảm rằng bạn chỉ ăn một lượng duy nhất nhỏ nhất với các loại thực phẩm có chứa muối hay đường nhiều như kẹo ngọt, bánh, các món quá mặn, thức ăn nhanh,..

Đường và muối nguyên nhân sử dụng tí vì nó làm tăng gia vị cho món ăn, cung cấp ít năng lượng lại không có chất dinh dưỡng nên cơ thể sẽ gặp bất lợi các bệnh ví dụ như béo phì, bệnh thận, tiểu đường.

Theo như viện dinh dưỡng khuyến nghị thì mọi người chỉ nên sử dụng mỗi tháng tối đa khoảng 500g đường. Mọi người hãy cố gắng kiểm soát lượng muối đường khi nêm nêm món ăn để tránh cơ thể bị gây hại khi vượt quá giới hạn.

Thực phẩm thay thế: Bạn nên sử dụng nhiều hơn một số loại đường tự nhiên thay vào đó có trong rau củ, hoa quả để trong thực phẩm công nghiệp hạn chế được lượng đường đó.

2. Tháp dinh dưỡng mang lại ý nghĩa như thế nào?

Chúng ta nên duy trì chế độ ăn uống lành mạnh thật tốt dinh dưỡng được bảo đảm cho dù đang ở độ tuổi nào. Thông tin về các loại thực phẩm trong bữa ăn hàng ngày nên hay không nên sử dụng đều xuất hiện trong tháp dinh dưỡng. Khi bạn không biết bắt đầu như thế nào và muốn xây dựng một chế độ ăn lành mạnh thì có thể tham khảo để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng và cân đối hợp lý. Chế độ ăn với định lượng khác nhau tuỳ vào sức khoẻ độ tuổi mỗi người nhưng nhìn chung thì vẫn dựa trên tháp dinh dưỡng để có các loại thực phẩm ưu tiên trừ các đối tượng ăn theo chế độ ăn khác biệt.

Trên đây là khái niệm tháp dinh dưỡng là gì và những thông tin liên quan. Tham khảo tháp dinh dưỡng để xây dựng cho mình một chế độ ăn uống hợp lý, cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng đảm bảo sức khỏe cho bản thân. Hẹn gặp lại trong thời gian tới với nhiều bật mí khác đang chờ đợi.