1. Tìm hiểu về án treo là gì?

1.1. Thế nào là án treo?

Án treo là gì? Đây là một chế định pháp lý hình sự có liên quan đến việc chấp hành các hình phạt. Nhiều người nghĩ án treo là một hình phạt tuy nhiên điều này không phải.

Theo Điều 1 của Nghị quyết 02/2018 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao thì án treo được hiểu là:

Án treo là biện pháp miễn chấp hành hình thức phạt tù. Nó được tòa án áp dụng với người phạm tội phạt tù không quá 3 năm. Dựa vào những căn cứ về nhân thân của người phạm tội cùng với các tình tiết giảm nhẹ thì xét không cần bắt họ phải chấp hành hình phạt tù.

Vậy có thể hiểu rằng, án treo là một biện pháp thay cho hình phạt tù. Nếu như có những điều kiện nhất định và Tòa án xét không cần cách ly người phạm tội ra khỏi xã hội mà vẫn có thể cải tạo thì tòa án sẽ miễn chấp hành tại trại giam. Người vi phạm có thể tự cải tạo dưới sự giám sát và quản lý, giáo dục của địa phương nơi cư trú và chính quyền sở tại.

Thay vì bị phạt tù thì người được hưởng án treo sẽ được cơ quan, tổ chức nơi người đó làm việc, chính quyền địa phương nơi cư trú giám sát, giáo dục trong thời gian thử thách.

Nếu như trong thời gian thử thách này mà người được hưởng án treo cố ý vi phạm nghĩa vụ trong Luật Thi hành án hình sự 2 lần trở lên thì người đó có thể sẽ bị Tòa án quyết định phải chấp hành hình phạt tù của bản án đã được hưởng án treo.

Nếu như người đó thực hiện hành vi phạm tội mới. Tòa án sẽ buộc người đó phải chấp hành hình phạt bản án trước và tổng hợp hình phạt cùng với bản án mới theo quy định của pháp luật.

1.2. Những điều kiện hưởng án treo

Án treo là gì và có những điều kiện nào để được hưởng án treo? Điều kiện dành cho người bị kết án phạt tù được hưởng án treo được quy định tại Điều 2 của Nghị quyết 02/2018/NQ-HĐTP. Nội dung được quy định cụ thể với người bị xử phạt tù và được xem xét cho hưởng án treo khi đáp ứng được những điều kiện ở bên dưới đây.

1.2.1. Nhân thân tốt và phạt tù dưới ba năm

Những người này có thể được hưởng án treo nếu như họ có nhân thân tốt và bị xử phạt tù không quá 3 năm.

Người được hưởng án treo là người có nhân thân tốt, trừ lần phạm tội này ra thì họ luôn  chấp hành đúng chính sách và pháp luật. Thực hiện tốt và đầy đủ các nghĩa vụ của công dân tại nơi cư trú và nơi làm việc.

Còn những người đã bị kết án nhưng thuộc trường hợp coi là không có án tích, người bị kết án đã được xóa án tích, người đã bị xử phạt vi phạm hành chính, bị xử lý kỷ luật mà thời gian được coi là chưa bị xử phạt vi phạm hành chính, xử lý kỷ luật tính từ ngày phạm tội đã quá 6 tháng. Nếu như xét tính chất và mức độ của tội phạm ít nghiêm trọng, người phạm tội là đồng phạm giữ vai trò không đáng kể trong vụ án và cùng với những điều kiện khác thì có thể cho hưởng án treo.

1.2.2. Có hai tình tiết giảm nhẹ về trách nhiệm hình sự

Người có từ 2 tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự trở lên mà trong đó 1 tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự được quy định tại khoản 1 trong Điều 51 của Bộ luật Hình sự. Hay không có tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự nào được quy định tại khoản 1 của Điều 52 trong Bộ luật Hình sự.
Nếu như có tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự thì số tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự phải nhiều hơn số tình tiết tăng nặng từ 2 tình tiết trở lên. Trong số đó có ít nhất 01 tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự được quy định tại khoản 1 trong Điều 51 của Bộ luật Hình sự.

1.2.3. Có nơi làm việc ổn định và cư trú rõ ràng

Án treo là gì nếu có nơi cư trú và nơi làm việc ổn định thì có được hưởng án treo không? Nếu như người đó có nơi cư trú rõ ràng hay nơi làm việc ổn định mà cơ quan, tổ chức có thẩm quyền có thể giám sát, giáo dục.

Nơi tạm trú hoặc thường trú có địa chỉ cụ thể được xác định là nơi cư trú rõ ràng theo quy định của Luật Cư trú đối với người được hưởng án treo về cư trú có thể sinh sống thường xuyên sau khi hưởng án treo.

Còn nơi làm việc ổn định là nơi mà người phạm tội làm việc được từ 1 năm trở lên theo hợp đồng lao động và theo quyết định của cơ quan hay tổ chức có thẩm quyền.

1.2.4. Xét không cần phải chấp hành hình phạt tù

Người vi phạm sẽ được hưởng án treo nếu như xét thấy không cần phải chấp hành hình phạt tù nếu người đó có thể tự cải tạo. Nhưng việc họ được hưởng án treo phải không gây nguy hiểm cho xã hội và không làm ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự và  an toàn xã hội.

2. Những trường hợp không hưởng án treo

Theo điều 3 của Nghị quyết 02/2018/NQ-HĐTP về quy định các trường hợp không được hưởng án treo  gồm có như sau:

- Người phạm tội là người chủ mưu và cầm đầu chỉ huy, ngoan cố chống đối và dùng thủ đoạn xảo quyệt mang tính chất chuyên nghiệp. Họ có thể lợi dụng đến chức vụ quyền hạn để trục lợi và cố ý gây ra hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.

- Người đó đã thực hiện hành vi phạm tội bỏ trốn và bị cơ quan tiến hành tố tụng và đề nghị truy nã.

- Những người đang được hưởng án treo mà phạm tội mới trong thời gian thử thách, người được hưởng án treo bị xử về một tội khác trước khi được hưởng án treo.

- Trừ trường hợp người phạm tội dưới 18 tuổi thì người phạm tội bị  xét xử nhiều tội trong cùng một lần thì không được hưởng án treo.

- Trừ trường hợp người phạm tội dưới 18 tuổi thì người phạm tội nhiều lần không được hưởng án treo.

- Những trường hợp phạm tội tái phạm, tái phạm nguy hiểm sẽ không được hưởng án treo.

3. Người bị phạt án treo được đi làm

Án treo là gì khi bị phạt án treo có được đi làm không? Theo quy định tại Điều 88 của Luật Thi hành án hình sự năm 2019 về việc lao động và học tập của người hưởng án treo như sau:

Những người được hưởng án treo là các cán bộ, viên chức, công chức, quân nhân chuyên nghiệp, chiến sĩ, sĩ quan, hạ sĩ quan, công nhân công an, công nhân và viên chức quốc phòng, người lao động làm việc tại cơ quan,  tổ chức được bố trí công việc đảm bảo được việc giám sát và giáo dục hưởng tiền lương và chế độ phù hợp với công việc đảm nhiệm.

Nếu người được hưởng án treo không thuộc các trường hợp trên sẽ được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú tạo điều kiện tìm việc làm.

Vậy nên, pháp luật cho phép người hưởng án treo đi làm đồng thời còn tạo điều kiện tìm việc làm tại nơi cư trú cho họ.

4. Người bị phạt án treo được phép đi bầu cử

Án treo là gì và người bị án treo có được đi bầu cử không? Theo như Khoản 1 trong Điều 30 của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân đã quy định như sau:

Người bị tước quyền bầu cử theo bản án và quyết định từ Tòa án đã có hiệu lực thì người bị kết án tử hình trong thời gian chờ thi hành án, người chấp hành hình phạt tù mà không được hưởng án treo hay mất hành vi năng lực hành vi dân sự sẽ không được ghi tên trong danh sách cử tri.

Vì vậy, các công dân đủ 18 tuổi trở lên và có đủ năng lực hành vi dân sự và được hưởng án treo nếu không bị tước quyền bầu cử thì vẫn có quyền bầu cử. Khi đó sẽ được ghi tên vào danh sách cử tri tại nơi mình cư trú để được tham gia bầu đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân theo quy định pháp luật.

Trên đây là các thông tin về án treo, hy vọng sau khi đọc xong bài viết này bạn đọc có thể trả lời câu hỏi án treo là gì và các thông tin liên quan đến án treo nhé!