1. Tìm hiểu chung về sleep paralysis

1.1. Sleep paralysis là gì bạn có biết?

Sleep paralysis là tên gọi tiếng Anh của hiện tượng bóng đè hay là chứng liệt thân khi ngủ. Tình trạng này khi bạn rơi vào đó là không thể cử động được mất cảm giác toàn thân cho dù tinh thần bạn vẫn đang hoàn toàn tỉnh táo. Khi cơ thể chuyển giao giữa các giai đoạn ngủ và thức thì có thể xảy ra hiện tượng bóng đè. Khi ấy trong vòng khoảng vài tích tắc hay cho tới vài phút đồng hồ bạn sẽ có cảm giác không nói năng gì được hay không thể di chuyển được.

1.2. Dấu hiệu của Sleep paralysis

Khi bạn bị bóng đè bạn sẽ trải qua các dấu hiệu chính là tạm thời không thể nói chuyện được cũng không thể di chuyển cho dù vẫn nhận thức được môi trường xung quanh đang diễn ra. Nó xảy ra các điều này khi bạn vừa đi ngủ hoặc vừa thức dậy và xuất hiện các dấu hiệu như: Không thể hít thở sâu, đổ mồ hôi, đau toàn thân hay đau nhức đầu, không thể mở mắt, cảm giác ở ngực bị đau thắt lại, tưởng tượng có cảm giác trong phòng có ai đó và đang muốn làm hại mình.

Hiện tượng bị bóng đè không kéo dài lâu về thời gian nhiều nhất là vài phút nhanh thì vài giây nhưng sau đó bạn vẫn có cảm giác lo lắng, bất an và không thể nào ngủ ngay lại được.

1.3. Xảy ra hiện tượng Sleep paralysis là do đâu?

1.3.1. Trong giai đoạn giấc ngủ bị rối loạn

Nguyên nhân xảy ra hiện tượng bóng bè có nhiều quan niệm cho rằng đó là một hiện tượng huyền bí, siêu nhiên. Bị bóng đè nguyên nhân gây ra do ma quỷ hoặc thần thánh tuy nhiên hiện tượng khá phố biến này đã có lời giải thích có cơ sở khoa học rõ ràng từ các chuyên gia đó là từ những giai đoạn giấc ngủ mà ra.

Khi ngủ xuất hiện hiện tượng bóng đè của giai đoạn giấc ngủ REM hay được gọi là giai đoạn ngủ mơ hay giai đoạn cử động mắt nhanh khi bạn còn thức nó đã xảy ra. Khi giấc mơ thường xuất hiện và sự hoạt động tích cực của não bộ đó là giai đoạn cử động mắt nhanh. Trừ khi trong lúc thở cử động cơ và mắt bạn sẽ vô tính được ngăn chặn trong giấc mơ không làm hại chính mình khi không thể cử động cơ thể. Tuy nhiên đôi khi bạn còn thức xảy ra trong giai đoạn ngủ REM tuy nhiên vẫn chưa có nghiên cứu chính xác nhưng lại có sự liên quan của một số nguyên nhân như: Giấc ngủ bị xáo trộn, ngủ không đủ giấc, mắc chứng ngủ rũ,..

1.3.2. Tâm lý bị chấn thương

Theo như phân tích và nghiên thì trong chu kỳ giấc ngủ bị rối loạn thì triệu chứng của một số bệnh tâm thần cũng có thể là hiện tượng bóng đè. Trong các trường hợp này thì cũng thường ghi nhận tần suất khá cao bị bóng đè đối với người bị trầm cảm hay chấn thương tâm lý.

Bên cạnh đó thì khi bạn bị áp lực từ công việc hay tâm lý căng thẳng cũng dẫn tới hiện tượng xuất hiện bóng đè. Khả năng khi ngủ bạn gặp ảo giác với thói quen hút thuốc lá hay sử dụng đồ uống có cồn làm gây ra hiện tượng bóng đè.

2. Hiện tượng Sleep paralysis thường xảy ra với ai?

Theo như dân gian cho rằng những người hay gặp hiện tượng bóng đè là người yếu bóng vía. Tuy nhiên theo như nghiên cứu khoa học cho thấy cứ 10 người thì có 4 người sẽ trải qua hiện tượng bóng đè và đại đa số họ đều là những đối tượng đang trong độ tuổi thanh thiếu niên. Hiện tượng này trong gia đình cũng có thể di truyền cho nhau. Một số yếu tố có liên quan tới việc hiện tượng bóng đè xảy ra như tình trạng thiếu ngủ, chứng ngủ rũ, về đêm chân bị chuột rút, rối loạn lưỡng cực, thường xuyên căng thẳng, thay đổi liên tục giờ giấc ngủ, thuốc điều trị có tác dụng phụ.

Do sự xuất hiện đáng sợ của các ảo giác thì bóng đè giờ trở thành nỗi ám ảnh của nhiều người.

Ảo giác sự xuất hiện: Khi bạn bị bóng đè sẽ có cảm giác như có một người lạ hay có một con ma quỷ xuất hiện ngay cạnh mình. Đối tượng này có thể đi lại xung quanh bạn, đi vào phòng ngồi bên cạnh bạn trên giường của bạn.

Ảo giác thực thể: Bóng đè đem lại ảo giác thực thể bạn cảm nhận như có thứ gì đó hay có một ai đó ấn mạnh lên vùng bụng hay vùng ngực khiến cho bạn gần như bị nghẹt thở và cảm thấy khó chịu.

Ảo giác vận động: Khi bị bóng đè trong trường hợp này bạn sẽ tưởng tượng như mình đang bay lơ lửng hoặc thấy mình đang nằm trên một dòng sông và trôi đi, cảm giác như xác không còn hồn. Khi ấy cơ thể bạn không còn tâm trí gì nữa nhưng vẫn có thể quan sát được mọi điều xung quanh.

3. Phương pháp nào nên làm khi bị Sleep paralysis?

3.1. Phương pháp trở lại trạng thái bình thường ban đầu

Tập trung vào hơi thở: Nếu bạn hoảng loạn sợ hãi khi bị bóng đè thì càng làm ngực bị tăng áp lưc khiến cho bạn khó khăn trong việc giữ đều hơi thở. Do đó để giữ bình tĩnh bạn nên tập trung vào hơi thở đến khi kết thúc tình trạng này.

Chuyển động nhẹ: Sẽ không quá khó khăn nếu bạn làm các cử động nhẹ như co ngón chân hay nắm hờ bàn tay, cố gắng làm cơ mặt cử động như mím môi nhăn mặt để cảm giác bóng đè nhanh chóng biến mất.

Cố gắng nói chuyện: Bạn sẽ bị tê cứng cổ họng khi bị bóng đè tuy nhiên hãy cố gắng tập trung hết sức để nói ra một nội dung một điều nào đó còn không thể thì để cơ thể được đánh thức hay cố ho khan một vài tiếng.

Tư thế giữ nguyên: Sẽ không có hiệu quả trong việc chống cự lại nếu như bạn cảm thấy có ai đó đang đè mình xuống làm mình ngạt thở. Thay thế vào đó bạn nên trấn tĩnh bản thân, thả lỏng cơ thể và tự nhủ không sao đâu sẽ nhanh qua thôi.

3.2. Phương pháp ngăn ngừa bóng đè

Các trường hợp bị bóng đè phần lớn đa số không cần tìm cách điều trị mà có thể tự khỏi. Nhưng bạn sẽ bớt lo lắng hơn khi tác động vào các lý do nguyên nhân gây nên bóng đè. Sau đây bạn có thể tham khảo áp dụng một số cách điều trị ngăn ngừa bóng đè:

Điều chỉnh lại cho sự hợp lý của giấc ngủ: Giờ giấc ngủ ổn định không thay đổi thường xuyên mỗi đêm ngủ khoảng 7 cho tới 9 tiếng làm bạn giấc ngủ được ổn định và sức khoẻ được cải thiện.

Giảm stress căng thẳng: Bạn nên nghỉ ngơi hợp lý, điều chỉnh lại lịch làm việc để cho bản thân thêm sự cân bằng. Hãy tìm một số phương pháp có thể ngồi tại chỗ thư giãn như nghe nhạc, đọc sách hay làm một chuyến nghỉ mát tại không gian mới cho mình một khoảng thời gian riêng thư giãn.

Điều trị giấc ngủ bị rối loạn: Khi bị bóng đè cảm giác sợ hãi có thể chấm dứt đi bạn cần điều trị từ gốc nghĩa là bạn đang gặp phải rối loạn trong giấc ngủ cần tìm ra phương pháp để ngăn chặn nó.

4. Bóng đè liệu có gây nguy hiểm?

Các rối loạn giấc ngủ khác thường gắn liền với tình trạng bóng đè xảy ra và chứng ngủ rũ cũng thuộc trong đó. Đó là một dạng làm thần kinh bị rối loạn gây sự tỉnh táo và kiểm soát giấc ngủ bị ảnh hưởng làm cho bạn vào ban ngày thường bị buồn ngủ quá mức và cơn buồn ngủ đó không có cách nào kiểm soát được.

Trên thực tế bóng đè không gây nguy hiểm tuy nhiên nó sẽ làm cho người bị cảm giác sợ hãi và hoang mang. Nhiều người trong đời chỉ bị bóng đè đếm trên đầu ngón tay 1 đến 2 lần, còn có một số người trong một tháng trải qua vài lần hiện tượng này thậm chí còn có thể diễn ra với mức độ thường xuyên hơn.

Nếu bạn đã hiểu rõ hiện tượng bóng đè là gì thì bạn sẽ không còn sợ hãi khi rơi vào tình trạng này và biết nên làm thế nào để thoát khỏi nó. Để tránh các nguy cơ khác không tốt đến giấc ngủ hãy bảo đảm sinh hoạt hợp lý về giờ giấc ngủ nghỉ bạn nhé.