1. Acetone là gì và được sử dụng với mục đích nào?

1.1. Tìm hiểu chung về Acetone

Acetone hay còn có một tên gọi khác là axeton với tên đầy đủ là Dimethyl Formaldehyde được biết đến là một hợp chất hữu cơ (CH3)2CO là công thức hoá học của hợp chất này. Acetone là một chất lỏng không màu, dễ cháy, có mùi đặc trưng, bay hơi nhanh. 

Acetone có thể tan trong nước và được sử dụng chủ yếu làm dung môi làm sách đối với phòng thí nghiệm bên cạnh đó cũng là chất được sử dụng để các chất hữu cơ được tổng hợp và trong các thành phần hoạt chất sử dụng trong sơn móng tay. Trong phòng thí nghiệm Acetone được tổng hợp và trong thiên nhiên cũng xuất hiện ở trong ruộng đất, nước uống hay không khí.

Acetone trong cơ thể của con người thì có thể tiến hành sản xuất cũng như thải ra thông qua quá trình khi trao đổi chất và xuất hiện trong nước tiểu và trong máu. Nó được tạo nên từ quá trình chuyển hoá thực phẩm và từ các cơ quan khác nhau được thải ra ngoài bên nước tiểu. Có thể lúc này gây choáng nếu không được đào thải acetone vì một nguyên do nào đó.

Acetone được sản xuất từ protein hình thức gián tiếp hoặc trực tiếp, sản xuất trực tiếp qua hidro hóa propen hoặc bằng oxi hoá propen, sinh ra 2 isopropanol còn được gọi là propanol vào tạo ra acetone khi oxi hoá.

1.2. Mục đích sử dụng đối với Acetone là gì?

1.2.1. Trong công nghiệp

Trong công nghiệp thì acetone được sử dụng chủ yếu làm dung môi được sử dụng đối với quá trình sản xuất chất nhựa, dẻo, sản xuất sơn, plastic,... Kèm theo đó trong việc sản xuất dược phẩm sản xuất làm dung môi, trong một số loại thuốc làm thành phần tá. Nhất là đối với việc sử dụng làm dung môi cho nitrocellulose, acrylic, cao su tổng hợp và kèm theo nhiều ngành công nghiệp khác.

Acetone làm dung môi hiệu quả trong một số sợi tổng hợp và cho nhựa, sử dụng trong các dụng cụ làm sạch, chất tẩy rửa, pha loãng nhựa polyester.

Trước khi đóng rắn sử dụng để pha keo epoxy 2 thành phần và một trong các thành phần được sử dụng trong đó cùng với một số loại vecni và sơn.

Acetone tương tự như một chất tẩy nhờn nặng đối với việc trước khi sơn làm sạch kim loại sau đó khi hàn xong có thể loại bỏ nhựa thông.

Trong công nghiệp sử dụng làm dung môi dược phẩm và trong một số loại thuốc làm thành phần tá dược và áp dụng trong việc sản xuất ra rượu biến tính. Tuy chất acetone khá dễ cháy nhưng được sử dụng khá phổ biến và rộng rãi vì dưới dạng hợp chất tinh khiết chịu áp suất lớn sẽ không an toàn làm vẫn chuyển và lưu trữ lại chất axetilen.

Acetone cũng đóng vai trò làm hoá chất trung gian để sử dụng tổng hợp bisphenol A, tổng hợp metyl metacrylat.

1.2.2. Trong phòng thí nghiệm

Trong rất nhiều phản ứng hữu cơ được sử dụng như một dung môi cực aprotic vì thế rất dễ bay hơi khi trong giá thành thấp, được sử dụng phổ biến và rộng rãi dung môi acetone trong phòng thí nghiệm làm chất tẩy rửa các vật dụng thuỷ tinh.

1.2.3. Trong kỹ thuật làm đẹp và trong y dược

Trong nhiều ngành nghề kỹ nghệ thì acetone là một hoá chất có nhiều tác dụng và nhất là nghề làm móng. Nó được ứng dụng nhiều trong kỹ thuật làm đẹp nói chung và trong các thuốc phổ biến, được xếp vào việc bảo quản đóng gói thực phẩm, phụ gia thực phẩm. Sử dụng hoá chất lột da cũng cần tới acetone. Trong các chất tẩy rửa sơn móng tay thì đây cũng là thành phần chính, chất tẩy cho đồ thuỷ tinh, đồ gốm sứ, chất tẩy keo siêu dính. Bên cạnh đó trong in ấn nghệ thuật cũng được sử dụng nhiều.

2. Acetone có gây hại hay không?

Gắn liền với nhiều công dụng thì acetone cũng có nhiều tác hại không kém:

Trong đất có acetone do bị biến đổi rất nhanh nước vô hại vì được chuyển biến các vi sinh vật trong đó cùng với kết hợp các hợp chất khác như chloroform, hydrogen peroxide thì có hại thì acetone trở thành. 

Các sản phẩm vô hại được chuyển hoá từ acetone và có thể cho cơ thể được các năng lượng cung cấp chỉ xuất hiện nhỏ một lượng acetone. Mặc dù vậy nếu cơ thể có lượng lớn xâm nhập trong aceton thì sức khoẻ sẽ có các ảnh hưởng không tốt như nôn mửa và có thể chuyển biến nặng hơn khi bị nôn ra máu.

Dung dịch này khi có tác động đến mắt thì mắt sẽ cảm thấy cay, giác mạc bị tổn thương và sau vài ngày mới lành lại. Trong thời gian dài tiếp xúc nhiều thì có thể bị đục giác mạc tạm thời thậm chí có thể là vĩnh viễn. Có thể dẫn tới việc niêm mạc họng bị sưng, kích thích,  khi uống hoặc hít hơi, ngửi mùi trong thời gian lâu làm khó thở hệ hô hấp bị suy yếu. Nhịp tim sẽ đập rất nhanh, giảm đáng kể huyết áp nếu như bị ngộ độc acetone. 

Giảm hoạt động trong thần kinh trung ương khi nhiễm độc acetone, bênh nhân thấy cử động không phối hợp, thấy buồn ngủ, có thể bị hôn mê, liên tục chuyển động thân thể, nhịp thở chậm, khó thở, ngứa phế quản, nhịp thở chậm. 

Acetone có đặc tính nguy hiểm đó là gây cháy nổ khi bắt lửa nhanh nên khi bảo quản, sử dụng để xa nguồn nhiệt chiếu vào trực tiếp ánh nắng dễ bay hơi với tính chất để bảo trong đó việc kín vận dụng không khí không thể lọt vào bên trong đó.

3. Biện pháp phòng ngừa khi thực hiện sử dụng acetone

Được nghiên cứu rộng rãi với hoá chất này và có mãn tính, độc cấp tính thấp nếu như hít phải hay uống vào. Do đó với hoá chất này khi tiếp xúc để sức khoẻ được bảo về thì cần có biện pháp phòng ngừa cho mọi người là:

Hãy cố gắng hạn chế hít hay tiếp xúc hoá chất này tối đa nhất có thể.

Cần trang bị các đồ bảo hộ như đeo khẩu trang y tế, mặc áo dài tay, mang kính bảo hộ nếu như tính chất công việc của bạn phải tiếp xúc thường xuyên hàng ngày.

Cần để sản phẩm nơi thoáng mát, khô ráo tránh xa tầm tay của trẻ em, tránh ánh nắng trực tiếp, tránh xa các nguồn dễ cháy.

Cần phải kiểm tra khi tiếp xúc mắt với acetone, trong vòng 15 phút rửa ngay với nước, nếu như đeo kính áp tròng thì phải tiến hành lấy ra ngay và tiến hành đến gặp bác sĩ chuyên khoa. Cần rửa bằng nước và xà phòng nếu tiếp xúc với da, nếu quần áo đã bị nhiễm bẩn cần phải thay thế bộ trang phục mới, nếu có các kích ứng thì hãy gặp bác sĩ chuyên khoa. Nếu bị tổn thương da nghiêm trọng phải bôi kem sát khuẩn sau khi rửa khử trùng. 

Cần gọi cấp cứu, nới lỏng thắt lưng, cổ áo, quần áo, tiến hành hô hấp nhân tạo khi hít phải acetone và nạn nhân ngừng thở.

Trên đây là nội dung chia sẻ acetone là gì và tính chất công dụng của hoá chất này. Trong quá trình sử dụng mọi người nên cẩn thận để đảm bảo sức khoẻ không bị ảnh hưởng xấu do tác hại của acetone gây ra. Hẹn gặp lại trong bài viết kế tiếp của chúng tôi với nhiều tin tức bổ ích khác.