Những năm gần đây nước ta đang có nhiều thay đổi, với những bước tiến nhảy vọt trên con đường phát triển nước nhà và hội nhập kinh tế - văn hóa. Cùng với sự phát triển của văn hóa xã hội mà giới trẻ - là các học sinh, sinh viên được tiếp xúc với nhiều điều bổ ích và tốt đẹp. Thế nhưng, đồng thời các em còn phải đối mặt cả với những hiểm họa, cám dỗ từ cuộc sống. Một trong những hiểm họa nguy hiểm ấy chính là ma túy. Ma túy đã dần len lỏi vào môi trường học đường, đe dọa đến cuộc sống cũng như sự phát triển của học sinh, sinh viên cả nước. Với những diễn biến phức tạp về tình hình ma túy ở nước ta hiện nay đã khiến các bậc phụ huynh vô cùng lo lắng cho con em mình. Chính vì vậy, phụ huynh cần có những hiểu biết rõ ràng về ma túy, để có thể bảo vệ con em mình trước những hiểm họa ma túy mang lại.
MỤC LỤC
Ma túy là các chất có nguồn gốc từ tự nhiên hoặc tổng hợp, khi được đưa vào cơ thể (hít, ngậm, chích, uống) sẽ gây ra ức chế thần kinh, giảm đau, gây sảng khoái, thay đổi tâm trạng và ý thức con người. Đồng thời gây ra tình trạng quen, khó bỏ gọi là nghiện. Khi đã nghiện ma túy thì hầu như đối tượng sử dụng không kiềm chế được, muốn tăng liều nhằm thỏa mãn cơn thèm.
Nói một cách cụ thể hơn thì ma túy bao gồm các chất cấm như heroin, cocain, cần sa… và những chất chưa bị cấm nhưng cũng không kém phần độc hại như thuốc lá, rượu, bia…
Trước kia, khi nhắc đến ma túy mọi người chỉ biết đến thuốc lắc, heroin nhưng trong những năm gần đây ma túy ở Việt Nam có nhiều chuyển biến phức tạp hơn. Nhiều loại ma túy, chất gây nghiện mới được ra đời và ngày một phổ biến trong thế hệ trẻ.
Đây là loại ma túy tồn tại lâu đời nhất ở nước ta. Nó tồn tại dưới dạng ma túy bán tự nhiên, được bào chế từ cây thuốc phiện cùng một số hóa chất khác. Heroin được nhận định là loại ma túy mạnh, gây phụ thuộc nặng đến thể chất lẫn tinh thần, nó có thể gây nghiện ngay chỉ sau 1 tuần sử dụng.
Người dùng heroin sẽ sử dụng qua đường hút, hít, tiêm trực tiếp vào tĩnh mạch gây nguy cơ nhiễm HIV cực cao. Đặc biệt đây là loại ma túy rất khó cai và dễ tái nghiện. Nhiều trường hợp bị phụ thuộc vào heroin mà sử dụng quá liều dẫn đến sốc thuốc và tử vong.
Là một loại ma túy tổng hợp (ATS). Tại Việt Nam, đây là dạng ma túy phổ biến và nguy hiểm thứ 2 sau heroin. Các chất độc từ ma túy đá khi đi vào cơ thể sẽ tấn công trực tiếp vào tim mạch gây suy tim, tấn công vào thận gây suy thận và đánh vào hệ thần kinh gây nên tâm trạng lo âu, kích động, mất tự chủ. Đặc biệt, loại ma túy này gây ra giảm nhận thức, với các triệu chứng loạn thần như hoang tưởng, ảo giác khiến người dùng rơi vào trạng thái sợ bị giết, sợ bị sát hại rồi đưa đến các hành vi bạo lực thường thấy gọi là “ngáo đá”.
Là một loại cây chứa chất gây nghiện khá phổ biến trên thế giới. Các chất được tìm thấy trong cần sa có khả năng gây nghiện là Cannabinoid, Tetrahydrocannabinol (THC) và Cannabinol. Đây là loại ma túy dễ tìm thấy và được ưa chuộng trong thế hệ trẻ. Người hút cần sa sau vài phút sẽ thấy đói hoặc thèm đồ ăn ngọt, cùng với đó là cảm giác lâng lâng, choáng váng đầu óc. Trường hợp lạm dụng cần sa dẫn đến tình trạng nôn mửa, cay mắt, nhịp tim nhanh sẽ gây trụy tim.
Được bào chế dưới dạng viên và có màu sắc bắt mắt với các hình nổi trên bề mặt. Khi cắn thuốc, người dùng sẽ chịu được những âm thanh lớn mà người bình thường không chịu đựng nổi. Cường độ âm thanh lớn gây kích thích thần kinh trung ương, tạo ảo giác trong nhiều giờ liền cho người sử dụng. Từ ảo giác đó khiến người chơi cảm thấy tự tin, hưng phấn, nhiệt độ cơ thể tăng cao gây cảm giác nóng bỏng. Đỉnh điểm là người chơi sẽ có những hành vi kích động khi cường độ nhạc lớn hơn như la hét, quay cuồng, cởi bỏ quần áo hay có những hành vi biến thái trong tình dục… Càng nguy hiểm hơn khi các dân chơi thực hiện hành vi “bay lắc” bằng cách lái xe tốc độ cao để tăng thêm độ bay bổng. Sử dụng lâu ngày chất ma túy này cũng sẽ bị hoảng loạn và hoang tưởng.
- Nấm ảo giác: Một loại ma túy mới được giới trẻ ưa chuộng. Nó có mùi hương thơm thoang thoảng trộn giữa mùi nấm hương và thuốc lá. Nguyên nhân gây ảo giác là từ các chất Psilocine và Psilotcin. Chất ma túy khiến người dùng vui buồn vô cớ, bay bổng, có thể bắt gặp trải nghiệm những vùng đất mới trong tưởng tượng như lên rừng xuống biển, bay trên mây lặn dưới biển.... Chuyến phiêu lưu kéo dài từ 6 đến 20 tiếng làm người chơi kiệt sức, không thể thoát khỏi nếu không có người đánh thức đồng nghĩa với tình trạng tử vong.
- Tem giấy (LSD): Gây ảo giác cực nhanh sau 5 phút ngậm. Cũng tạo ra tình trạng hoang tưởng gây guy hiểm đến người xung quanh.
- Bóng cười: Rất nhiều bạn trẻ hào hứng trước chất kích thích này. Chất kích thích được bơm vào bóng cười là khí cười N2O (dinito oxit). Việc sử dụng thường xuyên bóng cười hay quá liều cho phép gây ra rối loạn nhịp tim, hạ huyết áp, tổn thương não bộ và nghiêm trọng hơn là hôn mê sâu và tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.
Bố mẹ cần lưu ý, nắm được những dấu hiệu cho thấy con mình nghiện ma túy để có những biện pháp can thiệp kịp thời.
- Mắt đỏ ngầu thường xuyên, đồng tử giãn lớn hoặc nhỏ bất thường. Để che dấu điều này các em hay sử dụng thuốc nhỏ mắt.
- Trong sinh hoạt ăn uống, ngủ nghỉ. Đột nhiên thấy con tăng cân hoặc giảm cân một cách bất thường.
- Buông thả, ăn mặc lôi thôi, không để ý đến ngoại hình.
- Trong hơi thở và quần áo có những mùi bất thường, mùi khói…
- Hay run, nói lắp bắp, khả năng phối hợp kém hơn mọi khi.
- Trốn học nhiều lần, không muốn đến trường hay ít khi có mặt trên lớp học.
- Nhu cầu tiền bạc tăng đột xuất với những khoản chi tiêu không lý giải được. Dẫn đến tình trạng ăn cắp tiền, mượn tiền từ những người xung quanh.
- Có hành vi mờ ám, giấu giếm người thân.
- Hay đòi hỏi sự riêng tư nhiều hơn, khóa cửa phòng, tự nhốt mình trong phòng, tránh tiếp xúc với mọi người bằng mắt.
- Đột nhiên thay đổi bạn bè, những sở thích cũ cũng như những địa điểm đã từng ưa thích một cách tiêu cực.
- Thường xuyên gây rối, tham gia các hoạt động bất hợp pháp (đánh nhau, đua xe,…)
- Tính cách và thái độ con thay đổi khiến bố mẹ không giải thích được.
- Cáu bẳn vô cớ cũng như có thái độ cãi lại, chống đối cha mẹ. Hay tức giận đột ngột, kèm cáu gắt khi nói chuyện với bố mẹ.
- Thiếu động lực học tập, hay lo âu hoặc hoang tưởng không có lý do.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trẻ nghiện ma túy đầu tiên có thể là từ gia đình. Nhiều gia đình phức tạp như bố mẹ ly hôn, mâu thuẫn giữa bố mẹ và con cái, có bố mẹ từng nghiện hoặc buôn bán ma túy, vi phạm pháp luật. Hay một số gia đình có kinh tế khá giả nuông nên nuông chiều con cái, quản lý lỏng lẻo hoặc không quan tâm đến con. Nhiều gia đình bạo hành con cái, đánh đạp khiến chúng rơi vào con đường nghiện ngập ma túy.
- Đa phần các đối tượng nghiện ma túy đều có trình độ học vấn kém, thất học, không nghề nghiệp. Vì hế họ luôn bị tự ti, thua thiệt về tâm lý lẫn tình cảm gây cảm giác bế tắc nên sinh ra nghiện ngập.
- Thiếu sân chơi lành mạnh cho các em giải trí phải tìm những địa điểm tự do như quán cà phê, tiệm internet, bar… Đây là môi trường có nhiều kẻ xấu dình dập, với mọi thủ đoạn nhằm lôi kéo các em thiếu niên sa vào con đường nghiện ngập ma túy.
- Việc buôn bán và tàng trữ ma túy ngày một tinh vi, bọn tội phạm ma túy vẫn chưa được các lực lượng chức năng “quét sạch”. Chúng vẫn ngày ngày dùng mọi thủ đoạn lôi kéo nhiều thanh thiếu niên sa vào cạm bẫy ma túy chỉ vì lợi ích kinh tế.
- Tuy rằng cũng có nhiều những biện pháp tuyên truyền, giáo dục về tác hại và hậu quả của ma túy, hay những đấu tranh phòng chống ma túy trong nhà trường nhưng chưa được thường xuyên, chưa đủ mạnh và triệt để. Những lời tuyên truyền chỉ mang tính hình thức, chưa gắn với những hoạt động thực tế khiến cho nhiều học sinh, sinh viên còn mơ hồ, chưa có nhận thức đúng đắn và hiểu biết về tác hại của ma túy.
- Triển khai các công tác cai nghiện cũng được đẩy mạnh nhưng tỉ lệ tái nghiện vẫn còn cao (gần 80%).
Ngoài sự sát sao, kèm cặp của bố mẹ, sự quản lý sát sao từ phía nhà trường và thầy cô thì các bạn học sinh, sinh viên còn chịu ảnh hưởng từ bạn bè. Môi trường này được kết nối trên sự tương đồng về sở thích, hứng thú. Nên sẽ có hai tác động:
+ Nếu các em được tiếp xúc với nhóm bạn tốt, chăm học thì em sẽ học hỏi được những cử chỉ đẹp, những điều hay, biết quan tâm và nghĩ đến người khác.
+ Trái lại, nếu gặp phải các bạn bè xấu, đồng nghĩa với việc các em sẽ bị ảnh hưởng bởi những hành vi không tốt, thói vô trách nhiệm và đòi hỏi quá đáng. Nhiều thực tế cho thấy hầu hết các đối tượng nghiện đều có nhóm bạn cũng là người nghiện hoặc từng vi phạm pháp luật, có tiền án, tiền sự.
Vì vậy rất cần có sự phối hợp giữa phụ huynh và nhà trường cùng với sự quan tâm đặc biết từ thấy cô chủ nhiệm lớp giám sát các em. Nếu nhận thấy các em học sinh giao du với các đối tượng xấu ngoài xã hội sẽ kịp thời thông báo với gia đình và sự can thiệp của các cơ quan chức năng để quản lý đối tượng.
- Các đối tượng sử dụng ma túy ở độ tuổi vị thành niên thường không có hiểu biết về ma túy, tác hại của nghiện ma túy. Có nhiều thanh niên chỉ vì tò mò mà sử dụng mà túy. Rồi được lần đầu, sẽ có lần 2, lần 3 xong đến lúc nhận ra mình không thể thiếu ma túy thì đã quá muộn.
- Từ các chấn động tâm lý trong cuộc sống như: thi trượt, bị thất tình, bố mẹ ly dị… nên nhiều em tìm đến ma túy như một liều thuốc tinh thần cho bản thân. Nhưng các em không biết rằng liều thuốc ấy sẽ hủy hoại tương lai của chính mình.
- Khi các em đang tuổi mới lớn, muốn thỏa mãn trí tò mò của bản thân, muốn mình người lớn hơn, độc lập hay muốn mình thuộc về một nhóm nào đó nên đã nghe theo những đối tượng xấu sử dụng ma túy. Chính điều này cũng làm gia tăng số lượng trẻ em phạm tội ở tuổi vị thành niên, vì các em dễ bị những đối tượng xấu dùng ma túy để sai khiến làm việc vi phạm pháp luật.
Trong trường hợp phát hiện ra con mình có những dấu hiệu bất thường kể trên, hay tìm thấy những hoạt chất lạ nghi ngờ là ma túy các bậc phụ huynh sẽ xử lý thế nào? Đầu tiên sẽ không tránh khỏi cảm giác bàng hoàng, sợ hãi và thất vọng. Tuy nhiên việc trách móc, đánh đập hay mắng mỏ lúc này không phải cách giải quyết tốt nhất. Một số những cách ứng xử sau đây cha mẹ nên làm khi phát hiện con sử dụng ma túy.
Nếu như lúc này cha mẹ quá nóng giận, thể hiện ngay sự giận giữ, trách mắng con thì sẽ hoàn toàn thất bại trong việc lôi con ra khỏi vòng vây ma túy. Lời khuyên lúc này là các phụ huynh phải lấy lại sự bình tĩnh để có thể suy nghĩ thông suốt mọi việc.
Cha mẹ cùng con thẳng thắn nói chuyện, trò chuyện gợi mở cho con những trường hợp đã từng sử dụng ma túy này. Chắc chắn, các bạn trẻ khi bị phát hiện sử dụng ma túy sẽ phản ứng rất gay gắt, phủ nhận hay viện mọi lý do như “Con không hay hút đâu”, “Chỉ là thuốc lá thôi thôi mà”… Nếu như nhận được những câu trả lời này, bố mẹ cần phải phân tích cho con tác hại nghiêm trọng của chất gây nghiện đó và cả những hậu quả khôn lường khi sử dụng trong một thời gian dài. Bên cạnh những lời nhắc nhở, cảnh tỉnh cho con phải luôn nhấn mạnh sự sát cánh, đồng hành với con vượt qua những trạng thái tinh thần mà con đang gặp phải. Bố mẹ phải là chỗ dựa cho con chứ chứ đừng khiến con sợ hãi bỏ đi.
Khi gặp trường hợp này chắc chắn bạn phải nghiêm khắc hơn với con mình trong cả lối sống, nền nếp sinh hoạt gia đình. Tuy vậy, việc nghiêm khắc hơn với con không đồng nghĩa với áp đặt con vào lối sống mà cha mẹ đề ra. Đúng là việc dạy con đang ở độ tuổi dậy thì quả là khó khăn mà nhất là trong thời đại hiện nay. Vì vậy để con nghe lời cần có phương pháp đúng chứ không nên buông lỏng con muốn làm gì thì làm hay áp đặt con theo kiểu “con tôi, tôi bảo gì phải làm như thế”…
Trường hợp cha mẹ biết con mình sử dụng ma túy nên lắng nghe những tâm sự của con, hiểu được những nguyện vọng, tìm nguyên nhân sâu xa để từ đó định hướng cho con nghe theo. Các bậc phụ huynh đừng vội vàng ép buộc con, làm con dễ rơi vào những trạng thái tiêu cực hơn.
Sau khi đã xác nhận được việc con sử dụng ma túy, thì việc giám sát tìm ra các chỗ con hay giấu ma túy là điều vô cùng quan trọng. Nhưng khi phát hiện, phụ huynh nên giữ bình tĩnh để đối diện với sự thật này.
Tiếp theo phải giám sát xem con đang ở đâu, chơi với những bạn bè nào, làm những gì cũng là điều cần thiết. Mặc dù vậy, cha mẹ nên khéo léo tìm hiểu qua nhiều thông tin khác nhau chứ đừng thể hiện quyền kiểm soát quá gay gắt. Tạo không gian riêng cùng con tâm sự, rồi dần dần gần gũi hơn với con, chia sẻ cùng con những vấn đề về ma túy.
Con dần dần chia sẻ cùng bố mẹ về ma túy và bố mẹ cũng đã nắm được nguyên nhân dẫn đến việc con nghiện ma túy cũng như loại ma túy sử dụng. Việc tiếp theo bố mẹ phải thống nhất với con, đưa con đến các chuyên gia tâm lý để hỗ trợ kịp thời.
Khi con đã mở lòng thừa nhận sử dụng ma túy và đồng ý nhận sự hỗ trợ của chuyên gia tâm lý, cha mẹ nên dành thời gian cho con nhiều hơn. Tránh việc xa cách con sẽ khiến con ngày một chìm đắm vào ma túy.
Động viên, khuyến khích con vượt qua những cám dỗ từ ma túy, tham gia thật nhiều những hoạt động theo sự tư vấn nhằm củng cố tinh thần vững vàng cho con mau thoát khỏi cám dỗ. Cùng con cái nghiện ma túy, tái hòa nhập cộng đồng rất cần đến sự sát cánh từ cha mẹ.
>> Xem tin liên quan:
MỤC LỤC
15/07/2022
13/07/2022
14/06/2022
03/06/2022